Hoe freaky is ‘Mayhem’, de nieuwe plaat van Lady Gaga?

Lady Gaga noemt haar zevende plaat Mayhem een terugkeer naar de ‘popmuziek waar mijn vroegste fans zo van hielden’. Vier tekenen dat Gaga eindelijk haar vreemde kant weer omarmt.

Lady Gaga was te lang Saaie Stefani

Toen Stefani Germanotta zichzelf Lady Gaga begon te noemen, schiep ze niet alleen een nieuwe persona voor zichzelf, maar ook een visionair universum voor weirdo’s. Tegenover electroclashbangers als Poker Face en Paparazzi stonden avant-gardeperformances waarin ze bloedend over het podium strompelde, in een vleesjurk awards ontving, in Kermitkostuum op Duitse tv verscheen en een single promootte in drag, als de gefingeerde macho Jo Calderone. Zij was ‘mother monster’, de misfits en de queers haar ‘little monsters’. Na Born This Way (2011) viel ze evenwel plots terug op een meer afgeborstelde versie van zichzelf. Er kwam onder meer een jazzalbum met Tony Bennett, markante filmrollen in A Star Is Born en The House of Gucci en een recente nummer 1-hit met Bruno Mars. Op Joker: Folie à Deux na: allemaal prima. Alleen: ook heel braaf. De kleine monsters smeekten om weer losgelaten te worden.

In Disease doet ze weer aan performancekunst

Een Gaga met een bloedneus op een auto. Een Gaga in een latexkostuum en een bloeddoorlopen oog. Een Gaga badend in zwart slijm dat een andere Gaga uitkotste. Verschillende Gaga’s die met elkaar vechten. De videoclip van Disease is Gaga ten voeten uit: duister, een beetje verontrustend en idioot bizar. Op vervormde synths en met veel ‘ahs’ beschrijft ze kinky taferelen als ‘Lay you down like one-two-three, your eyes roll back in ecstasy’. Een ‘louterend feestje voor haar demonen’, noemde ze het.

De claw hands zijn terug

Abracadabra is het eerste nummer dat zo dichtbij het iconische Bad Romance komt. Er is een zelfverzonnen brabbeltaaltje in het refrein (‘abracadabra morta-oo-gaga’), een intro met rah-geluiden en een uitgebreide choreografie waarin haar claw hands (een soort T-rexhandjes) opnieuw een prominente rol innemen. In de videoclip draagt Gaga een extravagant, bloedrood heksenkostuum en verplicht ze haar onderdanen tot een dancebattle op leven en dood. Het is alsof 2008-Gaga uit haar graf is opgestaan.

Mayhem teert op chaos

In Elle beschreef Gaga haar nieuwe album als ‘blije apocalyptische geluiden’, beïnvloed door onder meer nineties alternative, electrogrunge, Prince, Bowie en funky bass. Ofwel: ‘pure chaos’. Dat onderstrepen ook titels als Zombieboy, The Beast en Killah. ‘Ik dacht zo lang dat de chaos weg was, maar hij is nog intact en staat altijd klaar om me te begroeten’, zei ze. Mayhem is de ‘radicale aanvaarding’ van die chaos en een hernieuwde balans tussen haar alter ego en haar doodgewone zelf. ‘Ik toonde laatst nog de video van Disease aan een vriendin. Ze zei: weet je, die meid? Ze maakt ook geweldige broccoli.’ Op Mayhem mogen ze er allebei zijn: de saaie Stefani die groentjes bakt, en de Lady Gaga die in zwarte kots ligt.