Black Flower brengt in de AB een ode aan de verbeeldingskracht

Weinige Belgische bands hebben de jongste jaren in het buitenland zoveel superlatieven geoogst als Black Flower. Het gezelschap is dan ook één van de paradepaardjes van het Gentse Sdban-label. Na een lange stilte kwam het in de AB met een sprankelend concert zijn nieuwe plaat Magma voorstellen.

Dat deze vijfde langspeler een hoogtepunt zou worden in het oeuvre van Black Flower, viel vooraf al af te leiden uit de perskritieken: een paginagrote viersterrenrecensie in het toonaangevende Brits magazine Uncut, al even lovende woorden in Mojo, op de Amerikaanse website Allmusic en, uiteraard, in uw eigenste lijfblad. Ook de befaamde DJ Gilles Peterson van BBC Radio 6 drukt het Brussels-Gentse kwintet al geruime tijd aan de boezem.

Black Flower, aangevoerd door saxofonist en fluitist Nathan Daems, woekert oneindig veel verder dan in het bloembed van de jazz. Toen de groep een jaar of tien geleden ontstond, liet ze zich nog vooral inspireren door de Ethiopische jazz van Mulate Astatke en Mahmoud Ahmed. Maar gaandeweg werd haar referentiekader verrijkt met invloeden uit Nigeriaanse Afrobeat, prog, psychedelica, ambient en funk en gingen de leden steeds vaker flirten met tonaliteiten uit het Midden-Oosten en de Balkan. Al die ingrediënten droegen bij tot de even veelzijdige als unieke sound van de band. Het zal u dus niet verbazen dat Black Flower uitsluitend bestaat uit topmuzikanten, die op diverse terreinen bedrijvig zijn.

Nathan Daems zelf, een globetrotter die een imposante reeks blaasinstrumenten beheerst, van tenor-, alt- en baritonsax tot allerlei exotische fluiten, zoals de Turkse ney, de Bulgaarse kaval en de Ethiopische washint, is ook actief bij Echoes of Zoo, het Ragini Trio, Trance Plantations en Dijf Sanders. De van oorsprong Amerikaanse trompettist en cornetspeler Jon Birdsong toerde ooit met Beck en Calexico en was sindsdien te horen op platen van talloze Belgische artiesten. Drummer Simon Segers geeft de maat aan bij De Beren Gieren, MDCIII en Stadt, bassist Filip Vandebril maakt deel uit van The Valerie Solanas en wordt regelmatig aan de zijde van Lady Linn gesignaleerd. En nu toetsenspeler Wouter Haest voor drie jaar op wereldreis is vertrokken, wordt zijn plaats ingenomen door Karel Cuelenaere van John Ghost, die de muziek van Black Flower verrijkt met een nieuwe elektronische sound en de composities van onvermoede lagen voorziet.

Aards én spiritueel

Hoewel het concert in Brussel in het teken stond van hun jongste worp, begonnen en eindigden de heren hun set met nummers uit hun vorige plaat, Future Flora, alsof ze wilden aangeven dat het ene op een logische manier voortvloeide uit het andere. Nathan Daems omscheef Magma al als een ode aan de verbeeldingskracht én een nieuwe halte op zijn nooit aflatende zoektocht naar de schoonheid. In O Fogo, dat dreef op een folky Balkanvibe, werd een sierlijke zigeunerdans gesuggereerd en noteerden we welsprekende dialogen tussen fluit en cornet en tussen keyboards en drums.

In Magma riep het Farfisa-orgel van Cuelenaere een spookachtig sfeertje op. Dit was psychedelische muziek zoals die zou kunnen klinken in een bedoeïentent in de Sahara. Ook het trage, verleidelijke The Light, dat door Daens op kaval werd ingezet, waarna Birdsong er zijn tweede stem aan toevoegde, riep beelden op uit de sprookjes van Duizend-en-één nacht. Het tempo werd daarna gevoelig opgedreven in The Forge, dat tegelijk aards en spiritueel aandeed en in onze verbeelding een brug sloeg tussen jazz noir en stomende Afrofunk, klonk tegelijk aards en spiritueel. Trippy saxriffs gingen hier in de clinch met de Motorik Beats van Segers en de ongedurige bas van Vandebril.

Het spacy Half Liquid, waarin de toetsenman een minimalistisch motiefje tevoorschijn toverde, exploreerde ijl hoogten, maar het buitenbeentje in de set was toch het door filmische soul bevruchte Morning in the Jungle, geïnspireerd door een trip naar Brazilië. Hiervoor deed Black Flower een beroep op de stem van Meskerem Mees, die half zingend, half vertellend, bewees dat ze zoveel méér is dan een getalenteerde singer-songwriter. Hat claustofobische Deep Dive Down, waarin de ritmesectie zich op haar onverzettelijkst toonde en de springerige keyboards op een trampoline leken te dansen, hield dan weer het midden tussen Arabische Krautock en futuristische funk.

Zeeschelpen

Ook Blue Speck, dat werd ingezet op wahint, dreef op een strakke groove, die nog werd aangedikt door Filip Vandebril op zessnarige bas. Jon Birdsong blies voor de gelegenheid op reusachtige zeeschelpen, die je als primitieve voorlopers van de trompet zou kunnen beschouwen.

Met zijn panculturele fusiemuziek, waaruit af en toe vage echo’s opkringelden uit het oeuvre van Weather Report, Mahavishnu, Jon Hassell en de Miles Davis uit de seventies, zette Black Flower in de AB een indrukwekkende prestatie neer. De groep speelde nummers waarin je compleet kon verdwijnen en waarin iedere individuele component belangrijk was. Toch wisten de muzikanten zeer goed wanneer ze, als de compositie erom vroeg, even een stapje achteruit konden zetten. En naar de geestdriftige reacties te oordelen, besefte ook het publiek dat het in Brussel getuige was van iets bijzonders.

‘Black Flower gebruikt de gereedschapskist van de jazz om er de hele wereld mee te verkennen’, concludeerde Uncut onlangs. We zouden het zelf niet beter kunnen zeggen.

Dirk Steenhaut