Bianca Casady & The C.i.A: Sinistere sprookjes over engelen en duivels

Bianca Casady is de helft van het Amerikaanse freakfolkduo CocoRosie, maar roert zich ook als beeldend kunstenares. Begin 2016 brengt ze met ‘Oscar Hocks’ haar eerste soloplaat uit. Die kwam ze nu al voorstellen in de Botanique, als onderdeel van de bevreemdende multimediashow ‘Porno Thieter’.

Samen met haar zus Sierra bracht Bianca Casady nog maar net de cd ‘Heartache City’ uit, maar in haar eigen werk voelt ze zich zo mogelijk nog vrijer, experimenteert ze met nieuwe ingrediënten en zoekt ze vaker de duisternis op. Met haar songs, die ze zelf als ‘antipop’ omschrijft, vertelt ze sinistere sprookjes over hel en duivel, lichtgevende engelen, ontvlambaar ijs, het dierlijke in de mens en speelt ze ook met seksuele stereotypen. Dat doet ze niet alleen aan de hand van ongrijpbare composities, gespeeld door haar vijfkoppige begeleidingsband The C.i.A. (een acroniem voor Cult international Alliance), maar ook van filmbeelden, geprojecteerd op een doorzichtig scherm dat de muzikanten aanvankelijk aan het zicht van de toeschouwer onttrekt.

En dan is er ook nog het theatrale aspect, benadrukt door de kostuums en, vooral, de altijd gemaskerde Braziliaanse danser en acteur Biño Sauitzvy, die zowel vrouwen- als mannenrollen speelt. Het ene moment dwaalt hij over het podium als een eenzame reiziger of een clown, het andere is hij een oude toverkol of een dame uit het verre oosten dat zich in een chorografie met kapotte paraplu’s begeeft. Zelf leek Bianca Casady, met haar witte jurk en zwarte bolhoed, dan weer op een mondaine vrouw uit de jaren twintig of dertig.

Excentrieke kindvrouwstem

Ondanks al die visuele hints ontwikkelde ‘Porno Thieter’ zich als een fragmentarisch aandoende, ietwat esoterische voorstelling, waarin Casady de aanwezigen slechts bouwstenen aanreikte waarmee ze een eigen verhaal moesten samenstellen. Door de excentrieke kindvrouwstem van de zangeres en haar weinig doordeweekse frasering vielen haar teksten overigens niet altijd even makkelijk te verstaan. Maar af en toe waaide je wél een zin tegemoet die dermate intrigeerde dat ze in je geheugen bleef hangen. “I cut myself to free my soul”, was er zo één. En: “So he gave me a ring and made me his thing”, waarmee de artieste leek te suggereren dat het huwelijk voor veel vrouwen nog altijd synoniem is met onderwerping en zelfverloochening.

Bizarre collages

Vaak leek Bianca Casady zich niet eens van de aanwezigheid van het publiek bewust en verschool ze zich in haar eigen universum. Tussendoor draaide ze aan knopjes van allerlei elektronische apparaten en riep ze bevreemdende klanken, gesamplede stemmen en dissonante schraapgeluiden tevoorschijn die, in combinatie met het live-instrumentarium van haar soms potig rockende band, aanleiding gaven tot hoogst bizarre collages. De songs liepen steevast in elkaar over, zodat ze samen één ononderbroken suite vormden.

De multi-instrumentalisten van The C.i.A. toonden zich niet alleen bedreven in atonaliteit en avant-gardistische improvisaties, maar ook in relatief toegankelijke artpop. In stilistisch opzicht viel de muziek echter niet voor één gat te vangen: Bianca Casady bewoog zich voortdurend heen en weer tussen cabaret en vaudeville, music hall en nachtclubjazz, rioolfolk en oriëntaalse slangenbezweerdersdeuntjes, musical en Chinese opera, elektronische drones en schichtige accordeonwalsjes. Het vertrekpunt van ‘Oscar Hocks’ was blijkbaar een honderdjarige, niet langer te stemmen piano, zodat haar composities ( ‘Dog In A Yard’, bijvoorbeeld) met een zekere regelmaat deden denken aan de ‘kapotte’ muziek van Tom Waits. Zelf hanteerde de zangeres occasioneel ook een viool waarmee ze allesbehalve melodieuze klanken voortbracht.

Losse impressies

De scènebeelden, in ruime mate bepaald door de verrichtingen van de danser, werkten veeleer in op het onderbewuste, dan dat ze duidelijk afgelijnde betekenissen aanreikten. Wel leek Bianca Casady in ‘Porno Thieter’ de grijze zone tussen mannelijkheid en vrouwelijkheid te exploreren. Biño Sauitzvy was vaak in vrouwenkleren gehuld en verloor op een bepaald moment zelfs menstruatiebloed, terwijl de androgyne backingzangeres van The C.i.A. op het podium stond in een rokkostuum. Naar ons gevoel bestond de voorstelling uit een reeks losse impressies waaruit nauwelijks een coherente vertelling te puren viel. Maar misschien wilde Casady zo wel een statement maken? In ieder geval ging ze in tegen de dwang alles te rationaliseren en in een lineair dwangbuis te stoppen.

De show eindigde met confetti en ‘Happy Birthday’, al hadden we geen idee van wie nu precies het feestvarken was. Wellicht wordt alles duidelijker met de release van ‘Oscar Hocks’, een plaat waarvan al enkele nummers werden vrijgegeven op een cassettebandje, dat in Brussel, na afloop van de voorstelling, te koop werd aangeboden. Een week geleden zagen we ‘Porno Thieter’ ook tijdens het Iceland Airwavesfestival in Reykjavik en in de Botanique viel ons op dat enkele details intussen alweer waren veranderd. Dat leek onze indruk te bevestigen dat het voorlopig nog om een ‘work in progress’ gaat. Bianca Casady liet ons achter met meer vragen dan antwoorden. Maar ach, ook het mysterie heeft soms zijn charmes.

Dirk Steenhaut