Martha Da’ro: ‘Ik zou liever leven met angst voor liefde dan met afkeer van poëzie’

Ze brak door met haar rol in Black (2015) van Adil en Bilall, speelde Ahlaam Teghadouini’s love interest in Roomies en is momenteel te zien in Netflixhit Lupin. Maar ook als zangeres is Martha Da’ro klaar voor het grote publiek. ‘Ik heb geleerd om milder te zijn voor mezelf.’

‘Wat bedoel je precies met “fel”?’

We zijn nog geen minuut aan het praten en Martha Da’ro draait de rollen al om. We zitten in een koffiebar in Schaarbeek, niet ver van haar appartement, en ik wierp net op dat ze op haar eerste langspeler Philophobia minder fel uit de hoek lijkt te komen dan op Cheap Wine & Paris, de ep die ze uitbracht begin 2020. Niet dat Martha da Rosa Canga Antonio – zoals de zangeres en actrice voluit heet – heeft ingeboet aan de intensiteit waarmee ze op die ep hiphop en r&b bestookte met verwrongen electronica en kuduro, het dancegenre dat net als Da’ro zelf zijn wortels heeft in Angola. Maar het donkere dal waaruit Philophobia is ontstaan zorgt voor een meer sluimerend en bedachtzaam klankpalet, met veel meer ruimte voor filmische arrangementen en akoestische garnering, maar ook voor gospel en uitgepuurde, vocale harmonieën. Minder Kelis op zwier met Major Lazer, meer Billie Holiday verdwaald in het niemandsland tussen Boards of Canada en Burial.

‘Dat kan toch ook fel zijn?’ klinkt het aan de andere kant van de tafel.

Zeker, maar tracks als het provocatieve STFU – oftewel ’shut the fuck up’ – of het bronstig exploderende Ayuwe staan niet op deze plaat. Ik zou de algemene teneur eerder helend of troostend noemen.

Martha Da’ro: Ik snap het. Al heb ik het gevoel dat mijn helende plaat nog moet komen. En dat zou wel eens de felste plaat kunnen worden die ik ooit zal maken. (lacht)

Is dit dan veeleer een catharsis? Het stof moet nog gaan liggen?

Martha Da’ro: Zoiets. Ik heb een en ander geventileerd en het volgende hoofdstuk is nog onbekend. Het kan alle kanten uit. Je noemt het een ‘donker dal’, maar het is niet zo zwart-wit. De voorbije jaren waren inderdaad niet de makkelijkste, maar er was ook veel licht en schoonheid. Op deze plaat heb ik de donkere momenten uit die periode geanalyseerd en uitvergroot. Het zijn momentopnamen.

Ik zou liever leven met een angst voor liefde dan met een afkeer van poëzie. Dan kan ik tenminste nog gedichten schrijven over mijn problemen.

Philophobia, filofobie dus, betekent ‘angst voor emotionele binding of liefde’. Waarom dekte die titel de lading?

Martha Da’ro: Ik heb dat woord begin dit jaar leren kennen. Nadat ik was beginnen te beseffen dat er iets niet klopt. (glimlacht) Ik duw partners en vrienden vaak weg en sluit mezelf af. Zoals ik zing in Mr Fear: ‘I push you away/ I ask you to stay/ Against your friends you say/ Ok, I guess that’s my toxic trait’. Dat patroon, die tweestrijd tussen aantrekken en afstoten, is de rode draad doorheen het album.

Er bestaat ook zoiets als metrofobie, de angst of afkeer voor poëzie.

Martha Da’ro: Serieus? Oei, dat lijkt me heel erg. Want poëzie kan in werkelijk álles zitten, toch?

Ik denk dat het vooral geschreven of gesproken verzen betreft. Jij was als schrijver en performer ooit actief in het spoken-word- en slam-poetrycircuit.

Martha Da’ro: Klopt. (denkt na) Wel, als ik moet kiezen, zou ik liever leven met een angst voor liefde dan met een afkeer van poëzie. Dan kan ik tenminste nog gedichten schrijven over mijn problemen. (lacht)

Een van de producers op Philophobia is jouw Belgisch-Koreaanse stadsgenoot Nathan Elias. Vorig jaar bracht die met Gone een single uit waarop jij zong. Een hedendaagse, fragiele torch song over gebroken dromen en versteende harten. Een outtake van je album?

Martha Da’ro: Ik heb heel lang gebeiteld aan de songs op deze plaat. Van elke track bestaan tientallen versies. Gone is deels ontstaan vanuit flarden die eerst in Mr. Fear zaten. Het nummer is in zekere zin een rauw voorsmaakje van Philophobia, zowel muzikaal als inhoudelijk. Ik ben iedereen die meegewerkt heeft aan deze plaat zó dankbaar. Nathan, Aram Abgaryan van het Antwerpse collectief Krankk, producer Pepijn ‘Pippin’ Leenders, Arthur Brouns, een componist van wie je nog veel gaat horen: al die mensen hebben nogal wat geduld moeten hebben met me. Want elk nieuw idee, elk nieuw detail, had invloed op het geheel, waardoor ik alles telkens helemaal omgooide. Maar iedereen was mee, iedereen trok aan hetzelfde zeel, met enorm veel geduld. Dat is de paradox van Philophobia: deze plaat is met heel veel liefde tot stand gekomen.

Je hebt inderdaad je tijd genomen. Je eerste solosingle, Summer Blues, verscheen in 2018. En een jaar later zei je in dit blad, ‘mijn acteerwerk gaat even in de ijskast, in 2019 zet ik alles op de muziek’.

Martha Da’ro: Echt waar? (schaterlacht) Eerlijk: in het begin had ik totaal geen plan. Geen strategie, niks. Ik had die song, Summer Blues, en ik wilde hem op mijn eentje uitbrengen. (Da’ro was als zangeres eerst actief bij het Mechelse hiphopcollectief Soul’Art, nvdr.) Dat was het. Er zou een ep verschijnen in 2019, maar dat ging niet door, en er kwam nog een single uit, Sugarman. Met slechts een handvol songs heb ik dat jaar wel heel veel promo gedaan en in totaal zowat 60 optredens gespeeld. Het ging héél snel. Maar het was zalig. Ik heb nog nooit zo veel adrenaline door mijn lijf voelen gieren in één jaar tijd als in 2019. Op Cheap Wine & Paris, dat in 2020 uitkwam, stonden vijf nieuwe tracks. Daarna had ik wat tijd en ademruimte nodig.

In datzelfde interview zei je dat je op artistiek vlak de klok voelde tikken. ‘Mijn generatie voelt zich nogal snel oud.’ Je was toen net 24. Hoe kijk je daar vier jaar later op terug?

Martha Da’ro: Dat is confronterend om te horen. Ik was toen zo hárd voor mezelf en legde mezelf zo veel druk op. Ik zou die Martha van toen een dikke knuffel willen geven. Mijn kleine broertje Fredberto (die de foto’s gemaakt heeft, nvdr.) is nu 24, en ik zeg hem af en toe dingen als ‘neem je tijd, stap voor stap, er komen nog zo veel kansen’. Dat zegt genoeg, nee? Ik heb de voorbije jaren in elk geval geleerd om wat meer geduld te hebben en om milder te zijn voor mezelf.

Sinds je passage bij De ideale wereld drie weken geleden weten we dat je een boontje hebt voor zangeres 070 Shake. Die dankt haar doorbraak deels aan het platencontract dat ze voorgeschoteld kreeg van Kanye Wests label Good Music. Philophobia verschijnt in eigen beheer.

Martha Da’ro: Ik heb niks tegen tekenen bij een gerenommeerd label, hoor. Maar dan moet er een klik zijn met de mensen áchter het label. Mensen van vlees en bloed, met wie je kan praten en die helemaal op dezelfde lijn zitten. Dat kan nog komen, maar bij dit project was het er niet. Die klik is heel belangrijk. Denk maar aan de miserie die Frank Ocean heeft gehad nadat hij bij Def Jam had getekend. Hij heeft uiteindelijk in 2016 het ‘visual album’ Endless uitgebracht om onder zijn contract uit te raken en een dag later in eigen beheer het meesterwerk Blonde. Een plaat waar ik de voorbije jaren heel veel naar geluisterd heb.

Sindsdien bleef het op enkele singles na jammer genoeg stil rond Frank Ocean. We wachten nu al zeven jaar op een opvolger.

Martha Da’ro: Dat vind ik een vreemde logica. Blonde is zó een mooi cadeau, voor het publiek en voor andere muzikanten. Hetzelfde geldt voor Lauryn Hill en haar album The Miseducation of Lauryn Hill, dat ook geen vervolg heeft. Maar dat is toch oké? Ik denk in elk geval niet, ‘en nu wil ik meer!’. Stel dat ik jou een heel mooi cadeau geef, voor je verjaardag of voor kerst. Ga je dan ook zitten wachten op iets dat het evenaart of overtreft? Dat zou raar zijn, nee? Frank Ocean en Lauryn Hill zijn mij niks verschuldigd, ze hébben me al zo veel gegeven. En met elke artiest die zich door hun muziek laat inspireren, geven ze nog iets meer.

The Miseducation of Lauryn Hill heeftook geen vervolg. Maar dat is toch oké? Ik denk in elk geval niet, “en nu wil ik meer!”

Laten we het nog even hebben over de actrice Martha Da’ro. Je versierde na een email van een castingbureau een rol in het derde seizoen van de populaire Netflixserie Lupin, als de op scoops jagende journaliste Fleur Bélanger. Ook een cadeau?

Martha Da’ro: Het was in elk geval een zeer fijne ervaring om een tijdje – de opnames vonden plaats tussen eind 2021 en begin 2023 – mee te draaien in zo’n megaproductie. Je steekt er sowieso iets van op. En Fleur was een leuk personage om in te kruipen.

Ze is gedreven, ambitieus en rechtdoorzee. Herkenbaar?

Martha Da’ro: Deels. Wat het gedrevene en ambitieuze betreft wel. Maar Fleur durft ook anderen te manipuleren om vooruit te raken en haar doelen te bereiken, en zo zit ik totaal niet in elkaar.

‘Op weg naar Hollywood’, blokletterde Humo recent over jou. Je hebt ooit audities gedaan voor films als Black Panther en Star Wars. Staat het mekka van de filmindustrie nog hoog op je prioriteitenlijstje?

Martha Da’ro: Goh, die audities zijn destijds iets te veel uitvergroot in interviews. Er zijn wel meer Belgische acteurs die af en toe audities doen in Hollywood, hoor. Ik heb in elk geval momenteel geen agent in de VS. Een prioriteit? Alles ligt open, ik zal het zo zeggen.

Als actrice sta je als Martha Canga Antonio op de aftiteling, je muziek breng je uit als Martha Da’ro. Waarom dat onderscheid?

Martha Da’ro: Da’ro is een samenvoeging van ‘da Rosa’, het tweede deel van mijn voornaam. Destijds heb ik daarvoor gekozen omdat ik niet de ‘zingende actrice’ wilde zijn. Ik wilde dat mijn acteerwerk en mijn muziek los van elkaar, maar even serieus aanzien werden. Maar ik merk nu dat die namen steeds meer door elkaar gebruikt worden in de media, en dat vind ik best oké. Of ik nu acteer, songs, een boek of een scenario schrijf of een kunstinstallatie maak: ik ben het bindmiddel. Alles vertrek vanuit mezelf, en ooit zal ik misschien een vorm vinden waarin alles samenkomt. Wat dat wordt, dat zien we nog wel.