Europa krijgt klappen. Om dat gehavende gezicht op te lappen, vestigt de Europese Commissie nu zijn hoop in de muzieksector. Liveurope heet die cosmetische ingreep. Begin deze maand verzamelden dertien Europese concertzalen, waaronder stichtend lid Ancienne Belgique, in Barcelona tijdens het Primavera Soundfestival. De eerste evaluatieronde neigt naar euforie: “Overal in Europa staan concertzalen te trappelen om toe te treden.”
Liveurope werd in oktober 2014 boven de doopvont gehouden. Enerzijds op initiatief van kleine en middelgrote concertzalen die hun onafhankelijkheid willen vrijwaren en in tegenreactie gaan op de krimpende nationale cultuurbudgetten. Anderzijds op initiatief van de Europese Commissie, onder de vlag van het programma Creative Europe, die via muziek het Europese gedachtegoed wil stimuleren. Net zoals ze dat al jaren doen via hun ondersteuning van de filmindustrie, trouwens.
“In dat anderhalve jaar sinds de oprichting”, zo legt coördinator Fabien Miclet uit, “konden we al een stijging noteren van 25 procent meer Europese bands in deze dertien zalen die deel uitmaken van Liveurope.” Hij verklaart waarom dat zo een goede evolutie is. “Op die manier worden zalen beloond die, los van grote commerciële promotoren zoals Live Nation, hun eigen programmatie trachten te behouden. Programmatoren die kansen willen geven aan jonge, Europese bands en daarvoor bereid zijn risico’s te nemen.”
Bij die selectie zitten nu Ancienne Belgique (België), Sala Apolo (Spanje), Village Underground (Engeland), Rockhal (Luxemburg), A38 (Hongarije), FZW (Duitsland), Vega (Denemarken), Palaç Akropolis (Tsjechië), Stodola (Polen), Blå (Noorwegen), Musicbox (Portugal) Melkweg (Nederland) en L’Aéronef (Frankrijk). Even werd gedacht om als symbolische daad ook Le Bataclan bij Liveurope te betrekken in de heropbouw na de aanslagen in november vorig jaar, maar dat plan werd even snel weer opgeborgen. Miclet: “Het zou niet stroken met onze initiële bedoeling. Le Bataclan is een zaal die zonder eigen artistiek directeur werkt. In eerste instantie willen we met deze dertien zalen de basis leggen voor iets wat in een later stadium een groot netwerk moet worden. Nu al staan veel zalen te trappelen om tot Liveurope toe te treden.”
Lost Frequencies en Dans Dans
Dat enthousiasme is evident: de Europese Commissie heeft een budget vrijgemaakt van 500.000 euro per jaar. En dat voor de eerste drie jaren van het project. Daarna wordt dat bedrag wellicht verder opgetrokken. Concreet betekent het dat elke zaal die een Europese act boekt daarvoor een bonus toegeschoven krijgt van om en bij de 1000 euro per act. Daar zijn wel enkele voorwaarden aan verbonden. Zo mag die artiest of band maximum drie professionele platen uitgebracht hebben en niet langer dan vijf jaar bestaan. Om op die manier het label ‘opkomend talent’ te rechtvaardigen. Al is dat relatief natuurlijk. In België bijvoorbeeld komen bands als Oscar & The Wolf en het momenteel internationaal al veel gedraaide en gevraagde Lost Frequencies in aanmerking.
Het levert de zalen een welgekomen duit in het zakje. Vooral in het oostelijke en noordelijke gedeelte van Europa maakt Liveurope op die manier een verschil. Zsuzsanna Bende, promotiedirecteur van A38 in Boedapest: “Landen uit Oost-Europa worden heel vaak overgeslagen door tourmanagers. En puur financiële kwestie: wij kunnen de gages niet betalen die die groepen elders in Europa krijgen voor een show. Die 1000 euro van Liveurope maakt daarin een wezenlijk verschil. Niet voor niets hebben wij in onze A38 al het meeste aantal Liveurope-gelabelde concerten georganiseerd tot nog toe: al meer dan dertig groepen uit diverse landen zijn zo tot bij ons geraakt. Door het netwerk met zalen uit West-Europa kunnen zalen uit Oost-Europa stappen vooruit zetten. En dat is hoognodig, want door het gebrek aan financiële middelen -van de overheid krijgen we niets- is er in Hongarije ook een stuitend gebrek aan ambitie bij de programmatoren. Veelal kiezen ze voor een veilige act met dan een party als afsluiter. Op die manier gaat elk initiatief tot vernieuwing verloren.”
In de Scandinavische landen is niet het financiële aspect het grote probleem, wel de isolatie van de rest van Europa. Zoals Sten Ove Toft van de kleine, alternatieve club Blå uit Oslo uitlegt: “Het is zeer moeilijk om bands acht uur met de bus te laten reizen voor één concertje in Noorwegen. Doordat we nu kunnen samenwerken met de andere zalen kunnen we bands een heuse tour aanbieden in onze ‘regio’.” Sten haalde op die manier al het in Nederland niet eens zo gekende Gruppo Sportivo naar Oslo en hoopt in het najaar ook de Belgen van Dans Dans te verwelkomen in zijn club. “Dat zijn risico’s, want de kans is reëel dat er weinig volk op afkomt, maar door die 1000 euro kan je dat eventuele verlies opvangen. Tegelijkertijd zijn dat investeringen: als die band later doorbreekt, onthouden ze waar ze in het prille begin kansen kregen.”
Het netwerk biedt nog andere mogelijkheden, zo had Kurt Overbergh, artistiek directeur van de Ancienne Belgique, al snel door. Tijdens de gesprekken op Primavera Sound lanceerde hij het idee om het Brusselse Echo Collective de Radioheadplaat Amnesiac te laten herspelen. Een project dat hij wil opstarten met het oog op het eigen BRDCST-festival eind dit jaar in de AB. “Maar het wordt zoveel interessanter als je een dergelijk project opstart in de wetenschap dat het niet eenmalig is. Integendeel: dat er in heel Europa mee getourd kan worden”, aldus Overbergh. “Dat is wat Liveurope ook kan betekenen voor het Europese muzieklandschap. Als het netwerk later uitbreidt, worden zulke originele initiatieven nóg interessanter.”
Veiligheid, qué?
De volgende stap in dat proces is samenwerking op andere vlakken dan het puur muzikale. Marketing, veiligheid, ecologie en communicatie bijvoorbeeld. “Het is eigenlijk opzienbarend hoe weinig wij van elkaar weten”, geeft Sten toe. “Je denkt dat de muzieksector overal gelijkaardig functioneert, maar dat blijkt helemaal niet zo te zijn.” Kevin McMullan, persverantwoordelijke van de AB, geeft een concreet voorbeeld: “Blå en Melkweg werken zonder eigen ticketingsysteem en besteden dat uit aan een extern bedrijf genre Ticketmaster. Dat loopt even goed, het is zelfs kostenbesparend. Daar stonden wij eerlijk gezegd versteld van, in onze ogen was het een evidentie dat een zaal ook zijn eigen ticketoffice heeft.”
Over veiligheidsmaatregelen, een actueel thema zou je denken, werd er echter amper gedebatteerd in Barcelona. Dat is opvallend en toch ook weer niet. Op België en Frankrijk na is de IS-dreiging voor veel landen nog steeds een ver-van-mijn-bedshow. Zo ondervonden we althans tijdens Primavera Sound, toch een toonaangevend festival op het Europese vasteland en de laatste jaren goed voor bijna 200.000 bezoekers. Van doorgedreven controle was daar weinig sprake. We liepen zonder enige moeite met een sporttas op de festivalsite. Bij Liveurope maken ze zich sterk dat het thema zeker een agendapunt wordt op de volgende meeting. “We staan nog in onze kinderschoenen”, duidt coördinator Miclet.
Matthias Stockmans
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
