Nederlands rapfenomeen Joost: ‘Ga jij mij vertellen dat ik Crazy Frog niet mag opzetten?’

Op Pukkelpop ging de Nederlandse rapper Joost wellicht het meest over de tongen na Billie Eilish. Bij de tieners dan vooral, want weinig mensen ouder dan 25 jaar begrijpen echt waar hij voor staat: ‘Misschien is dat gewoon het probleem: oude mensen zijn geen 21 jaar.’

Pukkelpop, vrijdag 15 augustus. Het is net voorbij de middag wanneer de Nederlandse rapper Joost Klein (21) en zijn entourage de artiestenparking van het festival oprijden. Acht mensen zitten opeengepakt in een vaalgroene, shabby Mercedes-monovolume, gehuurd in Friesland. De ramen staan open, door de boxen klinkt Party McHardy van Riff Raff. Iedereen haast zich om uit de auto te kruipen. Eerst twee videografen, dan Joosts manager, zijn tourmanager, zijn geluidsman en een dj-producer die Mick Spek heet. Niemand is ouder dan 21. Allemaal zijn het vrienden die hij al langer kent. Meestal van het internet.

Joost is de voorlaatste die uit de auto stapt. Hij ziet eruit alsof een jonge Boris Johnson een make-over van Ali G heeft gekregen. Hij draagt een baggy ninetiesraversbroek met een tribalprint die we niet meer gezien hebben sinds 1998. Hij tilt zijn zonnebril met gele glazen op en steekt zijn hand uit. Op zijn knokels staat ‘1983’ getatoeëerd in gotische letters. ‘Dag meneer’, zegt hij beleefd.

Het zal zijn grootste talent blijken deze dag: mensen zich oud doen voelen.

Snap jij dat mensen zich oud voelen als ze jouw muziek leren kennen?

Joost: Is dat niet gewoon het internet? Alles gaat sneller. Alles is een trend die een maand geleden nog niet bestond. Alles gebeurt op een platform waar niemand tot dan ooit van gehoord had. Ik bedoel: ik voel me ook soms oud. Kinderen van twaalf die vier onlinecursussen video-editing hebben gevolgd outsmarten mij vandaag ook al. En dat gaat niet meer stoppen. Dat patroon gaat zich blijven herhalen tot er op een dag kinderen van vijf kapper worden. Of welke beroepen er in de toekomst ook zullen zijn. Kan ook iets met AI zijn. Shout-out naar AI. Ik ben Joost, ik kom uit het verleden en ik ben met jullie. Wacht. Wat was de vraag?

Of je snapt dat mensen zich door jou oud voelen.

Joost: Ah, precies. Neen dus. Ik merk dat oudere dudes daarmee zitten. Het zijn ook vooral dudes, merk ik. Ik vind dat jammer. Ik zit niet te wachten om naar dudes te kijken en te denken: ik begrijp het niet. Je kunt dingen ook gewoon leuk vinden zonder dat je ze begrijpt.

Je voelt wel dat er een kloof gaapt tussen mensen die meegaan in de evolutie van het internet en mensen die er bang van blijven. Ik heb dat ouderwetse protest tegen het internet nooit begrepen. Maar goed, misschien ben ik daarom ook 21 jaar en oude mensen niet. Misschien is dat gewoon het probleem: oude mensen zijn geen 21. Mooie inspirational quote wel: ‘Het probleem is dat oude mensen geen 21 zijn. Joost Klein, uitvinder.’

Ter verdediging van oude mensen: Crazy Frog op een podium opzetten en meebrullen, het is niet makkelijk om dat een plaats te geven.

Joost: Terwijl dat voor mij net heel veel steek houdt. Dat nummer zit in mij. Ik bén die kikker. Ik heb er ook net een tatoeage van laten zetten. Hier, zie je. (trekt zijn mouw omhoog en toont zijn bovenarm) Toen ik acht was, kreeg ik van mijn vader mijn eerste cd-speler. Daar zat maar één cd bij: Crazy Frog. Voor mij is dat het beeld bij dat nummer: een jongetje in Friesland met een niet helemaal gezonde gezinssituatie luistert op zijn kamer de hele dag door naar Crazy Frog. Geef toe: dat klinkt bijna als een film.

Het is dus niet ironisch?

Joost: Neen. Ik luister daar ook echt naar. Die beats zijn echt goed. En als je het verhaal erachter leest, klopt het helemaal. De gast achter Crazy Frog is niet eens een muzikant, maar iemand die geluidseffecten maakte. Het was bedoeld als een ringtone, maar groeide uit tot een wereldhit. Dat vind ik ook mooi: Crazy Frog is een digitale, virtuele artiest, maar ik kan hem met echte emoties tot leven brengen op het podium. Alles klopt.

Het is wel grappig hoe je naar de muzikale geschiedenis kijkt. Voor mijn generatie was pakweg 1994 het jaar van Blur, Portishead, Aphex Twin en Weezer. Voor jouw generatie is 1994 het jaar van Scatman John. Als ik destijds had geweten dat dát de naam was die zou voortleven in de muziekgeschiedenis, had ik wellicht een ander hobby gezocht.

Joost: Heel goede artiest, inderdaad, Scatman John. Eigenlijk zegt hij niks, maar hij brengt wel een gevoel over. Dat is een gave: zonder woorden sense maken.

Opnieuw: dat is geen ironie?

Joost: Neen. Dat meen ik. Weet je, het heeft er ook mee te maken dat ik uit de memewereld kom. Zoals ik zei: ik ben opgegroeid met YouTube, 9GAG en Reddit. Als er daar over muziek gepraat werd, ging dat niet over het belang van de britpop in de muziekgeschiedenis of de tijdloosheid van Bob Dylan. Mensen posten er gewoon vage shit die ze op YouTube gevonden hadden.

Ik denk dat de manier waarop je muziek ontdekt ook je muzieksmaak bepaalt. Toen ik jong was had je Limewire: mijn muzieksmaak was alles wat ik kon downloaden.

Ik vraag me af of de jouwe een fundamenteel nieuwe benadering van het artiestendom is: Mensen een show bieden interesseert je meer dan live spelen, Scatman John is even belangrijk als Blur, je kijkt anders naar concepten als vakmanschap en originaliteit. Is dit muziek op maat van generatie Z?

Joost: Misschien wel, maar ik vind het moeilijk om daar zelf grote conclusies aan te verbinden. Voor mij is het namelijk de normale manier. Ik kijk naar de dingen zoals ik naar mijn avatar in The Sims kijk: ik heb een cursor voor me, ik klik op dingen en dan verschijnen de opties. Zo benader ik alles. Ik wil niet voor of tegen zijn. Ik wil geen grote statements maken. Ik wil gewoon kijken wat ik met dingen kan doen.

Is Joost tegencultuur?

Joost: Grappig dat je daarover begint. Ik las dat woord vandaag voor het eerst. Counter culture. Het eerlijke antwoord is dat ik het niet weet. Ik weet wel dat ik ben voor wat nú is en voor wat nieuw is. En blijkbaar schop je daarmee tegen schenen. Soms heb ik wel het gevoel dat oude mensen willen dat de dingen op hun manier gebeuren. Dat stagneert alles. Oude mensen met geld. Hoe vaak hebben zij al in 2019 geleefd? Precies, ja: nooit.

Oude mensen haten mij, maar ik haat hen met liefde terug. Het enige waar ik niet tegen kan, is als mensen zeggen dat de dingen moeten gebeuren ‘omdat het altijd zo gegaan is’. Ik mag Crazy Frog niet opzetten op een podium omdat dat plat is. Waarom dan niet? Ooit waren er guys met een leeuw aan het vechten in een Romeins rondje. En dan ga jij mij vertellen dat ik Crazy Frog niet mag opzetten op een podium? Ik ben geboren in 1997, ik heb het recht om dat te doen.