De megashow die Beyoncé in Brussel neerzette is werkelijk ongezien

Have you ever had fun like this? Eerlijk? Nee, nog nooit.

Ook al ben je de grootste superster, je mag nooit vergeten waar het allemaal begon. Zondag in het Koning Boudewijnstadion, bij het begin van haar show, wenste Beyoncé ‘alle prachtige moeders een gelukkige moederdag’. Haar eigen mama heeft het ongetwijfeld gewaardeerd: Tina Knowles was aanwezig in Brussel.

‘Het beste publiek tot nu toe’, zo postte Beyoncé na de show op haar Instagram – ook al was Brussel pas de tweede halte (van de veertig) op haar Renaissance Tour, haar eerste solotournee sinds 2016. De 52.000 aanwezigen lieten zich in elk geval snel meevoeren in deze superproductie: een megashow van 2,5 uur met haast geen dode momenten, inclusief een oogverblindend paard (met de naam Reneigh, naar een paard in de game Animal Crossing), een hummer omgebouwd tot een maanmobiel, robotarmen (die deden denken aan Stromae), het kon niet op. Haar show zat ook tjokvol verwijzingen en citaten, waarbij ze zelfs enkele classics (Halo, Déjà Vu) oversloeg om zich ten volle te concentreren op het nieuwste kroonjuweel, Renaissance.

Dat album, ondertussen alweer bijna een jaar uit, omschrijft de zangeres zelf als een ‘veilige plaats’, ‘een plek om te dromen, een toevluchtsoord in een enge tijd voor de wereld’. Als postpandemieplaat is Renaissance ook helemaal gefocust op de dansvloer en op de zwarte muziek – house, disco, hiphop, afrobeat… – die daar het mooie weer maakt en heeft gemaakt. Ze vond vooral inspiratie in ballroom, de lgbtq-undergroundcultuur uit New York. Niet zozeer de moeders werden gevierd, maar de ‘mothers’ van de ‘houses’, die het in de ball culture tegen elkaar opnemen.

Klokslag 20.15 uur komt Beyoncé op in een lange jurk en zilveren handschoenen voor een rist ballads: Dangerously in Love, Flaws and All, 1 + 1 en I Care. Met één blik neemt ze haar publiek voor zich in: het charisma en de stem zijn er al, maar vooralsnog situeert de show zich meer op Broadway dan in de zweterige ballrooms van Harlem. Dit is slechts een prelude op wat komen zal.

Maar daarop is de dansvloer open. Beyoncé draagt haar steentje bij aan het afrofuturisme en transformeert in een robot. Niet zonder ironie, overigens: vaak is ze een haast onmenselijke perfectionist genoemd, een heuse machine, zonder emoties. En net op het punt in haar carrière dat ze zich helemaal lijkt te laten gaan, presenteert ze zich als een cyborg.

De drieëndertig nummers van haar show zijn opgedeeld in tableaus – ‘Opening Act’, ‘Renaissance’, ‘Motherboard’, ‘Opulence’, ‘Anointed’ (twee delen) en ‘Mind Control’. Het gigantische scherm dat zich over de lengte van het podium uitstrekt, lijkt op een schilderij, een altaarstuk als het Lam Gods. Opmerkelijk: tot nog toe was er niet één video bij Renaissance. Dat is verrassend voor een artiest die de jaren voordien zo hard werkte op de visuele kant van haar releases. Het is nu, op het podium, dat we pas echt ontdekken hoe het album eruitziet.

En dat is waanzinnig spectaculair, uitbundig, over the top – op een gegeven moment zingt Beyoncé in een oester, zoals Boticelli’s Venus. Beyoncé presenteert haar album als een glinsterende discobal in het licht van retrofuturisme en dansvloerhedonisme.

Ook muzikaal blijft ze de hele show knallen. ‘Have you ever had fun like this?’ vraagt ze in Cuff It, omringd door een twintigtal dansers. Niets is hier aan het toeval overgelaten, alles is tot op de millimeter uitgetekend, entertainment van topniveau. Beyoncé gaat van de wulpse disco van Plastic off the Sofa naar de klassieke house van Break My Soul, ondertussen even goed The Supremes als Madonna citeren. De oude hits zijn er ook: tijdens Crazy in Love hoeft Queen Bey zich niet eens te forceren om het publiek haast hysterisch te krijgen.

Bij haar twee vorige albums ging Beyoncé meer de politieke toer op. Dat lijkt hier minder het geval. Pas in het laatste tableau worden er echt vragen opgeworpen. ‘Wie de media controleert, controleert de geesten’, zo luidt één boodschap. ‘I’m not a robot’, leest een andere. Op het reuzenscherm begint de klimaatklok te tikken, Beyoncé bestijgt haar discopaard. Om als Don Quichote windmolens te bevechten? Of is ze eerder een Bianca Jagger, de ster van haar hoogsteigen disco-euforie?

De boodschap van Renaissance is misschien niet zo in your face als Lemonade (2016) of Beyoncé (2013), maar Beyoncé creëert wel iets anders. Een achterdeurtje om alle gedoe even te ontvluchten, maar ook een gevoel van samen zijn zoals alleen de dansvloer dat kan. Dat had de plaat al, dat doet de tour ook in al haar rijkdom, meer vooruit blikkend dan achterom kijkend. In deze tijden is dat al heel wat.