Het bewijs dat popmuziek luider en saaier wordt

Dat popmuziek zichzelf herhaalt en veel nummers op elkaar lijken, zal iedereen volmondig beamen. Nu is er eindelijk wetenschappelijk bewijs voorhanden om die mening te onderschragen.

Vijf Spaanse wetenschappers hebben hun onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat popmuziek steeds minder gevarieerd is geworden. In ongeveer 50 jaar tijd werd de muziek alsmaar luider en minder vernieuwend.

Saaier

Het Spaanse onderzoeksteam analyseerde een resem popliederen die opgenomen werden tussen 1955 en 2010. Daarvoor moesten ze duiken in een uitgebreid archief, de Million Song Dataset. Na ingewikkelde algoritmes te hebben toegepast op de muziek, ondervond het team dat popliedjes beduidend luider en minder gevarieerd zijn geworden, vooral wat akkoorden en melodieën betreft.

Joan Serra van de Spanish National Research Counsil verklaarde aan Reuters: “We vonden bewijzen van een progressieve homogenisering van het muzikale discours. In het bijzonder achterhaalde we door middel van numerieke indicatoren dat de verscheidenheid van de overgangen tussen nootcombinaties – akkoorden en melodieën – in de laatste 50 jaar consequent is verminderd.”

Vervolgens schreef Serra’s team in de studie – gepubliceerd in Scientific Reports en Nature – dat het ’timbrepalet’ van popmuziek minder uitgebreid is geworden, wat erop neerkomt dat de liedjes steeds minder verschillende geluiden bevatten. Dezelfde noot die op hetzelfde volume op een piano of een gitaar gespeeld wordt, bevat in beide gevallen normaliter een ander timbre. Moderne popmuziek kent minder diversiteit in die timbres.

Luider

In de tijdspanne van 50 jaar is popmuziek er dan toch in één domein op ‘vooruitgegaan’; de zogenaamde “intrinsieke luidheid”. Deze term duidt op de intensiteit waarmee een nummer wordt opgenomen. Een lied dat op hetzelfde volume wordt gespeeld als een ander kan bijgevolg luidruchtiger overkomen als de waarde van de ‘intrinsieke luidheid’ groter is.

De muziekindustrie werd er al langer van verdacht in een soort ‘loudness war’ te verkeren. Serra besluit dat hij met zijn team voor het eerst met genoeg bewijzen het vermoeden kon bevestigen. Oude deuntjes worden vaak heropgenomen met een verhoogd volume, met meer simpele akkoordenprogressies en verschillende instrumenten en kunnen toch nieuw klinken. Maar vernieuwend zijn ze dus niet, die popsterren, wat ze ons ook willen laten geloven. (CB)