Hoe Gustaphs danser PussCee West de voguing-traditie van Harlem naar Eurovisie brengt

PussCee West, ook bekend als the Supreme Butch Queen Vogue Femme, zal Gustaphs performance deze week versterken op het Eurovisiesongfestival van 2023. Sinds de eerste repetitie samen met PussCee steeg de Belgische act in de ranking en lijkt de kans groter dat we naar de finale gaan.

‘PussCee West zal voor een feestje zorgen op het podium’, zei Belgisch eurovisiesongkandidaat Gustaph in Het Laatste Nieuws. ‘Zij is echt een legendarische naam in de New Yorkse ballroomwereld.’ En Gustaph heeft het niet over de wals, tango of foxtrot. Wel over de underground Harlem bals waar iedere queers innerlijke queen de dansvloer kan en zal veroveren in glamoureuze outfits en met sensuele vogue dansmoves.

Baddest bitch

Gustaph ontmoette PussCee West toen PussCee afgelopen februari in België voguing workshops gaf, in het kader van ballroomlessen, georganiseerd door Brusselse organisatie For All Queens. Voguing is een dansstijl waarbij de danser een reeks gestileerde poses aanneemt met het idee modellen te imiteren. In februari was PussCee op ballroom mini-tour – zes dagen, vier landen – doorheen Europa. Naast het geven van voguingworkshops en –lessen, nam PussCee deel aan competities in Genève en Rome. Met onder andere indrukwekkende performance op La Mode à L’Italienne Ball, dat plaatsvond in La Villa Medicis.

De opstelling van een ballroomcompetitie is gelijkaardig aan die van een catwalk, maar dan nog luider. Elk om de beurt mogen de diva’s het beste van zichzelf geven op een al dan niet verhoogde, langwerpige dansvloer met aan de kop een lange tafel met een jury en aan weerszijden de toeschouwers.

Binnen de ballroomcompetitie zijn er verschillende categorieën, zoals bijvoorbeeld Runway, Queen of Sex en Vogue Femme, al is het verschil voor een buitenstaander niet helemaal duidelijk. Een jury beoordeelt de deelnemers op basis van verschillende elementen, waaronder de outfit, het vermogen om geloofwaardig een bepaalde attitude aan te nemen en de dans– of voguevaardigheden. Attitude is misschien zelfs de belangrijkste; ‘If you don’t feel like you’re the baddest bitch, then you aren’t the baddest bitch’, aldus PussCee in een interview met Vogue Tip nadat die tot Supreme Butch Queen Vogue Femme werd bekroond in 2020.

The House of Gorgeous Gucci

Voor velen was het nummer Vogue van Madonna een eerste kennismaking met de vogue– en ballroomcultuur. Anderen zullen dankzij de documentaire Paris is Burning uit 1990 een beter idee hebben gekregen van wat vogueing precies is. Of recenter werd de ballroom beweging bekender dankzij Amerikaanse tv-shows als RuPaul’s Drag Race en Pose.

Nochtans hebben de zwarte en Latijns-Amerikaanse lgbtqia+ gemeenschap reeds in de jaren ’70 in underground Harlem de ballroom cultuur helemaal tot leven gebracht. Het begon bij de New Yorkse dragcompetities waarbij mannen, verkleed als hun vrouwelijk drag–alter–ego, playbacken of zingen en eventueel dansen op muziek van bijvoorbeeld Tina Turner in een intiem café. Met verloop van tijd transformeerden de evenementen tot grootse, spectaculaire bals die plaatsvonden in hangaarachtige ruimtes met aan het plafond een gigantische discobal en op de vloer vurige vogueing battles. Queers van alle soorten streden er om trofeeën, geldprijzen en om de reputatie van hun ‘huis’.

De ballroom gemeenschap is namelijk verdeeld in strijdende huizen – vergelijkbaar met een hedendaagse ‘dancebattle edition’ van Game of Thrones. ‘Heel wat mensen worden verstoten door hun bloedverwanten omwille van hun seksuele identiteit of wat dan ook’, vertelt Gorgeous Jeter Gucci van The House of Gorgeous Gucci in The Guardian. ‘Ballroom is een plek waar je je familie (of huis) mag kiezen.’

De meeste huizen en hun leden zijn vernoemd naar modemerken, zoals bijvoorbeeld Honey Balenciaga van House of Balenciaga, Adonte Prodigy van House of Prodigy of Baby Hurricane Kahn van House of Khan, waar PussCee trouwens nog bij heeft gezeten. Oorspronkelijk was het doel zich op deze manier te associëren met de mode­–elite, maar tegenwoordig zijn ballroomdansers beroemdheden en zoeken diezelfde elitemerken de ballroomleden op voor modellenwerk en reclamecampagnes, aldus The Guardian.

Eurosong diva’s

‘Ballroom is een competitie, maar het is ook een gemeenschap – een plek waar mensen ongegeneerd kunnen leven en omwille daarvan gevierd worden’, schreef The Guardian vorig jaar. Kortom, ‘ballroom’ is moeilijk te definiëren. Het is zowel een dansstrijd, een gemeenschap als een lifestyle.

‘Ballroom is what you make it’, zegt PussCee bij Vogue Tip, en dankzij de media aandacht van de laatste jaren zullen meer mensen de weg naar ballroom vinden. De gemeenschap zit niet langer verborgen in de onderwereld van Harlem. Integendeel. Enorme ballroomeventementen in bijvoorbeeld het 4645 vierkante meter grote Knockdown Centre in New York brengen meer dan 150.000 dollar op.

En deze week komt ballroom, of toch het deelaspect voguing, in de vorm van PussCee Wests elegante en sexy modellenmoves, – eindelijk – naar Eurovisiesong. Wat uiteindelijk ook gewoon een competitie tussen diva’s is en in ons team zit nu ‘the baddest bitch’. Zal Gustaph zo voldoende stemmen van de trouwe queer eurosongfans halen? Spannend!