Lera Lynn deed Colin Farrell huilen op de set van ‘True Detective’

Ooit werd ze bijna doodgebliksemd op het podium. Nu heeft ze een plaat in quarantaine gemaakt. Helemaal alleen, als statement. Om te tonen dat een vrouw echt wel weet hoe een effectpedaal werkt. Tot u zingt Lera Lynn.

Twee jaar geleden zag ik haar voor het eerst optreden – in het voorprogramma van Thomas Dybdahl in de Vega, de Ancienne Belgique van Kopenhagen, maar dan in heerlijke fiftieskleuren.

Niemand kende die avond het meisje uit Nashville, Tennessee en haar in americana gedrenkte songs. Maar toen ze haar mond opendeed, verstomde het geroezemoes. Iedereen keek om naar het podium en was op slag verliefd op haar stem. Achteraf kreeg ze tientallen complimenten, en ze verdiende ze allemaal.

Later zag ik haar opnieuw in de tweede reeks van True Detective: lang na middernacht zong ze in een club vol sigarettenrook en eenzaamheid. Ook Colin Farrell keek daar om toen ze ‘This is my least favorite life. The one where you fly and I don’t’ murmelde. In haar stem hoorde je een gefluisterd ‘geef me ongelijk’.

En nu is er On My Own , haar vijfde langspeler. De plaat werd vorig jaar opgenomen, maar komt pas nu uit. Lynn schreef niet alleen de teksten, maar bespeelde ook alle instrumenten en nam alles zelf op. Niet om personeel uit te sparen. ‘Ik heb de voorbije jaren ontzettend graag met anderen samengewerkt’, vertelt ze in de coulissen van de Arenberg in Antwerpen. ‘Zowel met producers als met zangers (met wie ze zelfs de duettenplaat Lera Lynn Plays Wells with Others maakte, nvdr.). Maar deze keer wilde ik het anders doen.’

Ze vroeg zich af hoe de muziek van haar helden – Ray Charles, Jeff Buckley, Joni Mitchell… – zou klinken als er geen andere muzikanten of producers bij betrokken waren. Zonder mensen die zich wilden moeien.

Ze luisterde alleen naar haar instincten en soms naar haar drumcomputer Ace Tone. De baslijnen en de teksten volgden.

Het was een experiment, zegt ze, maar ook een statement. ‘Ik zit nu tien jaar in de muziekwereld. In mijn beginjaren was dat nog echt een mannenwereld. Als ik aankwam aan de concertzaal, zeiden ze vaak: “Ben jij de vriendin van de zanger of het meisje van de merchandise?”‘

Vandaag hoort ze dat soort opmerkingen amper nog. ‘Er is veel veranderd de laatste jaren’, zegt ze. Al komt het misschien ook wel omdat ze zelf op grotere podia speelt. Ook daarom maakte ze On My Own: als een aanmoediging voor anderen, en om te tonen dat een vrouw echt wel weet hoe een effectpedaal werkt.

Zij leerde het allemaal in Athens, Georgia, een mythische plaats uit de rockgeschiedenis: het is de stad waar ook R.E.M., The B-52’s en Vic Chesnutt groot werden – alsof daar iets in de North Oconee River zit.

‘Dat is ook een beetje zo’, lacht Lynn. ‘Athens is een liberale oase in de conservatieve woestijn Georgia. Het is een stad van jongeren. Er lopen veel studenten rond, die ’s avonds muziek spelen in de bars.’

Er is zelfs een Athens sound: die klinkt nogal rommelachtig – alles voor het plezier, de toonaard doet er niet meteen toe. ‘Voor een debutant is Athens fantastisch – je krijgt er veel kansen – maar het is ook een harde leerschool: omdat er zoveel muziek gespeeld wordt, laten mensen meteen merken wat ze ervan vinden.’

Op YouTube staat een merkwaardig filmpje uit haar beginjaren in Athens. Op een zomerdag in 2011 speelt ze op het Athfest In the Aeroplane over the Sea. Een cover van Neutral Milk Hotel, ook een band uit de stad. Op het einde slaat de bliksem bijna in op het podium, de donder drumt mee. Lera schrikt zich rot.

‘Dat was een van de raarste dingen die ik ooit op de bühne meegemaakt heb’, lacht ze nu. ‘Daarna heb ik dat nummer nooit meer gespeeld – dat kon ik onmogelijk verbeteren.’

De donderslag bleek symbolisch. Niet veel later verruilde ze Athens voor Nashville. ‘Omdat ik nood had aan een nieuwe omgeving. Ik heb nooit gedacht dat die stad me muzikaal iets zou bijbrengen.’ In haar hoofd zit geen country, maar muziek die ze zelf omschrijft als een kruising tussen ‘lovely’ en ‘creepy’.

Een sound die niet uit het niets komt. ‘Als kind wilde ik astronaut worden.’ Maar die meisjesdroom kwam nooit uit, want haar ogen waren niet goed genoeg. ‘Zonder mijn contactlenzen ben ik waardeloos.’

Ze bleef wel naar de sterren kijken. Naar Star Search, de voorloper van The Voice. ‘Toen wist ik het zeker: ik wil ook zingen.’

Het zit ook wat in haar DNA: haar moeder was muzikante en had een rockband. Op haar veertiende kreeg Lera haar eerste gitaar en niet veel later speelde ze wekelijks in een Mexicaans restaurant.

Ze haalde daarna nog een diploma antropologie aan de universiteit van Georgia, maar de muziek bleef aan haar trekken. Haar vader geloofde er niet in. Op haar nieuwe plaat citeert ze hem:

I’ll tell you something kid, you’re certainly ambitious

But if I was you, I’d get a useful job in maybe business

Cause what you feel don’t matter, everybody’s got something to say but

nobody’s got the time to listen to it anyway.

Het is niet de eerste keer dat haar vader – een alcoholicus die op zijn vijfenveertigste stierf – een hoofdrol in haar songs krijgt. Op haar eerste plaat schreef ze Bobby, Baby over hem. In de videoclip daarvan graaft ze hem uit de grond. ‘Toen heb ik gezworen: nu ben ik er klaar mee, ik schrijf nooit meer over hem.’

Maar niemand is ooit klaar met zijn ouders. Haar vader is er niet meer, maar zijn demonen zitten in haar lichaam. ‘Dat heb ik gemerkt in mijn relaties. Zoals zo veel kinderen van alcoholici verviel ik in dezelfde patronen. Tot ik uiteindelijk besefte dat ik alleen maar mezelf pijn deed.’

Ze is blij dat ze zijn raad destijds niet gevolgd heeft. En dat zijn voorspelling – ‘Nobody’s got the time to listen to it anyway’ – niet echt profetisch is gebleken.

In 2014 bereikte ze een miljoenenpubliek, toen ze de laatavondzangeres speelde in True Detective. ‘Met dank aan mijn manager en T Bone Burnett (de legendarische producent, die nog bij Bob Dylan speelde in de Rolling Thunder Revue, nvdr.). Ze hadden samengewerkt aan Raising Sand van Robert Plant en Alison Krauss. Op een dag gaf ze T Bone mijn ep Lying in the Sun. Wat later kreeg ik telefoon van T Bone Burnett: “Hey Lera, zin om te lunchen?” Ik was zenuwachtig voor die ontmoeting, maar hij bleek een fantastische kerel. Hij vroeg of ik wat songs wilde schrijven voor de serie. Wat later hebben we in Beverly Hills samen met Rosanne Cash een paar nummers opgenomen.’

Uiteindelijk mocht ze ook zelf zingen in True Detective. ‘Dat was heel zenuwslopend, want de nummers waren nog maar net klaar. Ik wist nog niet goed hoe ik ze live moest brengen en heb de hele nacht gerepeteerd.’

Toen ze een paar uur later My Least Favourite Life op de set zong, begon Colin Farrell te huilen. Dat stond niet in het script. ‘Excuses’, zei hij tegen de regisseur. ‘Ik kan er niets aan doen, maar dit nummer raakt me zo.’

Na de opnames trok ze verder met haar gitaar en songs, vooral langs plekken aan de oost- en westkust. ‘In het binnenland van de States is het moeilijk om als independent artist door te breken. Zeker als je niet op de radio gedraaid wordt.’

De laatste jaren trok ze ook een paar keer de oceaan over. ‘Elke keer als ik hier in Europa ben, denk ik: zo zou het in Amerika ook moeten zijn. Wanneer ik in mijn land mijn mening uit, hoor ik weleens: “Zing. We zijn niet geïnteresseerd in wat je denkt.” Dat zeggen dan vooral mensen die het niet met mij eens zijn. (lacht) Als artiest kun je je niet zoveel permitteren in een land dat zo gepolariseerd is. Behalve misschien Bruce Springsteen. Die heeft miljoenen fans. Dan is het ook niet erg als er een paar afhaken.’

Een paar uur later zingt ze op het kleine podium van de Arenberg, met haar gitarist Todd Lombardo. Niemand loopt weg. Na het eerste nummer roept een man uit het publiek: ‘It’s good!’ Na vijf nummers roept dezelfde man: ‘It’s brilliant!’

Daarna verdwijnt ze in de nacht met Todd, op naar de rest van het oude continent. Life on the road. Klinkt romantisch.

Acht maanden later post ze een foto van zichzelf op Instagram, met een blote dikke buik. ‘Toen ik op het einde van mijn Europese tournee zwanger werd, was dat een complete verrassing’, schrijft ze erbij.

Ze had er zich allang bij neergelegd dat het moederschap niets voor haar zou zijn. Maar toch gebeurde het. ‘We waren geschokt, verward, bang, maar ook opgewonden’, voegt ze eraan toe op Instagram. ‘Ik voelde me ongelooflijk kwetsbaar en maakte me zorgen over mijn carrière. Want een zangeres met een zwangere buik: kon dat wel? Tot ik besefte hoe belachelijk die vraag wel niet was. Het was zoiets moois en magisch. Waar kwamen die angsten vandaan? Ze maken ons altijd wijs dat een zwangerschap niet ideaal is voor een vrouw die werkt. Maar wie zegt dat? Het kapitalisme of het seksisme? Toen trof een tornado onze buurt. Twee weken later legde de pandemie de wereld stil.’

Ook voor haar was het een vreemd 2020, mailt ze me een paar weken later. Een van de songs op On My Own heet Isolation, maar dat is toeval . Ze had het allemaal niet kunnen voorzien, maar het maken van deze plaat vorig jaar was de perfecte voorbereiding op wat zou volgen. Ze was even de antropologe van haar eigen wereld.

‘Ik mis het touren heel erg’, schrijft ze. ‘Al ben ik blij dat ik nu tijd heb om te leren hoe ik voor mijn zoon moet zorgen – zeker omdat het de eerste keer is. Het was emotioneel bijzonder uitdagend.’ Maar ook een fantastische reis. Niet on the road, maar in haar eigen huis in Nashville. ‘Ik leerde hoe sterk een vrouw kan zijn.’

‘Wat ga je zeggen als je zoon later zanger wil worden?’ reply ik.

‘Ik zal hem altijd steunen, welke plannen en dromen hij ook heeft’, antwoordt ze. ‘Je mag mensen nooit verbieden hun passies te volgen. Alleen zo kunnen ze gelukkig worden.’