Op crossmediale ruimtereis met Björk en ‘Biophilia’

De vorige plaat van de Ijslandse zangeres dateert alweer uit 2005. Fans wisten dat ze iets speciaals mochten verwachten voor de opvolger van ‘Volta’. Björk is, in de traditie van bijvoorbeeld David Bowie, een artieste die zichzelf constant blijft heruitvinden. Al sinds haar tijd bij de Sugarcubes is ze een unieke stem in het poplandschap, die later steeds anarchistischer is gaan klinken. We herinneren ons bijvoorbeeld ‘Medùlla’, een plaat die nagenoeg volledig bestond uit menselijke stemmen. Of de manier waarop ze in 1997 haar brave nimfjesimago volledig overboord gooide met het donkere ‘Homogenic’.

Crossmediaal

Voor ‘Biophilia’, haar in september te verschijnen zevende soloalbum, omarmt Björk opnieuw de moderne technologie. De zangeres had eerder al laten weten dat de plaat deels op een iPad was opgenomen, maar de samenwerking met Apple werkt ook in de andere richting. ‘Biophilia’ wordt ’s werelds eerste ‘app album’, waar naast een fysieke plaat ook een verzameling iPad en iPhone-apps van verschijnen.

De plaat en de apps maken deel uit van een breder project, dat verder ook zal bestaan uit onder meer kunstinstallaties, een website, een documentaire, videoclips en enkele workshops. Daarnaast gaat Björk met ‘Biophilia’ ook de baan op, voor een wel heel speciaal tourconcept. Over de komende drie jaar zal ze in acht verschillende steden zes weken neerstrijken, om daar twee keer per week een concert te spelen. Welke steden dat zullen zijn, is nog niet bekend gemaakt. Eerder deze maand trad Björk al op in Manchester.

Apptastic

De overkoepelende ‘mother app’ is intussen gratis te downloaden, en het nummer ‘Cosmogeny’ staat er al gratis op. De app start op met een introductie door de enige echte Richard Attenborough.

Wat meteen opvalt, is de interface van de app. De gebruiker navigeert door een sterrenstelsel, en elk hemellichaam staat voor een nummer van ‘Biophilia’. Op dit moment is er naast ‘Cosmogeny’ nog maar een ander nummer beschikbaar. De interactie van ‘Crystalline’ bestaat uit een spelletje waarbij gebruikers kristallen moeten verzamelen in een tunnel. Afhankelijk van welke kristallen je vangt, verandert het nummer ook.

Daarnaast zijn er in de app ook teksten te lezen over het ontstaan van het project, aangevuld met interviews met Björk en haar medewerkers.

De meningen over ‘Biophilia’ zijn verdeeld. Sommigen zien het als een echt nieuwe manier om interactief muziek te ervaren, en zijn nu al vol lof over de synergie tussen app en plaat. Sceptici noemen de app onoverzichtelijk en vinden het niet veel meer dan een pr-stunt.

Het is niet de eerste keer dat Björk experimenteert met nieuwe technologieën. Ten tijde van ‘Volta’, in 2007, trad ze op met ‘Reactable’. Met dit elektronische muziekinstrument kon ze live beats fabriceren, wat ze deed met oud en nieuw werk, zoals in dit filmpje. ‘Biophilia’ lijkt nog verder te bouwen op dit ’touchscreen’-idee.

Wat ‘Biophilia’ betreft, kunt u ons voorlopig onder de geïnteresseerde sceptici rekenen. Björk is sowieso een artieste die het volgen waard is, en deze app is iets wat we haar nog geen enkele muzikant hebben zien voordoen.

Toch vrezen we dat ‘Biophilia’ niets is waar muziekliefhebbers over vijf of tien jaar over zullen spreken. Het voelt allemaal wat aan als een verlengstuk van de ‘album art’ en de videoclips, in plaats van als een samenwerking tussen muzikant en publiek. Leuk voor even, maar daar houdt het ook op.

Het is echter nog te vroeg om al conclusies te trekken over ‘Biophilia’. Meer apps zullen de komende weken uitgebracht worden. Maar eerlijk? De nieuwe plaat en de concerten zelf interesseren ons nog veel meer. Afspraak op 26 september.

Wat vind jij voorlopig van ‘Biophilia’? Je mening is welkom hieronder!(MD)