In plaats van een traditionele concertfilm te maken, wilde Orson Claeys zijn eerste ep op artistiekere wijze in beeld brengen. Dat hij met Aimé Claeys een acterende broer heeft, kwam handig uit.
Waarom je carrière bescheiden beginnen als je ook langs de grote poort kan binnenwandelen? Dat moet Orson Claeys gedacht hebben toen hij besliste om zijn debuut-ep Odyssey to Self meteen van een heuse kortfilm te voorzien. ‘Beeld en muziek gaan altijd mooi samen, de twee versterken elkaar. Oorspronkelijk wilde ik daarom een concertfilm van dertig minuten maken, waarin alle nummers gespeeld werden,’ vertelt de jazzpianist. ‘Maar dat doet iedereen al. Ik dacht, waarom doen we niet iets extra? Zo ben ik bij het productiehuis Het Offensief beland en zijn we beginnen brainstormen over manieren om de emoties op andere manieren in beelden te gieten.’
Geen rare insteek, aangezien Odyssey to Self een heel persoonlijk project is. Zoals de titel al verraadt, gaat de ep over Claeys’ zoektocht naar zichzelf. ‘Waarschijnlijk zal dat een eeuwige queeste zijn, waarvan ik nu pas de eerste stappen zet. Op deze ep vraag ik aan mezelf hoe ik in de wereld wil staan, als mens en als jonge artiest.’
Het woord ‘odyssey’ impliceert dat het om een lange, moeizame zoektocht gaan. ‘Volgens mij is dat voor iedereen wel het geval. Vroeg of laat komen er struikelblokken op je pad of gebeuren er grote veranderingen in je leven, waarna je weer eventjes moet zoeken naar manieren omdat te overwinnen.’ Gelukkig hoeft Claeys die niet in zijn eentje te ondernemen. Zijn familie speelt een belangrijke rol in het verhaal van de ep, en verschillende nummers zijn aan het opgedragen. Zo gaat Lament for S over zijn vrienden, W.A.R. (Where Ancestors Rest) over zijn grootouders en Primrose over zijn moeder. Al geeft de ingetogen afsluiter Introspection aan dat hij uiteindelijk ook inwaarts zal moeten kijken.
Oost en west samensmelten
Ook opvallend: Claeys’ zoektocht naar zichzelf neemt een route via het Midden-Oosten. Als muzikant is hij gefascineerd door de klanken en timbres uit dat deel van de wereld, die hij probeert samen te smelten met westerse muziektradities. ‘via mijn vader heb ik artiesten als Dhafer Youssef en Anouar Brahem ontdekt. Er is iets aan die muziek die mij ongelooflijk ontroert. Neem bijvoorbeeld de oud. De klankkleur van dat instrument trekt mij heel hard aan.’
Naar eigen zeggen vond Claeys het niet zo moeilijk om oost en west met elkaar te combineren. ‘Niet om te zeggen dat het op Odyssey to Self al perfect gelukt is, maar het is een eerste stap in de goede richting. Natuurlijk zijn er grote verschillen tussen beide invloeden. Westerse jazz is al zodanig geëvolueerd dat je kan spreken van een grote, westerse traditie. Uiteraard heb je verschillen tussen pakweg Europese en Amerikaanse jazz, maar het is niet ongehoord om ze onder een grote term samen te zetten. De muziek uit het midden-oosten is eerder een soort folk, en bestaat uit veel specifieke, lokale eilandjes. De typische timbres uit Tunesië klinken heel anders dan muziek uit Iran of Afghanistan. In die zin was het soms een zoektocht om te beslissen welke specifieke kleuren of timbres ik precies wilde gebruiken. Maar uiteindelijk is het allemaal vrij organisch verlopen.’
Emoties uitbeelden
Wat Claeys uitdagender vond, was om zijn emoties op gepaste manier in muziek om te zetten. ‘Sommige thema’s wil je natuurlijk eer aandoen. Neem bijvoorbeeld Lament for S, dat ik voor mijn vriendin schreef. Welke invloeden heeft zo’n relatie op je leven, en hoe verwerk je dat in muziek? Niet dat ik tijdens het componeren achter mijn piano zit en denk “dit nummer moet over liefde gaan”, ik schrijf heel intuïtief. Maar om vanuit dat basisidee te vertrekken en dat uiteindelijk in de studio tot leven te brengen, daar komt veel bij kijken.’
Aan dat proces werd nog een extra stap toegevoegd in de vorm van een kortfilm. Ook hier wilde Claeys vanuit emoties vertrekken. ‘Voor mij was het heel belangrijk dat er geen gesproken dialoog te horen was. De muziek is de conversatie.’ Het resultaat is het verhaal van een man die, vanwege de dood van zijn moeder, na lange tijd terug naar zijn geboortestad keert. Hij probeert zijn rouwgevoelens te ontlopen, maar wordt achtervolgd door muziek die hem aan zijn emoties herinnert. Uiteindelijk leert hij dat hij zijn innerlijke leefwereld beter onder ogen kan komen en omarmen, in plaats van ze de rug toe te keren.
Met de hulp van broer Aimé Claeys
Het is geen letterlijke weergave van Claeys’ eigen leven. Zelf kwam hij met een schematisch idee van waar de clip over moest gaan: iemand die zonder succes van een probleem probeert weg te lopen. De concrete invulling liet hij over aan Lisa Coene, die de clip regisseerde. ‘In het begin vond ik het niet makkelijk om dat uit handen te geven. Het voelt vreemd om iets dat zodanig persoonlijk is door iemand anders te laten invullen. Maar Lisa heeft dat fantastisch aangepakt, ze heeft de emoties heel mooi omgetoverd naar eens script.’
Hoewel de kortfilm niet over Claeys’ eigen leven gaat, wilde hij aanvankelijk zelf de hoofdrol spelen. Tijdens een van de eerste brainstorms kwam er echter een beter idee uit de bus. De pianist vroeg zijn broer, acteur Aimé Claeys, of die mee wilde spelen. Op die manier werd het belang van familiebanden, dat in Odyssey to Self regelmatig terugkomt, ook in de kortfilm verwerkt. ‘Ik vond het inspirerend om mijn broer eens op een set aan het werk heb kunnen zien. Hoewel we allebei in een ander werkveld actief zijn, kijk ik heel hard op naar hem. Het maakte me heel trots om hem zo zijn eigen ding te zien doen. Daarnaast heeft hij het script ook voor een groot deel vormgegeven. Op die manier is het echt een ambitieus, gezamenlijk project van Aimé, Lisa en mezelf geworden.’
Hoe dat project heeft uitgepakt, kan je hieronder zelf bekijken:
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier