Cassandra Jenkins in de Botanique: balanceren op de grens tussen droefenis en luchtigheid

Ze is veertig, komt uit Brooklyn en bracht onlangs haar prachtige derde langspeler uit. Op My Light, My Destroyer worstelt Cassandra Jenkins met alles wat het leven ingewikkeld maakt en daarmee raakt ze blijkbaar bij velen een gevoelige snaar. In de Botanique werd de zangeres alvast met open armen ontvangen.

Jenkins is afkomstig uit een muzikale familie. Tijdens haar tienerjaren schuimde ze de festivalpodia af met de folkband van haar ouders en zodra ze op eigen benen stond, werkte ze als begeleider van Eleanor Friedberger (Fiery Furnaces) of Craig Finn (bekend van The Hold Steady). Ze studeerde beeldende kunsten en kwam een poosje aan de kost als fotoredactrice bij het magazine The New Yorker. In 2013 bracht ze haar eerste ep uit en vier jaar later debuteerde ze voluit met Play Till You Win. Net toen ze op het punt stond om op tournee te vertrekken met Purple Mountains, de groep van haar goede vriend David Berman, stapte de laatstgenoemde uit het leven. 

Het trauma van dat verlies verwerkte de zangeres op haar tweede lp, het even introspectieve als bedachtzame An Overview On Phenomenal Nature. Die plaat werd, totaal onverwacht, door een iets ruimer publiek opgepikt, en dat plotse succes bracht verwachtingen mee die als een loodzwaar brok graniet op Jenkins’ schouders drukten. Ze begon te twijfelen over wat ze met de rest van haar leven aan moest en overwoog zelfs even de muziek op te geven en iets helemaal anders te gaan doen.

Afgelopen zomer bracht ze dan toch My Light, My Destroyer uit, maar het opnameproces verliep moeizaam en was, zowel in fysiek als psychologisch opzicht, een ware uitputtingsslag. Gelukkig valt dat uit het eindresultaat niet af te leiden: de zacht smeulende songs van Cassandra Jenkins, waarin niet zelden conversatieflarden of veldopnamen opduiken, verwijzen afwisselend naar indiefolk, potige altrock, etherische ambient jazz en spoken word-nummers die aanleunen bij het werk van Laurie Anderson. De melodieën neigen soms naar abstractie en worden steevast in afgewogen arrangementen gewikkeld, terwijl Jenkins’ fluisterstem de luisteraar onderdompelt in een sfeer van warmte en intimiteit. De vele tekstuele verwijzingen naar de kosmos symboliseren dan weer een moeizame spirituele zoektocht.

Zonder dramatiek

Net als bij eerste haar passage in de Rotonde, precies drie jaar geleden, liet Cassandra Jenkins zich op het podium van Le Grand Salon bijstaan door Lylo, een band uit Glasgow die haar gesofisticeerde liedjes van extra reliëf en nuance voorzag. Meteen viel op dat de artieste dit keer veel minder timide op het podium stond. Ze toonde zich vrij opgewekt en had duidelijk aan zelfvertrouwen gewonnen. Haar muziek klonk echter nog altijd puur en poëtisch. Jenkins speelde afwisselend akoestische en elektrische gitaar en verleende je onbeschroomd maar zonder dramatiek toegang tot haar innerlijke landschap. De zangeres maakt er geen geheim van dat de dingen die ze in haar songs vertelt ook zelf heeft meegemaakt. Daardoor kreeg je af en toe het gevoel dat ze fragmenten uit haar dagboek debiteerde.

Veel van haar liedjes waren observaties over de condition humaine en baadden in wanhoop en droefenis. Eenzaamheid, isolement of pijnlijke misverstanden waren, niet toevallig, vaak terugkerende thema’s. ‘I think you’ve mistaken my desperation for devotion’, verzuchtte Cassandra Jenkins tijdens haar openingsnummer in de Botanique. In Aurora, IL vertelde ze hoe ze zich, door een opstoot van COVID, genoodzaakt zag haar Amerikaanse tournee te onderbreken en ziek en eenzaam in een hotelkamer achterbleef. 

Ter inleiding van Delphinium Blue, waarin de gitarist zich nu over een synthesizer boog, bekende de Amerikaanse dat ze, na haar vorige Europese concertreis, een oude droom wist waar te maken door twee jaar in een bloemenwinkel te gaan werken. Comacase deed, qua sound, denken aan die van de Schotse eightiesband The Blue Nile, maar Petco en Clams Casino klonken zo gespierd dat er occasioneel een grunge-echo uit opkringelde.

Luchtigheid

Hoewel de songs van Cassandra Jenkins niet zelden raakten waar het pijn deed, boden ze ook ruimte aan humor en hoop. Zo vertelde de zangeres over de rituelen waar ze aan vasthoudt tijdens haar tournee. In iedere stad die ze aandoet koopt ze een magneetje voor thuis op de koelkast (in Brussel tikte ze er eentje op de kop met een wafel erop) en noteert ze  de namen van alle dierenwinkels die ze tegenkomt (in Londen stuitte ze bijvoorbeeld op Pet Cetera). Dus neen, Jenkins gaat enige luchtigheid zeker niet uit de weg.

Naast het materiaal uit haar jongste plaat, putte ze ook enkele keren uit An Overview on Phenomenal Nature. In Michelangelo schrok ze er niet voor terug zich kwetsbaar op te stellen: ‘I’m a three-legged dog / Working with what I’ve got / And part of me will always be / Looking for what I’ve lost’, zong ze, waarna ze voorstelde dat iedere toeschouwer iemand die er in Brussel niet bij kon zijn op een denkbeeldige gastenlijst zou zetten. Eén en ander vormde een aanloop naar Ambiguous Norway, dat ze schreef ter nagedachtenis van Silver Jew David Berman. 

Wanhoop bleek ook de voedingsbodem voor het sobere Crosshairs: ‘All I want is to fall apart / In the arms of someone / Entirely strange to me’. En in het gesproken Hard Drive, waarvan de titel tegelijk naar een harde schijf als een lastige rit verwees, waarschuwde ze dat ‘when we lose our connection to nature, we lose our spirit, our humanity, our sense of self’. Hopelijk is die boodschap ook tot de klimaattop in Bakoe doorgedrongen. Als enige bis serveerde de zangeres nog American Spirits (‘over iemand die ik graag mag maar die helaas in de gevangenis terecht is gekomen’). 

Cassandra Jenkins verstaat de kunst haar emotionele crises te transformeren in impressionistische droomfolk die voor iedereen herkenbaar is. Alleen al om die reden was de Botanique op een doordeweekse zaterdagavond de ‘place to be’.