Op ‘Lives Outgrown’ laat de enigmatische Beth Gibbons (Portishead) diep in haar ziel kijken

Op Beth Gibbons zit geen sleet. Dat bewijst de stem van Portishead met haar eerste soloalbum Lives Outgrown.

Exact drie decennia geleden viel de wereld voor het eerst in zwijm bij het stemgeluid van Beth Gibbons. Dummy, het debuut van Portishead, was een ­onderkoelde melange van hiphopinvloeden, hippe sixties­soundtracks, dubsfeertjes en dampen uit de blues en de jazz. Drie albums lang liet ­producer Geoff Barrow bedwelmende sound­scapes opkringelen rond de smachtende, ijzing­wekkende stem van Gibbons, vol tragiek en weemoed. Op deze allereerste soloplaat blijkt het emotionele reservoir van de zangeres nog even diep en vruchtbaar.

Beth Gibbons is voor eeuwig en altijd De Stem van Portis­head. Lives Outgrown zal die erfenis niet uitwissen. Bij de frenetieke ritmiek en de stootkracht van Reaching Out is het moeilijk om niet te denken aan tracks als Silence en We Carry On uit Portisheads album Third (2008), ­waarop de band uit Bristol het triphopstempel wegvaagde met ­drones en potige krautrock. Ook Beyond the Sun verenigt met percussieve mokerslagen en filmische grandeur elementen waarin Gibbons zich beweegt als een sirene in het water.

Máár: Lives Outgrown is een plaat zonder samples, zonder synths en andere digitale machinerie. Het analoge klankpalet en de artisanale omkadering – coproducer ­James Ford (Arctic Monkeys, Blur) bedient zich onder meer van harmonium, zingende zaag, ­dulcimer, violen en basklarinet – leunen ­eerder aan bij Out of Season, het album dat Gibbons in 2002 uitbracht in tandem met de Britse muzikant Rustin Man.

Met hun veelvoud aan akoestische snaar- en strijkinstrumenten en een heidense ­stemming situeren Tell Me Who You Are ­Today en For Sale zich in het verlengde van seventiesartiesten als Pentangle, Trees en Roy Harper, die resideerden op het kruispunt van antieke folk en progressieve rock. Rewind verzeilt dan weer af en toe in een dissonante, apocalyptische kako­fonie à la Nick Cave & The Bad Seeds.

‘I’m floating on a moment/ Don’t know how long/ No one knows’, zingt Gibbons in Floating on a Moment, een kinderkoor in de rug. ‘No one can stay/ All going to ­nowhere/ All going/ Make no mistake.’ De enigmatische zangeres laat diep in haar ziel kijken, met tien songs over afscheid, ­aftakeling en angst. Maar Lives Outgrown is tegelijk een ­triomf, ­onvergankelijke glorie als antwoord op meedogenloos verval. Op sommige monumenten zit geen sleet.