Father John Misty in de AB: een klungelige stand-up comedian met retro-neigingen 

‘Heeft er toevallig iemand kauwgom bij zich?’, vroeg Father John Misty bij de aanvang van zijn concert in de AB. De toon was meteen gezet: de man had lak aan de regels van het entertainment en zelfs in zijn meest romantische songs omarmde hij het prozaïsche. ‘I’m a decent person’, just a little aimless’, zong hij ooit. We hadden het dus kunnen weten.

The Guardian noemt hem ‘de geestigste verhalenverteller uit de popmuziek’ en Rolling Stone vergelijkt hem met ‘Cole Porter onder invloed van lsd’. De 41-jarige Josh Tillman blijft een ongrijpbare figuur, zoveel is duidelijk. De gewezen drummer van Fleet Foxes had als singer-songwriter al acht platen onder zijn eigen naam uitgebracht, voor hij zich ruim tien jaar geleden het pseudoniem Father John Misty aanmat. Die nom d’artiste is wellicht een verwijzing naar zijn achtergrond: de man groeide op in een familie van christelijke evangelisten en één van zijn twee grootvaders was zelfs missionaris in Ethiopië. Vandaag heeft hij de Amerikaan de religie helemaal afgezworen, maar als kleine jongen wilde hij pastoor worden omwille van het ‘performance’ aspect. Geen wonder dat hij zich ook op het podium van de AB als een vis in het water voelde. 

Father John Misty beschouwt het als zijn missie het publiek in verwarring te brengen. In muzikaal opzicht neigt hij enigszins naar easy listening: hij schrijft mooie popmelodieën met ingenieuze maar afgeborstelde orkestrale arrangementen, die op het eerste gehoor niet zoveel afwijken van die van Elton John of Harry Nilsson. Het subversieve zit hem echter in zijn sarcastische teksten. Net als bij Randy Newman of Warren Zevon kan een lovesong uit zijn keel als als een oorlogsverklaring klinken. Bovendien stuurt zijn ongebreidelde verbeeldingskracht hem niet zelden richting surrealisme. Met zijn voorliefde voor lange, absurdistische songtitels, type We’re Only People (And There’s Not Much Anyone Can Do About That) of Nothing Good Ever Happens At The Goddamn Thirsty Crow, weet hij zelfs de verbeelding van de luisteraar te prikkelen nog voor die één noot heeft gehoord. 

Theatraal

Dat Tillman dol is op muzikale pastiches, blijkt andermaal uit zijn vorig jaar verschenen vijfde lp Chloë And The Next 20th Century, waarop hij zich laat inspireren door filmsoundtracks en Hollywood musicals uit de jaren 1940. Dat leidt tot gesofisticeerde big band-arrangementen die een beetje anachronistisch aandoen, maar voldoende epische theatraliteit in zich dragen om zijn bizarre verhaaltjes op het podium extra aan te dikken. Chloë heeft iets van een filmscenario: het begint met het een personage dat tijdens het feestje voor haar 31^ste verjaardag van het balkon springt, maar vertoont verder niet zo heel veel samenhang. 

Die retro-vibe gaf Father John Misty wél het perfecte excuus om met een uitgebreide band op tournee te vertrekken. Zo kreeg hij ruggensteun van zeven muzikanten, die ook nog eens het gezelschap kregen van een driekoppige blazerssectie. En vooral die laatste zou tijdens de twintig songs tellende set een prominente rol opeisen. Zoals verwacht vormde het materiaal uit de jongste lp de ruggengraat van het concert. Toch werd er geput uit de volledige Misty-discografie, met bijzondere aandacht voor I Love You, Honeybear, de plaat waarmee de artiest in 2015 op bredere schaal wist door te breken. Het was meteen zijn persoonlijkste werkstuk, waarop hij de eerste stappen beschreef in de relatie met zijn vrouw, de fotografe en cineaste Emma Elizabeth Garr. 

In Brussel stelden we vast dat Father John Misty ingrijpend van imago was veranderd. Hij had zijn weelderige haardos inmiddels geruild voor een gemillimeterd kapsel, maar hij stond wél nog steeds op het podium als de klungelige stand-up comedian die we nog kenden van zijn vorige passages. Vanaf opener We Could Be Strangers klonk de zanger als een crooner uit een lang vervlogen tijdperk die, zo hoorden we in Funny Girl, zelfs aan de zwier was geweest met de Glenn Miller van Moonlight Serenade. In Mr. Tillman voerde de Heilige Vader zichzelf op als personage om even verderop wiegende popnummers als (Everything But) Her Love en Nancy From Now On uit zijn denkbeeldige hoed te toveren. 

Het Grote Gebaar

‘Heeft iemand van jullie onlangs nog afscheid moeten nemen van zijn huisdier?’ wilde Tillman weten. Die vraag vormde de aanloop tot Goodbye Mr. Blue, een song over de dood van zijn Turkse angorakat die, qua vormgeving, wel erg schatplichtig was aan Fred Neils Everybody’s Talking. Vervolgens kwam een trits knap geconstrueerde popliedjes voorbij, zoals Château Lobby #4, Q4, Total Entertainment Forever (met een tongue-in-cheek-verwijzing naar Taylor Swift) en Buddy’s Rendezvous, een fictief verhaal over een man die uit de gevangenis komt en voor het eerst sinds lang zijn dochter terugziet in een delicatessenzaak. 

Uit de soulballad When You’re Smiling and Astride Me bleek nog eens dat Father John Misty het Grote Gebaar niet schuwt. Chloë werd dan weer ouderwets swingend en vingerknippend de zaal in gestuurd. Net als je het gevoel kreeg dat de nummers gladder gepolijst waren dan wenselijk was, begon de band af en toe voorzichtig buiten de lijntjes te kleuren. Zo hoorden we Things It Would Have Been Helpful To Know Before the Revolution halverwege behoorlijk derailleren, scheurde tijdens The Next 20th Century onverwachts een met prikkeldraad bespannen gitaar uit de bocht en kwam Hollywood Forever Cemetery Sings zo potig uit de hoek dat we bijna van echte  rock-‘n-roll durfden te gewagen.  

Father John Misty nam, nog altijd de mond vol kauwgom, afscheid met publieksfavoriet I Love You, Honeybear, maar stuurde er, na enig aandringen ook nog Date Night en het zwierige Pure Comedy achteraan. Tot slot werd de band de coulissen in gestuurd tot enkel nog een pianist en de zanger met een akoestische gitaar overbleven en er met het sobere Holy Shit een streep onder de avond werd getrokken. We hadden Tillman eerder in Brussel al boeiender concerten horen geven: af en toe lonkte de eenvormigheid. Maar onder de volgelingen van de Amerikaanse zielenherder telden we achteraf toch weinig afvalligen. En ook wij namen zijn nevelige boodschap op de koop toe.