Amenra bezweert demonen in de AB: Vijftig tinten zwart

Ze komen uit Kortrijk, maar in internationale post-metal- en sludge-kringen wordt hun naam al jaren met respect uitgesproken. Nog net vóór Allerheiligen kwamen de heren van Amenra in de AB hun nieuwe plaat voorstellen: een bloedstollend intense gebeurtenis die meer weg had van een ritueel dan van een concert.

Al achttien jaar gaat Amenra zijn eigen weg, zonder toegevingen te doen en die houding heeft duidelijk vrucht afgeworpen. Het werk van de groep verschijnt tegenwoordig op het Amerikaanse Neurot Recordings, een label opgericht door de leden van Neurosis, Mass VI werd weer geproducet door de gereputeerde Billy Anderson, die het machtige live-geluid van de West-Vlamingen naar de studio wist te vertalen, en onlangs nog werd Amenra uitgebreid in de schijnwerpers gezet doorThe Independent.

Op zijn zesde langspeler zet het gezelschap op het eerste gehoor geen spectaculaire stap voorwaarts, maar zijn geluid wordt wél verder uitgepuurd en de extremen in zijn sound worden iets dikker in de verf gezet. Amenra verstaat de kunst tegelijk te slaan en te zalven. Alleen klinken de stille passages dit keer nog verstilder en de harde nog visceraler. Jawel, de akoestische optredens van de jongste jaren hebben duidelijk hun invloed gehad op de dynamiek van het vijftal.

Tussen de vorige en de nieuwe cd van Amenra gaapt een kloof van vijf jaar. De heren hebben nu eenmaal een urgente reden nodig om met iets nieuws naar buiten te komen. Doorgaans zijn het persoonlijke drama’s die de dingen in een stroomversnelling brengen en ook nu weer staan thema’s als verlies, pijn en lijden in de songs centraal. Wel wijken de muzikanten op Mass IV af van hun traditionele rolverdeling en beroeren ze soms instrumenten die ze niet gewend zijn. Zanger Colin van Eeckhout bedient zich in zijn teksten zelfs van drie verschillende talen.

Eredienst

Halloween, het tijdstip voor de terugkeer van Amenra, was alvast goed gekozen, want net als de abstract-expressionist Mark Rothko, schildert de groep in vijftig tinten zwart en toont ze hoeveel schakeringen er kunnen schuilgaan achter schijnbare monochromie. De muziek van de groep bevat bovendien een uitgesproken spirituele component: al haar platen worden als missen opgevat, één van haar nieuwe nummers heet Diaken en ze maakt deel uit van een kunstenaarscollectief dat The Church of Ra is gedoopt. Haar concerten zijn, om met Paul van Ostaijen te spreken, feesten van angst en pijn. Amenra dingt niet naar de gunsten van het publiek en houdt zich ver van egotripperij of een personencultus. Colin van Eeckhout keert zijn toeschouwers doorgaans zelfs de rug toe, alsof hij voorgaat in én of andere eredienst waarin hij boze geesten tracht te bezweren. Zijn oerschreeuw is de kortste weg naar de catharsis, maar net zo vaak hoor je hem het evenwicht zoeken tussen luid fluisteren en stil brullen.

De leden van Amenra zijn meesters van de spanningsopbouw. In de AB leken ze zich in hun eigen luchtbel te bevinden. Of preciezer nog: in een kamer zonder zuurstof. Opener Children of the Eye, een synthese van alles wat de groep de jongste twee decennia had gemaakt, begon met een geleidelijk aanzwellende drone waaruit plots de logge, kolossale, uit graniet gehouwen gitaarriffs van Mathieu Vandekerckhove en Lennart Bossu tevoorschijn kwamen. In de repetitieve, vertraagde old school hardcore van het gezelschap hoorde je weliswaar echo’s uit het werk van Swans, Tool, Neurosis en Black Sabbath, maar er werden zoveel rookgordijnen in aangelegd dat je hem nooit met dat van een ander kon verwarren.

Behalve uit vier nieuwe songs bestond de set vooral uit vertrouwd materiaal. Razoreater was een verklankt inferno dat de aarde deed beven en trillen en ook Thurifer et Clamor ad te Veniat, waarin we een minimalistische piano hoorden voorbijkomen, zat vol contrasten die elkaar versterkten. Alsof hard en zacht bij de Kortrijkzanen een eeuwig verbond hadden gesloten.

Aambeeld

Amenra heeft altijd al een sterke visuele identiteit gehad en net voor het derde nummer liet de groep een scherm zakken, waarop prachtige natuurbeelden in zwart-wit werden geprojecteerd, maar waarachter je de muzikanten nog altijd helemaal kon zien opgaan in wat ze deden. In Boden eisten drummer Bjorn Lebon en bassist Levy Seynaeve een hoofdrol op en Am Kreuz werd dermate binnenste buiten gekeerd dat de denkbeeldige ingewanden van de song bloot kwamen te liggen. Op dergelijke momenten voelde je: Amenra speelt geen muziek, Amenra ís de muziek. Naar Plus près de toiluisteren, was als een douche nemen onder een straal van kokende lava. Het ene moment droomde je weg bij een lyrische passage, het volgende leek het alsof iemand een aambeeld op je hoofd dreigde te laten vallen.

Net voor Nowena | 9.10 werd ingezet, verschenen een man en een vrouw op het podium die Van Eeckhouts naakte torso volprikten met haakjes waaraan ze vervolgens kettingen met gewichten bevestigden. Als de zanger in interviews stelt dat hij zijn pijngrens wil verleggen, zijn dat dus geen ijdele woorden. Dit was geen pose, het bloed dat je langs zijn rug naar beneden zag druppelen was for real. Zag de man zich als een Christusfiguur die voor de zonden van de mensheid diende te lijden? Het feit dat links van ons een toeschouwer in zwijm viel, gaf het al aan: Amenra is niet voor doetjes.

De avond eindigde met het even uitgesponnen als hartverscheurende A Solitary Reign, zonder twijfel één van de sterkste nummers die de band ooit had afgescheiden. Een mooi orgelpunt bij een concert dat je grondig door elkaar schudde en je met je eigen trauma’s confronteerde. Voor Amenra is muziek geen doel, het is een vervoermiddel dat je vooruit moet helpen tijdens een uitputtende mentale reis. Wie ons kent weet dat we allerminst godvrezende kerkgangers zijn, maar in Brussel voelden we ons definitief opgenomen in de geloofsgemeenschap van Ra. Amen to that.

DE SETLIST: Children of the Eye / Razoreater / Thurifer et Clamor ad te Veniat / Boden / Plus près de toi (Closer to You) / Am Kreuz / Terziele / Nowena | 9.10 / Diaken / A Solitary Reign.