Mathilde Fernandez maakt muziek voor fans van gabber, opera en Kate Bush

De naar Brussel uitgeweken Franse zangeres, pianist, performer en beeldend kunstenaar Mathilde Fernandez belooft op Videodroom, het muzikale luik van het Film Fest Gent in de Vooruit, een show te geven die je niet snel zal vergeten. ‘Tijdens een concert sta je niet gewoon in je keuken, hè.’

‘Een druk najaar? Deze zomer zat zo vol dat deze tour bijna ontspannend is.’

Deze zomer speelde de naar Brussel uitgeweken Franse Mathilde Fernandez een veertigtal shows op festivals in binnen- en buitenland met Ascendant Vierge, het hardcoreproject van haar en gabberlegende Paul Seul. Op de camping van Dour klonk hakfavoriet Influenceur al hier en daar onder een witte partytent, tijdens hun show in La Chaufferie op zondagavond ging het publiek serieus uit zijn dak: ‘We hebben op veel verschillende plekken gestaan, dus ik kan zeggen: in België is het publiek het wildst.’ Daarna stonden ze nog op festivals in Frankrijk, Zwitserland, Nederland en Duitsland.

Dan lijkt een herfsttournee van acht soloshows inderdaad wel een vakantie.

Daarmee promoot Fernandez eindelijk Sensible, de derde ep van haar soloproject, die al in mei vorig jaar uitkwam, toen de coronacrisis de concertkalender nog ontregelde. Waar ze met Paul Seul snoeiharde ravepop maakt, geeft ze solo intimistische shows waar haar imposante stem – goed voor wel vier octaven in het nummer Mon dieu – nog meer tot haar recht komt. Haar gothic, emotionele electropop leverde haar vergelijkingen met Nina Hagen en Kate Bush op, maar ook opmerkingen van labels dat ze haar zouden tekenen ‘als ze iets minder hard zou zingen’. Niet dat ze dat ook maar enigszins heeft overwogen. Ze heeft lang getraind om zo te kunnen zingen.

Mathilde Fernandez: Ik wilde al van in het begin leren zingen als een operazangeres. Simpelweg omdat ik geloofde dat als je zo goed kunt zingen je alles met je stem kunt doen wat je wilt. Dus begon ik meteen de moeilijkste technieken en nummers in te oefenen, zoals de Air de la reine de la nuit uit De toverfluit van Mozart. Ik houd van uitdagingen. Ik was zeventien toen ik dat stuk begon te oefenen, intussen begint het (denkt na) iet of wat te lukken. Het is een heel technisch lied, je moet oppassen dat je je stem niet beschadigt.

We moeten steeds productiever zijn. En als we op straat komen om te protesteren, riskeren we gewond te raken of zelfs te sterven door politiegeweld. Ook in Europa.

Is er een operazangeres aan jou verloren gegaan?

Fernandez: Misschien. (lacht) In een ander leven. Ik houd van regie en van alles wat op een podium gebeurt. Ik heb beeldende kunsten gestudeerd, maar eigenlijk wilde ik theaterregisseur worden. Dat is waarom ik van het zuiden van Frankrijk naar België ben verhuisd: ik ben een grote fan van Belgische gezelschappen, zoals Peeping Tom, die muziek, regie en dans samenbrengen. Het is belangrijk voor mij om dat alles te mixen. Ik maak in de eerste plaats muziek, maar al wat eromheen gebeurt, is even essentieel.

Ook binnen de muziek gaat het breed: je maakt pop, hebt een gabberproject met Paul Seul en ooit nam je een album met agressieve rap op als kerstcadeau voor een van je beste vrienden.

Fernandez:(lacht) Dat was lang geleden. Ik ben geen rapper, maar ik heb wel geleerd hoe je heel snel kunt zingen, zoals in het Ascendant Vierge-nummer Petit soldat. Al kun je dat moeilijk rap noemen.

Daarin heb je het over een maatschappij die productiviteit belangrijker vindt dan welzijn. Gaat het over je eigen leven?

Fernandez: Ik schrijf niet over mijn eigen leven, maar over wat er om me heen gebeurt. Hoe slechter het gaat, hoe inspirerender de wereld wordt. (lacht wrang) Petit soldat gaat over mensen die gecommandeerd worden als soldaten en steeds meer en sneller moeten werken, zoals de werknemers van Amazon. Ik heb het nummer geschreven tijdens de coronacrisis, met het zorgpersoneel, maar ook de gele hesjes in het achterhoofd. Iedereen die geen keuze heeft, maar weet dat er ooit wel iets móét veranderen. Anders houdt het werk nooit op en dreigen ze hun sociale rechten, hun geld en hun bestaan te verliezen. De sociale omstandigheden in Frankrijk, en in de rest van de wereld, gaan achteruit. We moeten steeds productiever zijn, in zo goed als elke sector. En als we er genoeg van hebben en op straat komen om te protesteren, riskeren we gewond te raken of zelfs te sterven door politiegeweld. Ook in Europa.

***

‘Barok?’

‘Ja, barok.’

‘De zeventiende-eeuwse stroming?’

‘Nee. Een operazangeres die een motorhelm draagt, dát is voor mij barok. Bij gebrek aan een beter woord.’

Mathilde Fernandez mixt technieken uit de opera met pop, chanson of, bij Ascendant Vierge, gabber. Ze zingt zowel over Jeanne d’Arc (Oubliette) als over rechtse politieke leiders (Chanteuse de guerre). In de clip voor Temple sourire, die werd genomineerd voor de Berlin Music Video Awards, probeert ze als een gothic variant van Alice uit Alice in Wonderland te ontsnappen uit Mini-Europa. Dat is wat ze bedoelt als ze haar werk omschrijft als ‘barok’: ze combineert stijlen, referenties én disciplines. Haar zorgvuldig uitgewerkte kostuums, scenografie en video’s zijn niet ondergeschikt aan de muziek. Het vormt allemaal samen één geheel.

Dat was het ook al toen ze als tiener synths speelde in een metalband, maar zich meer amuseerde met het ontwerpen van het logo. En toen ze foto’s trok van van haar vriendinnen en eveneens met gordijnen, doeken en mama’s schoenen kostuums voor hen ontwierp. Mathilde Fernandez heeft zich nooit tot één kunstvorm beperkt. Muziek was haar eerste passie – als vijfjarige leerde ze piano spelen. Haar liefde voor beeldende kunsten kwam later, toen ze op haar dertiende klierkoorts kreeg en een maand aan het bed gekluisterd was. Om zijn tienerdochter bezig te houden leerde haar vader, een fotograaf, haar Photoshop en zo wakkerde hij haar interesse voor fotografie aan. Op de kunstschool in Nice verdiepte Fernandez zich dan weer in schilder-, installatie-, performance- en videokunst. In haar soloproject vloeit alles samen: ze schrijft muziek en bedenkt de volledige, donkere en sprookjesachtige visuele wereld van Mathilde Fernandez.

Is er een groot verschil tussen Mathilde Fernandez de popster en wie jij doordeweeks bent?

Fernandez: Goh, intussen zie ik het verschil niet meer. (lacht) Maar als artiest heb je een zekere verantwoordelijkheid. Je hebt de kracht om een fantasiewereld over te dragen en emoties op te wekken bij het publiek. Tijdens een concert sta je niet gewoon in je keuken, hè. Je moet het publiek een show geven. Ik denk goed na over wat ik wil delen om het beeld dat mensen van me hebben niet te vernietigen. Sommige artiesten tonen wel wie ze echt zijn en dat is ook prima, zolang het voor hen juist voelt. Maar ik wil niet dat de mensen me op het podium zien zoals ik in het dagelijkse leven ben. Ik wil niet dat ze me in mijn pyjama een kopje thee zien drinken en over eten horen praten.