Billy Nomates in de Botanique: boerenbedrog, vermomd als rock-‘n-roll 

Na een titelloos debuut, de ep Emergency Telephone en de begin dit jaar verschenen lp CACTI heeft de Britse post-punkartieste Billy Nomates ook in ons land een zekere aanhang verworven. Jammer dus dat haar  publiek in de Botanique geen écht concert maar een soort karaokeshow geserveerd kreeg.

Ze groeide op in Leicester, maar opereert tegenwoordig uit Bristol waar ze, als protégée van Geoff Barrow van Portishead en BEAK>, onderdak vond bij ‘s mans Invada-label. Haar eerste lp verscheen in 2020, te midden van de covid-pandemie, waardoor ze zich een paar keer genoodzaakt zag haar Europese tournee uit te stellen, maar drie jaar later kwam het er dan toch nog van. De zangeres, die eigenlijk als Tor Maries door het leven gaat, rondde haar concertreis af in Brussel en na de lovende woorden van onder anderen Iggy Pop, Florence Welch en Steve Albini waren de verwachtingen van de toeschouwers vanzelf hoog gespannen. 

Op haar eerste lp, vol gebalde en woedende maar tegelijk ook geestige en dansbare elektropunk, manifesteerde multi-instrumentaliste Billy Nomates zich met haar Sprechgesang nog als een kruising van Kae Tempest en Sleaford Mods. Op de begin dit jaar verschenen opvolger CACTI klinkt de muziek, als gevolg van de iets te gepolijste productie, echter minder stekelig dan de titel zou doen vermoeden.  

De songs, die het midden houden tussen rebels en kwetsbaar, handelen nog altijd over alledaagse frustraties, terwijl de introspectieve teksten dieper snijden dan ooit tevoren. Als een archeologe graaft Billy Nomates in haar teksten naar ‘the bare bones of truth’, want, zo stelt ze, ‘in de waarheid schuilt een bevrijdende kracht’. Toch noopt wat ze opgraaft niet meteen tot vrolijkheid. ‘I do things inside out, from the outside in’ bekent ze ergens. En ook: ‘I meditate, but I’m not alive’. 

Cynisme 

Zeker, Tor Maries is tot messscherpe observaties in staat en heeft oog voor de absurde kanten van het bestaan. Bovendien weet ze haar onderwerpen vaak uit onverwachte invalshoeken te benaderen. Eerlijkheid en intensiteit staan in haar songs centraal. Ze zingt bijvoorbeeld over maatschappelijke ongelijkheid, seksisme, depressie en relaties waar geen puf meer in zit. Een zeker cynisme is haar echter niet vreemd: ‘If you wanna die / Then do it / You don’t need my permission’, luidt het in Blue Bones (Deathwish). 

Verbazing alom toen Billy Nomates in haar eentje, slechts in gezelschap van een akoestische gitaar, het podium van de Botanique betrad. Na beluistering van haar platen hadden we immers een potige band verwacht. Maar niet getreurd: met het folky Fawner, over iemand die duidelijk meer talent heeft voor sociale interactie dan zij zelf, deed de zangeres meteen de oren spitsen. Helaas was het live-gedeelte van de show daarmee al achter de rug. Tijdens de rest van de set, waarin zowat alle nummers uit CACTI en ruim de helft van haar debuut de revue passeerden, was de instrumentale begeleiding afkomstig uit een computerfile, zodat de passage van Billy Nomates veel weg had van een karaoke-avond. 

We kunnen begrijpen dat de afwezigheid van echte muzikanten op het podium kostenbesparend werkt, maar het begrip ‘live’ raakt op die manier wel behoorlijk uitgehold. Want ook al hoorde je een gitaar, bas, drums en keyboards, die rekwisieten vielen in geen velden te bespeuren. Het eerste woord dat ons op zo’n moment te binnen schoot was dus: boerenbedrog. 

Geen vrienden 

Toegegeven, Tor Maries zong écht en dat deed ze uiterst energiek. Voorts bewoog ze zich als een wervelwind over het podium, wat aangaf dat er een geweldige performer in haar huisde. En omdat het oog ook wat wil, liet ze haar topje open vallen en showde ze uitgebreid haar zwarte beha. Eén keer, tijdens Roundabout Sadness, mepte ze op een cymbaal, maar voor het overige had haar podiumact geen enkele meerwaarde. Had je thuis haar platen nog eens tegen hoog volume door de luidsprekers laten knallen, dan was het effect ongeveer hetzelfde geweest. Want met de muziek zelf was niets mis: Black Curtains in the Bag, Blue Bones of het bijtende Heels zijn en blijven nu eenmaal uitstekende songs.  

Een Billy-Nomates is een geringschattende term waarmee Engelsen verwijzen naar iemand die geen vrienden heeft. Wilde Tor Maries in de Botanique nog eens benadrukken dat haar nom d’artiste niet zomaar uit de lucht is komen vallen? Hoe dan ook, toen ze Balance is Gone liet inzetten, konden we die titel alleen maar beamen. Wat nog het meest verbaasde is dat Tor Maries met haar schertsvertoning probleemloos weg leek te komen. Het publiek, inmiddels gewend aan fake news op sociale media en een app als chatGPT, reageerde dus even enthousiast als bij een échte liveshow. Met het toepasselijk getitelde Escape Artist kon er zelfs nog een extraatje af. 

Maar het blijft vreemd: je koopt een kaartje voor een concert en krijgt er een soort playbackshow voor in de plaats. We zien het bij PJ Harvey of Patti Smith nog niet zo gauw gebeuren. En gelukkig maar. Billy Nomates toonde in de Botanique vooral hoe snel goede muziek gedevalueerd raakt als ze gepaard gaat met gemakzucht. We kunnen alleen maar hopen dat ze met die aanpak geen anderen op ideeën brengt.