Marta Zlakowska, de stem die het verdriet van Tricky moet vertolken

Op zijn nieuwe album Fall to Pieces verwerkt Tricky de zelfmoord van zijn dochter. Marta Zlakowska, de stem van zijn verdriet, plukte hij weg vanachter een Poolse cafétoog. ‘Maar mijn familienaam kan hij nog steeds niet juist uitspreken.’

‘Sorry, ik ben heel erg nerveus’, giechelt Marta Zlakowska wanneer ze nog maar eens over haar woorden struikelt. ‘Dit is mijn allereerste interview in het Engels.’

Het zal je ook maar overkomen: het ene moment sta je pintjes te tappen in Krakau, het volgende zeg je ‘ja’ op een internationale tournee – en later op een nieuw album – met triphoppionier en notoir dwarsligger Tricky.

Marta Zlakowska: Eind 2017 kreeg ik out of blue een telefoontje van een concertpromotor: of ik diezelfde avond nog in Krakau kon optreden met Tricky. ‘Wil je zingen met Tricky?’ zo vroeg hij letterlijk. Die man, die via via bij mij terechtgekomen was, heeft het verschillende keren moeten herhalen. (lacht) Hij was nogal wanhopig: blijkbaar was de vorige zangeres plots opgestapt en stond de hele tournee op de helling als hij geen geschikte vervangster vond. Een uur later wandelde ik tijdens de soundcheck de zaal binnen. In de taxi onderweg had ik snel een van Tricky’s nummers, When We Die, ingestudeerd. Dat werd mijn auditie. Ik heb die show twee liedjes gezongen en na het concert vroeg Tricky of ik hem op de rest van de tournee wilde vergezellen. ‘De hele tournee, ja. Niet enkel Polen’, grijnsde hij. Ik heb meteen ja gezegd, zonder veel nadenken.

Had je al veel podiumervaring?

Zlakowska: Ik heb ooit klassieke zang gestudeerd, en ik heb een groepje, Zero for Marta. Iets heel lokaals, hoor. We doen vooral caféoptredens met vrienden. Daar werkte ik ook: achter de toog in een taverne.

Je was vijf toen Tricky zijn legendarische debuut Maxinquaye (1995) verscheen. Hoe goed kende je zijn muziek?

Zlakowska: Niet zo goed, eerlijk gezegd. Ik wist natuurlijk wel wie Tricky was, maar naast enkele hitjes was ik niet echt vertrouwd met zijn werk. Nu dus wel. En behalve een nieuwe zangeres heeft hij er ook een nieuwe fan bij. Vertel hem dat trouwens zeker niet, want hij heeft een hekel aan dat woord, ‘fan’.

Op Fall to Pieces verwerkt Tricky het verlies van zijn dochter Mina, die anderhalf jaar geleden uit het leven is gestapt. Maar jij zingt de meeste van die teksten. Heeft hij je een inkijk in zijn getroebleerde ziel gegeven?

Zlakowska: Hij heeft me geen uitleg bij de teksten gegeven, neen. Dat was ook niet nodig. Ik hoefde niet in zijn hoofd te kruipen om het verdriet en de pijn te begrijpen. De teksten en de muziek spreken voor zich. En ik weet niet eens of ik wel in zijn hoofd wíl kruipen. Ik ken hem nu wel wat beter, maar ook voor mij lijkt het soms alsof Tricky van een andere planeet komt. Na bijna drie jaar kan hij mijn familienaam nog altijd niet correct uitspreken, om maar iets te zeggen. (lacht)

Maar jij zingt in zijn plaats wel regels als ‘What a fucking game, I hate this fucking pain’ en ‘Goodbye my love, always thinking of’. Dan heb je toch een connectie nodig?

Zlakowska: En die hebben we, heel zeker! Alleen is dat, net zoals Tricky zelf, moeilijk in woorden te vatten. Misschien klikt het net goed omdat we zo weinig gemeenschappelijke bagage hebben. Ik ben en blijf een barmeisje van het Poolse platteland, en ik denk dat hij die puurheid, die nuchterheid wel apprecieert, misschien zelfs nodig had. Mijn onschuld is mijn beste wapen, of hoe zeg je dat? Sorry, ik moet echt nog wennen aan interviews en zo.

En het publiek? Ik kan me voorstellen dat Tricky nogal wat apart volk onder zijn fans telt.

Zlakowska: Dat valt goed mee. Ik geloof ik dat ik voor de meeste mensen ‘alleen maar de stem’ ben. Niet iemand van hetzelfde kaliber als Martina Topley-Bird of Francesca Belmonte (die eerder bij Tricky zongen, nvdr.). Misschien verandert dat nog wanneer we met dit nieuwe album gaan touren. Hopelijk is dat volgend jaar. Er liggen al heel wat data vast.

Heb je ook muzikaal een steentje kunnen bijdragen aan Fall to Pieces?

Zlakowska: De meeste zangarrangementen heb ik zelf aangebracht, net als verschillende melodieën. Als je denkt een flard Oost-Europese folkinvloeden op de plaat te horen, dat ben ik dus. (lacht)

En nu? Weet je al hoe je toekomst eruitziet, met of zonder Tricky?

Zlakowska: Zolang die pandemie duurt is alles onzeker. Maar ik ben nu opnieuw bezig met mijn eigen muziek, met nieuwe moed en een hernieuwd zelfvertrouwen. Dat heb ik alvast gewonnen met dit surrealistische avontuur. Want net als Tricky ben ik van nature eerder verlegen en onzeker. Tijdens die tournee in 2017 en 2018 stond ik bijna elke avond met mijn ogen dicht te zingen. Meestal stond Tricky dan minstens een halve meter achter mij, alsof ik een soort van buffer ben. Maar één keer – in Berlijn, geloof ik, zijn thuisstad – deed ik mijn ogen open en stond hij vlak naast me, zachtjes Overcome mee aan het zingend in mijn microfoon. Dat was een van die momenten waarop ik besefte: ‘Oké, dit is géén droom. Ik mag hier echt wel van genieten.’