Marie Davidson, de nieuwe aanwinst van Deewee: ‘Wees geen slaaf van het algoritme’

Er pompt Belgisch bloed door City of Clowns, de nieuwe plaat van de Canadese producer, dj en performanceartiest Marie Davidson. Soulwax zat dan ook mee aan de knoppen. ‘We delen hetzelfde gevoel voor humor.’

De wereld waarin we tegenwoordig leven is héél zwart-wit, verzucht Marie Davidson tijdens ons gesprek. ‘En ik houd van de vele grijswaarden.’ De Canadese groeide de voorbije vijftien jaar uit tot een van de meest singuliere stemmen in de elektronische muziek en legde een parcours af van verschillende transformaties en vele gradaties, als muzikant, producer, auteur, performanceartiest en dj.

Als lid van het experimentele ambientduo Les Momies de Palerme bewoog Davidson zich midden de noughties in dezelfde DIY-cirkels van Montréal als de postrockers van Godspeed! You Black Emperor. Op haar eerste soloreleases en met de band Essaie Pas (samen met echtgenoot Pierre Guerineau) debiteerde ze in het monotoon Frans en Engels existentiële hersenspinsels over industrieel getinte synthwave. De band bracht twee albums uit op DFA Records, het label van LCD Soundsystem-frontman James Murphy. In 2016 solideerde Davidson een groeiende fascinatie voor italo-disco, acid house en techno met het album Adieu au dancefloor, inclusief spoken-wordteksten geïnspireerd door een verblijf in Berlijn. Haar observaties van de clubscene in tracks als Inferno en Planet Ego vonden ook hun weg naar Working Class Woman, in 2018 door Pitchfork geprezen als een onverschrokken album ‘waarop feministische theorieën en housemuziek onlosmakelijk verbonden zijn’. De bijbehorende single Work It groeide in de bewerking van Soulwax uit tot een ferme clubhit, eind 2019 goed voor een Grammy-nominatie in de categorie ‘best remixed recording’.

In de broers Stephen en David Dewaele van Soulwax vond Marie Davidson twee vrienden en zielsverwanten. Haar nieuwe album City of Clowns verschijnt deze week op hun label Deewee en werd ingeblikt in Gent, met de Dewaeles als coproducers. In haar vertrouwde sardonische stijl richt Davidson deze keer haar door snerpende synths en beukende beats gelanceerde pijlen op onderwerpen als de aandachtseconomie en de buitensporige macht van Big Tech. ‘Sociale media, datadelving en algoritmische voorspellingen hebben impact op de manier waarop we liefhebben, consumeren, stemmen en met elkaar omgaan’, schrijft Davidson in haar meest recente nieuwsbrief. Dat het establishment een lange voorgeschiedenis van indoctrinatie heeft, is een feit, aldus de Canadese, ‘maar mensen hadden ten minste nog een schijn van vrije wil. Ze hadden op zijn minst privacy, een uitstervend concept in deze tijden.’ De aversie zit diep, maar met de dansvloer lijkt Davidson alvast vrede te sluiten op City of Clowns.

Marie Davidson: De plaat zal deels zo gepercipieerd worden, dat besef ik. Voor de goede orde: het was nooit mijn bedoeling om de hele clubscene af te branden. Oké, de titeltrack van Adieu au dancefloor had nogal een giftige ondertoon. Maar een vernietigende, cynische kritiek was het nu ook weer niet. En Work It, bijvoorbeeld, was een oprechte ode aan het dansen, aan bewegen en zweten.

Ik denk dat mensen bij jou op de duur niet meer weten waar precies de scheidingslijn ligt tussen de ernst en de grap.

Davidson: Working Class Woman ging vooral over hoe de corporate culture en machtsverhoudingen zich binnen en buiten de clubindustrie manifesteren. Met de nodige humor, inderdaad. Maar als ik in Work It ergens de draak mee steek, dan vooral met mezelf en de genadeloze, problematische workaholic die ik kan zijn. Ik ben – of was – het schoolvoorbeeld van de ‘selfmade woman’ die zichzelf definieert aan de hand van de uren die ze klopt. Op het ziekelijke af.

Waar staat het clownthema op de nieuwe plaat voor?

Davidson: Ten eerste zijn clowns het archetype van de zwendelaar, de bedrieger die de status quo in vraag stelt. Een actueel thema, blijkt vandaag steeds meer. Anderzijds zijn clowns ook een representatie van de outsiders, de misfits en paria’s van de maatschappij. Clowns hebben dus een vijandige én een kwetsbare kant. Die dubbelzinnigheid en complexiteit vind ik boeiend.

Was je als kind bang van clowns?

Davidson: Een beetje wel. Later, als tiener, vond ik clowns vooral irritant. Maar ik was dan ook een heel serieuze tiener. (lacht) Ik had nauwelijks gevoel voor humor tot ik volwassen werd. Die existentiële teksten in Essaie Pas, de groep met mijn man? Heel serieus, heel hard gemeend. Maar ik ben gegroeid, en nu vind ik humor zeer handig om me te helpen deze wereld te navigeren. Enkele jaren geleden ontwikkelde ik nogal een obsessie met stand-upcomedians als George Carlin, Wanda Sykes en Bill Hicks. Ze helpen me om onze ingewikkelde maatschappij kritisch te overschouwen, en dat terwijl ik geëntertaind wordt. Een combinatie die zeldzaam is. Bill Hicks zijn televisiespecial Revelations, bijvoorbeeld. Heel grappig maar vooral ook heel slim, hij slaat de nagel op de kop.

Je neemt op deze plaat de uitwassen van Big Tech in het vizier. Een heet onderwerp, nu zowat alle technologiemiljardairs uit Silicon Valley onder impuls van Donald Trump en Elon Musk een ferme ruk naar rechts maken.

Davidson: Inderdaad. Vreemd gevoel: ik zit momenteel een pak beter in mijn vel dan toen ik deze tracks begon te schrijven, maar de wereld is er intussen een pak slechter aan toe. Ik werd heel hard geïnspireerd toen ik zo’n drie jaar geleden het boek The Age of Surveillance Capitalism las, geschreven door Shoshana Zuboff, hoogleraar aan Harvard. De ondertitel luidt ‘het gevecht voor een menselijke toekomst aan de nieuwe frontlijn van de macht’, en ze heeft het over de economische oppressie van Big Tech, die ongecontroleerd zowat elk aspect van ons leven infiltreert. Een kleine elite van witte, Amerikaanse mannen – ‘informatie-oligarchen’, aldus Zuboff – die een enorme hoeveelheid informatie en kennis oppotten, en daarmee een alarmerende invloed hebben op de ontwikkeling van de menselijke soort. Met types als Musk, Jeff Bezos en Mark Zuckerberg in het centrum van de macht dreigen we te evolueren naar een soort van digitaal feodalisme, zoals Yanis Varoufakis het noemt. Om nog maar te zwijgen over de afgrijselijke gevolgen die gemilitariseerde AI voor de wereld in petto heeft.

Wat doen we eraan?

Davidson: Zo weinig mogelijk een slaaf van het algoritme zijn, om mee te beginnen. Ik heb nooit een Twitteraccount gehad en ik zit niet op TikTok. Inloggen op Facebook doe ik al een tijd niet meer, enkel Instagram gebruik ik nog. En het is niet van harte, want ook daar erger ik me dood aan de stortvloed van emoji’s waarmee mensen je ‘liken’ en het algoritme voeden. Als ik echt mijn stem wil laten horen, dan doe ik dat in mijn nieuwsbrief. Schrijf je erop in, het is de moeite. Echt waar. (lacht)

Over naar de muziek: ik hoor op City of Clowns af en toe echo’s van de new-beatperiode weerklinken, kan dat?

Davidson: Zeker. New beat en electronic body music, die invloeden zitten stevig ingebakken in tracks als Demolition en Push Me Fuckhead, bijvoorbeeld. Allebei ‘made in Ghent’. Er pompt behoorlijk wat Belgisch bloed door deze plaat. Maar voor Demolition heb ik me evengoed gebaseerd op Love on the Beat van Serge Gainsbourg.

Dan zat je goed in de Deewee-studio van de Dewaele-broers, allebei grote fans van Gainsbourg.

Davidson: Deewee is sowieso een zalige plek. Het hoofdkwartier van de clowns!

Pardon?

Davidson: (lacht) Ook Stephen en David zijn clowns, een soort zwendelaars die graag de status quo onderuithalen. Heel subversief. Zo zie ik het toch. Vooral als ze dj’en en ze het publiek regelmatig op het verkeerde been zetten.

Je dacht: daar haak ik mijn wagonnetje aan?

Davidson: Onze samenwerking is heel organisch verlopen, er zat zeker geen doelbewuste carrièreplanning achter, geloof me. Toen we naar aanleiding van die remix in 2020 in Los Angeles waren, voor de uitreiking van de Grammy’s, zijn we een ganse dag en nacht samen op stap geweest. Toen hebben we elkaar pas echt leren kennen en voelde ik dat er behalve muzikaal ook persoonlijk een klik was. We delen een bepaald gevoel voor humor, en ik hou van de manier waarop ze hun grenzen bewaken. Dat is echt een sterkte van ze.

Je was in Gent de voorbije zomer tijdens de Gentse Feesten, toen je draaide op een bomvol Boomtown. Ben je achteraf nog eens een pint gaan drinken in de Kinky Star? In dat kleine café op de Vlasmarkt speelde je in 2015 een show voor twintig man en een paardenkop.

Davidson: Wow, dat is juist. Vlak na de release van mijn eerste soloalbum, Perte d’identité. Ook op een Belgisch label, trouwens. Goede tijden. Touren was toen echt een DIY-onderneming, van het ene kleine zaaltje naar het andere. Nog geen Google Maps op je telefoon, geen sociale media… geen FOMO. (lacht) Promo op flyers en posters, en mond-tot-mond-reclame, meer niet. Ik heb veel geleerd toen. De wereld navigeren, contact maken, live muziek spelen.

Stel dat het hele systeem crasht door toedoen van de door jou verguisde techbro’s, zou je het op dezelfde DIY-manier overdoen?

Davidson: Ik denk het wel, als ik er ietwat mee kan overleven. De drive om te bewegen en te communiceren met andere mensen zal er altijd zijn, die kan niemand manipuleren of inperken.