Je laten meevoeren is de enige optie tijdens ‘I Inside the Old Year Dying’ van PJ Harvey

Op haar tiende album meet PJ Harvey zich niet alleen een nieuwe huid aan, maar ook een eeuwenoude woordenschat.

Lees de albumtitel twee keer en je kunt er een analogie met PJ Harveys carrière in zien. Weinig artiesten van haar generatie die met zo veel genoegen – en met schijnbaar compulsieve volharding – hun persona telkens opnieuw laten doodgaan om met succes in een nieuw gedaante te herrijzen. We zijn inmiddels aan album nummer tien en alweer een nieuwe incarnatie toe: PJ Harvey, dichteres zingend in het eeuwenoude dialect van Dorset, het Engelse graafschap waar ze is opgegroeid en deels woont.

Die albumtitel, I Inside the Old Year Dying, komt uit Orlam, het narratieve, in het oud-Dorsets gepende gedicht dat Harvey vorig jaar publiceerde. Tijdens een creatieve identiteitscrisis – kameleon aan het eind van haar kleurenlatijn – greep ze pingelend op piano naar die teksten, ‘omdat ik ze bij de hand had’. En dan krijg je dit: ‘Hark the greening of the eth/ Curl-ed ferns yet to uncurl/ Hark the zingen of the birds/ Gurrel yearns yet to un-girl’, zoals de beginregels van Lwonesome Tonight luiden, gezongen over een akoestisch gekietelde gitaar en een diep weggemoffeld orgeltje.

Orlam speelt zich af in en rond Underwhelem, een fictief dorp in de wouden van Dorset, waar de negenjarige Ira-Abel Rawles worstelt met haar ontluikende zelf en de boosaardige wereld rondom haar. En net als die magisch-realistische dimensie – een sinistere, als door Edgar Allan Poe bedachte variant op Wonderland – is de muziek op I Inside the Old Year Dying een wazig kluwen, een desoriënterend amalgaam van onbestemde klanken en gemuteerde instrumenten. In All Souls is een piano op de dool in verfrommelde soundscapes. The Nether-edge en August hebben een beklemmende, mechanische cadans. A Child’s Question, July is gedrenkt in Sigur Rós-achtige reverb en bespikkeld met vogelzang. Wanneer drums en elektrische gitaar zich toch eens naar de voorgrond murwen, zoals in Autumn Term, dan bieden ze nauwelijks houvast in dit bevreemdend web van dwaalsporen en visioenen. Je gewoon laten meevoeren is de enige optie.

Er zijn wel aanknopingspunten – de spookachtige folklore en het hoge stemregister van haar album White Chalk (2007) en de rafelige spontaniteit van The Hope Six Demolition Project (2016) bijvoorbeeld – maar I Inside the Old Year Dying klinkt toch weer helemaal anders dan al haar andere platen, en daardoor helemaal PJ Harvey.