In memoriam Christine McVie: ‘Ik was de Moeder Teresa van Fleetwood Mac’

Met Don’t Stop, Little Lies, Say You Love Me en You Make Loving Fun was zangeres en toetseniste Christine McVie verantwoordelijk voor enkele van de grootste hits van Fleetwood Mac. Gisteren overleed ze, na een korte ziekte, in een hospitaal. Ze was 79. Haar levensmotto: ‘ik probeer gewoon een goed mens te zijn’.

Weinige popbands bereikten ooit de immense populariteitsgraad van het Brits-Amerikaanse Fleetwood Mac. Het gezelschap, dat zijn commerciële hoogtepunt bereikte in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw, verkocht wereldwijd meer dan honderd miljoen platen en spreekt ook vandaag nog altijd nieuwe generaties fans aan.

Christine McVie was één van de drie songwriters van de groep, die alleen al met de tijdloze Westcoast-lp Rumours uit 1977 haar definitieve plek in de geschiedenisboeken opeiste. De plaat in kwestie, waarvan het ontstaansproces gepaard ging met turbulente echtscheidingen en buitensporig cocaïnegebruik, ging ruim veertig miljoen keer over de toonbank, en bevatte onder meer het door McVie geschreven Don’t Stop. Bill Clinton gebruikte het in 1992 als themalied van zijn campagne voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen en nodigde Fleetwood Mac een jaar later uit om het live te brengen tijdens zijn inauguratie.

Volgens Jon Pareles, muziekcriticus bij The New York Times, was Christine McVie met voorsprong het nuchterste lid van de band. ‘Ze was een soulvolle zangeres die met haar ingetogen altstem één van de pijlers was van de harmonieën van Fleetwood Mac’. De BBC benadrukt dan weer haar talent om catchy melodieën te schrijven. ‘Haar songs grepen, door hun kwetsbaarheid, de luisteraar vaak naar de keel, maar tegelijk ging er van haar klavierspel een enorme kracht uit’. McVie’s liedjes vielen op door hun eenvoud en klonken altijd ontwapenend direct en oprecht. Dat laatste was geen toeval. In een interview met het Amerikaanse blad Rolling Stone, dat in juni van dit jaar verscheen, vertelde de artieste dat ‘altijd eerlijk zijn’ de beste raad was die ze in haar leven ooit had gekregen.

‘Songbird’

Eén van haar meest geliefde liedjes uit Rumours blijft Songbird. Christine McVie schreef de sobere ballad in het holst van de nacht en aangezien er op dat moment niemand in de studio was om ze vast te leggen, besloot ze tot ’s ochtends wakker te blijven. Uiteindelijk werd de song live ingeblikt in een leeg auditorium, met de zangeres aan de vleugelpiano. Het enige andere groepslid dat op de opnamen te horen is, was Lindsay Buckingham op akoestische gitaar. Songbird zou tijdens concerten van Fleetwood Mac jarenlang als toegift worden opgespaard.

McVie (echte naam: Christine Perfect) werd geboren in het Engelse Lake District, als dochter van een concertviolist en een gebedsgenezeres en leerde piano spelen op haar elfde. Ze studeerde beeldhouwkunst aan de Mosely School of Art in Birmingham, waar ze in contact kwam met rockmuziek en bij allerlei bandjes speelde. Zo zong ze een poosje bij de Spencer Davis Group.

Ze mocht voor het eerst van het succes proeven met Chicken Shack, de bluesrockgroep van gitarist Stan Webb, waarmee ze twee langspelers opnam: 40 Blue Fingers Freshly Packed & Ready to Serve in 1968 en OK Ken? in ’69.  Het combo scoorde in die periode ook een hit in met het van r&b-zangeres Etta James geleende I’d Rather Go Blind. De single haalde de veertiende plaats in de Britse top-twintig en was een mooie staalkaart van Christine Perfects stem en orgelspel. Van de weeromstuit riep het Britse weekblad Melody Maker de jongedame uit tot de beste chanteuse van het jaar.

Chicken Shack toerde regelmatig met Fleetwood Mac, dat in die dagen met gitarist en frontman Peter Green één van de belangrijkste exponenten van de Britse bluesboom vormde. Perfect trouwde in 1968 met bassist John McVie en maakte drie jaar later de overstap naar de groep van haar echtgenoot, kort nadat ze de eerste van haar drie soloplaten had uitgebracht. Vanaf Future Games zou ze tot het repertoire van de band ook compositorische bijdragen leveren. Na het vertrek van Peter Green zou Fleetwood Mac echter geteisterd worden door talloze personeelswisselingen.

Sensationeel

Met Jeremy Spencer, Bob Welch en Danny Kirwan volgden de spilfiguren elkaar op en groeide ook het creatieve aandeel van Perfect. Toen het succes in hun thuisland begon te verwateren, besloten drummer Mick Fleetwood en bassist John McVie naar de Verenigde Staten te verkassen. Daar fuseerde het trio met het Amerikaanse folkrockduo Buckingham-Nicks, waardoor de sound van Fleetwood Mac plots een zonnige popinjectie kreeg. Christine McVie noemde de transformatie ‘sensationeel’ en beschouwde de eerste jaren in de nieuwe line-up als de beste van haar leven.

De rest is geschiedenis, want Mac-nieuwe-stijl bestormde in 1975 meteen de Amerikaanse hitlijsten. Twee door Christine McVie bedachte nummers, Over My Head en Say You Love Me groeiden uit tot regelrechte kaskrakers. Tegelijk maakte de groep, tegen de achtergrond van haar megasucces, chaotische ontwikkelingen door. Tijdens een concerttournee begon Christine een romance met Curry Grant, de lichtman van het gezelschap, een episode die ze zou vereeuwigen in You Make Loving Fun.  Zo legde ze uiteindelijk een bom onder haar huwelijk met John McVie. Intussen begon ook de verhouding van het echtpaar Stevie Nicks en Lindsay Buckingham, de twee andere songschrijvers bij Fleetwood Mac, serieuze barsten te vertonen.

Die relationele breuken en fricties zouden in 1977 centraal staan op de lp Rumours, waarop leven en werk onvermijdelijk door elkaar begonnen te lopen. De groepsleden zongen openlijk over elkaar en namen daarbij geen blad voor de mond. Reken daarbij de vele excessen met drugs en alcohol, in die dagen typisch voor succesrijke bands die van hun platenmaatschappij een zo goed als onbeperkt budget kregen, en u begrijpt dat het een klein mirakel is dat de plaat er überhaupt kwam en zoveel onsterfelijke songs bevatte.

Volgens insiders was Christine McVie het enige groepslid dat er, te midden van die hoog oplopende passies, min of meer in slaagde het hoofd koel te houden. Ze hield zich ver van de melodramatische uitspattingen van Buckingham en Nicks en trad jarenlang op als de grote verzoener tussen de muzikanten. ‘Ik was een beetje de Moeder Teresa die met iedereen kon opschieten en mijn uiterste best deed om de aangename sfeer erin te houden’, verklaarde ze aan Rolling Stone. ‘Er wordt beweerd dat we voortdurend ruzie maakten, al viel dat eigenlijk best mee. We hadden elk ons eigen karakter, maar we hebben vooral veel gelachen. Want als we één ding gemeen hadden, was het wel ons gevoel voor humor’.

Introvert

Na haar scheiding van John McVie had Christine tussen 1979 en ’82 een amoureuze relatie met Dennis Wilson van The Beach Boys, die ze later zou omschrijven als ‘een enigszins geschift personage’ en over wie ze de song Hold Me schreef. In ’86 trouwde ze met de Portugese klavierspeler en liedjesschrijver Eddy Quintela, die ook de co-auteur zou worden van Fleetwood Mac-nummers als Little Lies en Save Me. Het stel ging in 2003 uit elkaar. Intussen rammelde het ook regelmatig binnen de groep, waardoor Stevie Nicks en Lindsay Buckingham, zij het niet tegelijk, tijdelijk andere oorden opzochten.

In 1998 besloot Christine McVie, die ook liedjes als Think About Me en Over My Head tot het groepsoeuvre had bijgedragen, na de reünieplaat The Dance Fleetwood Mac te verlaten. Ze had net haar vader verloren, was uitgeput van het toeren, kreeg steeds vaker last van vliegangst en wilde terugkeren naar Groot-Brittannië om dichter bij haar familie te zijn. Bij haar (amicale) vertrek kreeg ze van Stevie Nicks een zilveren ketting met een diamanten veer cadeau. Het was een verwijzing naar de song The Chain en een teken dat niets de vriendschap tussen de bandleden kon verbreken. ‘Fleetwood Mac was, per slot van rekening, als familie voor mij’, aldus McVie.

De zangeres trok zich terug in haar landhuis op het platteland in Kent, waar ze de dagen zoek maakte met tuinieren, televisie kijken en lange wandelingen maken met haar honden. Aan muziek maken had ze geen behoefte meer: ze genoot ervan een relatief anoniem leven te leiden, maar tegelijk ontwikkelde ze pleinvrees. Ze ging uiteindelijk in therapie om van haar mentale problemen af te raken. ‘Het lastigste aspect van de roem is dat je wordt opgemerkt op momenten dat je liever niet gezien wil worden’, vertelde Christine McVie in een interview. ‘Ik ben van nature nogal introvert’.

Hart

Toen Fleetwood Mac in 2013 een concert gaf in de Londense O2 Arena werd ze door haar vroegere collega’s uitgenodigd om, samen met hen, op het podium Don’t Stop te spelen. Het was een emotioneel moment, waardoor McVie de smaak weer te pakken kreeg. Enkele maanden later zou ze, na een onderbreking van achttien jaar, op het oude nest terugkeren. Het was zelfs de bedoeling dat er een nieuwe groepsplaat zou komen, maar dat stuitte op het veto van Stevie Nicks. Dus besloten Lindsay Buckingham en Christine McVie in 2017 samen een lp te maken, met assistentie van de ritmesectie van Fleetwood Mac. ‘Lindsay zag zichzelf als het brein en beschouwde mij als het hart van de songs’, vertelde McVie aan Classic Rock Magazine. ‘Wat niet wegneemt dat hij eigenlijk een volbloed romanticus is’.

Kort nadien zou blijken dat bij Fleetwood Mac niets permanent is. Ruzie met Stevie Nicks leidde ertoe dat Lindsay Buckingham, die decennialang de drijvende kracht was geweest, uit de groep werd gezet en met het oog op een nieuwe wereldtournee werd vervangen door Neil Finn en Mike Campbell.

Toen een journalist haar in het afgelopen voorjaar naar haar toekomstplannen vroeg, antwoordde Christine McVie tongue-in-cheek: ‘in leven blijven. Ik word volgend jaar tachtig en hoop dat mij nog enkele jaren gegund zijn’.

Het lot heeft er helaas anders over beslist