Maak kennis met de dj-collectieven die niet langer kunnen wachten om grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan

Iedere vrouw heeft ooit te maken gehad met grensoverschrijdend gedrag tijdens het uitgaan, een probleem dat na de coronacrisis alleen maar erger lijkt te zijn geworden. Omdat de politie volgens hen nog steeds niet krachtig genoeg reageert, zetten muziekcollectieven als Nooit Meer Naar Huis in Gent en Burenhinder in Antwerpen dan maar zelf platformen op poten om het probleem aan te kaarten.

Eind vorig jaar werd er in Gent hevig geprotesteerd na meerdere aanrandingen en verkrachtingen in het Gentse uitgaansleven. Sinds het einde van de coronacrisis lijkt grensoverschrijdend gedrag een nog groter probleem dan voorheen te zijn. Sinds de heropening van het nachtleven zijn de mensen meer ontremd en verleggen ze steeds meer grenzen ‘om de verloren tijd in te halen’, volgens Marieke Janssens, een van de oprichters van het vrouwelijk dj-collectief Burenhinder. Grensoverschrijdend gedrag in het uitgaansleven is weliswaar geen nieuw gegeven, maar al sinds jaar en dag een probleem, volgens Eva Destoop van de Gentse organisatie Meldet. ‘Nu is er gewoon meer media-aandacht voor. Daarom lijkt het alsof het vaker voorkomt.’ Het debat opentrekken is een begin, maar er is meer nodig.

Stilstaand proces

Ruim een jaar geleden richtte Eva Destoop samen met Lise Goossens het platform Meldet op. Slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag kunnen anoniem een melding doen op de kaart op de website of via Instagram. Ze kunnen er ook terecht voor informatie. Naast het opvangen van slachtoffers, gaan Destoop en Goossens in gesprek met de stad Gent om het probleem aan te kaarten en te onderhandelen over maatregelen om verandering te brengen in het structurele probleem van grensoverschrijdend gedrag.

Of er in Gent al veel veranderd is, daar is Laura Boone, medeorganisator van Gents dj-collectief Nooit Meer Naar Huis, niet zo zeker van. ‘Het thema leeft wel meer in Gent, er is meer bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag. Maar ik denk niet dat er al daadwerkelijk iets veranderd is. De stad moet er meer een prioriteit van maken en organisaties als Meldet meer steun geven.’

Volgens Destoop zouden horecamedewerkers ook een opleiding moeten krijgen, waarin ze leren omgaan met alle vormen van grensoverschrijdend gedrag, waaronder racisme, seksisme, homofobie, aanranding en discriminatie. ‘Een nultolerantie aan grensoverschrijdend gedrag in alle cafés en clubs is ook nodig, net zoals je niet mag roken op café. De stad moet het probleem meer erkennen zodat die nultolerantie serieus genomen zal worden. Zodat slachtoffers die naar de politie stappen zich gehoord voelen, wat nu vaak niet het geval is omdat ze terechtkomen bij mensen die er niet voldoende voor zijn opgeleid. Er is te weinig bewustzijn over het probleem. Dat komt door het gebrek aan algemene erkenning dat grensoverschrijdend gedrag altijd al een probleem was én dat het een structureel probleem is.’

Nood aan veiligheid

Ook het Antwerpse dj-collectief Burenhinder is ontstaan vanuit de noodzaak om meer veiligheid te creëren in het uitgaansleven. ‘Als wij spreken over grensoverschrijdend gedrag, hebben we het over iemands persoonlijke en interpersoonlijke grenzen die niet gerespecteerd worden’, legt Janssens uit. ‘Voordat we met Burenhinder startten, viel het me op dat er niet werd omgekeken naar onze veiligheid tijdens het uitgaan. We zagen regelmatig dingen op de dansvloer gebeuren die niet door de beugel konden, en wanneer die persoon dat ging melden bij security werd er niets aan gedaan. Of sterker nog, er niet werd geluisterd en het probleem werd geminimaliseerd. Dat is bewijs dat seksisme nog steeds bestaat. Om dat tegen te gaan, vonden we het anderhalf jaar geleden nodig om een vrouwelijk dj-collectief te starten. En als vrouwelijk collectief was het onmogelijk om niet te kijken naar de veiligheid op onze evenementen. Want alle vrouwen – maar ook mensen met een ander gender – hebben ooit te maken gehad grensoverschrijdend gedrag op de dansvloer, eender welke vorm.’

Burenhinder en Nooit Meer Naar Huis delen dezelfde muziek, scene en idealen in het uitgaansleven. Doordat ze elkaar daarin vonden, richtten de organisaties de overkoepelende vzw Amasse op, die zich bezighoudt met hoe het nachtleven zou moeten zijn: zonder grensoverschrijdend gedrag. Al is dat ideaalbeeld een bijna onmogelijk streefdoel, volgens Boone. ‘Veiligheid kunnen we sowieso niet garanderen, dat is te ambitieus. Dat wij bezig zijn met veiligheid, betekent nog niet dat er geen mensen met slechte bedoelingen naar onze evenementen komen. Maar we kunnen er op z’n minst op reageren.’

Het probleem van acceptatie

Om harassment tegen te gaan op evenementen, worden verschillende maatregelen genomen. Zo worden er Guardian Angels ingezet als sfeerbeheerders. ‘Guardian Angels zijn toezichthouders in de zaal. Als er iets gebeurt, kan je hen altijd aanspreken. Je kan ze herkennen aan hun roze fluovesten.’ Daarnaast is er een zero camera policy, vertelt Janssens. ‘Omdat we de feestvierders willen beschermen en hen een veilig gevoel willen geven, is het verboden om foto’s te maken op onze feesten. Aan de inkom bij een van onze feesten, krijgt iedereen een sticker op de camera van zijn telefoon. Op die manier kan iedereen bij ons volledig zichzelf zijn. Want op een feest kan je in alle staten zijn, je kan iemand zijn die je door de week niet bent, op basis van zelfexpressie bijvoorbeeld.’

Doordat de maatschappij nog steeds geen prioriteit maakt van veiligheid in het uitgaansleven, heerst er volgens Boone bij veel vrouwen een soort gevoel van verplichte acceptatie. ‘Er wordt te veel toegelaten in het uitgaan, maar ook in het dagelijkse leven. Als iemand me op de dansvloer op een ongepaste manier vastpakt, moet ik dat maar accepteren omdat het “normaal” is. Zolang het wordt toegelaten, zal het blijven gebeuren en zolang er geen maatschappelijke reactie is om zulk gedrag te stoppen, kan je geen veilige uitgaanssfeer creëren.’