La vita elastica volgens Melanie De Biasio

Met Il viaggio heeft Melanie De Biasio voor het eerst in zes jaar nieuwe muziek uit. Daarvoor vond ze inspiratie in de weg die haar Italiaanse voorouders aflegden. Die kunt u nu meevolgen op het podium, liefst van een stemmige zaal waar ze de tijd kan rekken.

‘Quando parlo italiano, quand je parle français, or English… I have three different spaces to connect with’, glimlacht Melanie De Biasio. ‘Elke taal heeft haar eigen, geheime zone.’

Op haar nieuwe album zingt de Waalse zangeres voor het eerst ook in het Italiaans. Meer nog, voor Il viaggio ging ze in het land waar haar familiale roots liggen de geuren en kleuren opsnuiven, en vooral de geluiden vangen, op een draagbare bandrecorder. Die field recordings – ‘texturen’ noemt ze ze zelf – verwerkte ze met bluesy postrock en ambient in een muzikale, spirituele odyssee, in navolging van de migratieroute die haar grootouders eind jaren 1940 met de trein richting België volgden. ‘Ja, maar niet alleen mijn grootouders, hè’, verbetert ze zacht. ‘Deze plaat is het verhaal van duizenden en duizenden mensen.’

Een van die mensen is Ciccopeppe, in het bergdorpje Lettomanoppello, die uiteindelijk van Marcinelle terugkeerde naar zijn geboortestreek. Zijn getuigenis opent de plaat. Ben je actief naar zulke figuren op zoek gegaan?

Melanie De Biasio: Neen. Ik ben mijn reis wel bewust begonnen in dat dorpje in de Abruzzen, omdat het een plek is die ik niet kende, waar ik arriveerde als een nobody en geleidelijk kon opgaan in de muren. Op een dag was ik opnames aan het maken van beeldhouwers in de bergen, gebiologeerd door hoe ze eerst lúísteren naar het gesteente om te bepalen hoe en waar ze gaan kappen. Er stond veel wind, en ik had wel een paraplu mee, maar handen te kort. En plots stond daar Ciccopeppe om me af te schermen, zodat ik goede opnames kon maken. Toen ik hem bedankte en voor het eerst zijn verweerde stem hoorde, was het alsof de tijd even stilstond. Die stem maakte een soort oergevoel in mij los.

Dat lijkt soms de hele opzet van de plaat: de tijd doen stilstaan, de geschiedenis proberen te vangen.

De Biasio: De tijd uitwissen. Of beter, hem elastisch maken. Om zo ertussen te kunnen gaan staan of bewegen. Ik heb een groot deel van de reis ook met de trein gemaakt. De trein gééft je tijd terwijl je in beweging bent. Om te dagdromen of zo. Tenminste, als je niet constant met je telefoon in de weer bent. (lacht) Zalig, toch?

De song Nonnarina heb je deels opgenomen in het oude huis van je overleden grootmoeder in de Dolomieten. Wie woont daar nu?

De Biasio: Niemand, het staat leeg. Dus woont zij daar nog steeds, voor mij. Ik voelde haar aanwezigheid én haar afwezigheid, tegelijkertijd. In afwezigheid kan veel liefde zitten, vind je niet?

Van sommige tracks heb je de zang in kerken opgenomen. Mocht dat zomaar in een nog steeds erg katholiek land als Italië?

De Biasio: Daarom spendeerde ik zo veel tijd in de plaatsen waar ik opnames ging maken. Om vertrouwen te kweken. In de omgeving, maar ook bij de mensen. En toen zij zagen hoeveel liefde ik voelde voor de bergen en alles errond, toen ze begrepen dat ik de schoonheid ervan wilde vangen, gingen ook de deuren van de kerk voor me open. En nee, ik ben niet gelovig, ik ben geen kerkganger maar ik zing er wel graag.

Is het daarom dat je met deze plaat op locaties met een zekere grandeur gaat spelen – Bozar in Brussel, NTGent, de Koningin Elisabethzaal in Antwerpen, het Paleis voor Schone Kunsten in Charleroi?

De Biasio: Ik hou van zulke mooie zalen, natuurlijk. Zeker als je er kunt kiezen tussen zitten en rechtstaan, zoals in het Koninklijk Circus in Brussel, waar ik onlangs naar PJ Harvey ben gaan kijken. Die show was erg goed voor mijn ziel. En ik heb er haar rechterhand John Parish teruggezien, wat een tijd geleden en erg leuk was.

Hij zou een goeie producer voor je zijn.

De Biasio: Ik heb het hem ooit gevraagd. Enfin, om mijn album Lilies (2017) te mixen. Maar toen hij de tracks hoorde waar we mee bezig waren, zei hij: ‘Het is heel goed. Goed zoals het is: je hebt mij niet nodig. Go for it, girl. ’ (lacht) Ik hou van John. Hij is al zo lang bezig, heeft al zoveel verschillende artiesten geproducet (van Aldous Harding tot Arno, nvdr.) en is nog steeds nieuwsgierig. Nieuwsgierigheid houdt je fris. Wanneer je ze kwijtraakt, is dat een immens verlies als mens, vind ik.

Je hebt de tracks op Il viaggio in de aanloop naar de release in schijven voorgesteld op Instagram. Daar stonden veel reacties van Italiaanse fans bij, vurig hopend op enkele shows in het land dat het album gekleurd heeft. En?

De Biasio: Het zal er wel van komen, denk ik. Ik heb er tot nu toe nog niet veel gespeeld. Een keer op een festival in Torino, een keer in Milaan… Eigenlijk ken ik Italië niet zo goed.

Ja, maar?!

De Biasio: (lacht) Ja, dat is raar om nu te zeggen. Maar het is een groot land, hè. Ik ben bijvoorbeeld nog nooit in Rome geweest of in Napels. Maar nu ken ik enkele dorpen héél goed. Ik ken er de velden, de beken en de bergen. Ik ken ze allemaal bij naam. Dat is al veel, nee?