Hamza, de Belg waar Drake, Offset en Christine and the Queens zot van zijn

Gaat Vlaanderen met zijn nieuwe album Sincèrement eindelijk ook overstag voor Hamza?

Wat meteen opvalt aan Hamza Al-Farissi, zoals hij voluit heet: zijn schaterlach. Niet zijn designerzonnebril of muts van Louis Vuitton, niet de nonchalante manier waarop hij in een zetel hangt en nauwelijks van zijn smartphone te slaan is. Wanneer hij schaterlacht, ontdooit de diva en krijg je een andere Hamza te zien. En als hij over zijn muziek praat, schaterlacht hij. Veel.

Lang voor Damso en Angèle vanuit onze hoofdstad de bruisende Franse muziekscene inpalmden – meer bepaald in 2015 – vangt Parijs al signalen op dat er uit Brussel een creatieve storm op komst is. Hamza op kop. De destijds negentienjarige Lakenaar wordt opgemerkt met zijn mixtape H-24, vol rap français à la façon américaine: muziek met véél autotune, véél opgestoken middelvingers en gepoch over geld en vrouwen.

Bij onze zuiderburen volgt al snel het commerciële succes. Met zijn mixtape 1994 uit 2016 behaalt hij goud, voor zijn eerste echte full album Paradise – met gastbijdragen van Christine and the Queens en Aya Nakamura – ontvangt hij drie jaar later platina. In Vlaanderen daarentegen bougeert er al jaren niets. Die verdomde taalbarrière zou je denken, maar dat is bullshit. Drake is bijvoorbeeld een grote fan, en op diens Frans staat al evenveel haar als op de bovenlip van uw tante Truus.

‘Hamza maakt onmiddellijk herkenbare muziek die taal overstijgt en gevoel communiceert’, schreef buzzsite Pitchfork in de beginjaren van Hamza. Jaden Smith nodigde hem enkele jaren geleden uit in de studio. Offset van rapgroep Migos is te horen op Sincèrement, Hamza, de nieuwe plaat van de Brusselaar. Eerder had Offset in een interview al gezegd: ‘Hamza is the hardest.’

Drake riep je in 2019 op het podium tijdens zijn optreden in Parijs. Hoe heeft hij je leren kennen?

Hamza: Hij heeft een platenlabel, OVO Sound. Zijn vennoot daarin, Oliver El-Khatib, heeft mijn muziek ontdekt en aan hem laten horen. Van het een kwam het ander. Ik weet dat het spectaculair klinkt dat Drake weet wie ik ben, maar zo speciaal is dat dus niet.

Zei hij laconiek.

Hamza: (lacht) Het is niet omdat ik Franstalige muziek maak dat mijn territorium zich tot de Franstalige gebieden beperkt. Ik wil de hele wereld bereiken. Ik zou graag samenwerken met Rosalía maar net zozeer met Amerikaanse artiesten, zoals ik ditmaal met Offset heb gedaan. Ik gebruik af en toe Engelse en Spaanse woorden in mijn teksten, zodat niet-Franstaligen toch aansluiting vinden met mijn muziek.

Ik geloof hard in de universaliteit van artiesten met een eigen stem. Je suis différent des autres, net zoals Damso, Gazo en andere rappers uniek zijn in hun soort. Wat ik doe, Franstalige rap maken à la façonaméricaine, doet niemand anders. En dankzij het internet kan je muziek gemakkelijk de wereld rondreizen. (enthousiast) Ik stapte enkele jaren geleden een brillenwinkel binnen in LA en iemand van het personeel sprak mij aan: ‘Ben jij niet die rapper?’ J’étais choqué, maar tegelijkertijd dacht ik: putain, ik zou hier zomaar kúnnen doorbreken.

Het leven in Laken voor een jongen met Marokkaanse roots was… Laat ons het erop houden dat mijn jeugd bij momenten gewelddadig was.

Wat je deelt met Damso: de vastberadenheid vanaf dag één om te slagen.

Hamza: Ik ben altijd ambitieus geweest. ‘Il est fou’, dachten mijn ouders. ‘Onze jongen is verloren.’ (lacht) Maar je kunt hen moeilijk ongelijk geven. Toen ik begon, was het niet evident om door te breken als rapper – streaming was nog niet wat het vandaag is en er was nog lang niet zoveel buzz rond rapmuziek als nu. Er werd lacherig gedaan over mijn grootse plannen, behalve door mijn drie beste vrienden. Zij hebben altijd in mij geloofd.

Hamza is geen Angèle of Roméo Elvis, bij wie de muziek al door de aderen gierde toen ze nog in de kribbe lagen. Hij is een selfmade man. Un bricoleur bruxellois. Al had zijn leven zonder de inbreng van zijn intussen overleden vader er allicht anders uitgezien.

Hamza: Als kind had ik een nierziekte – een nefrotisch syndroom. Ik nam veel cortisone, dat als neveneffect op je humeur inslaat. J’étais souvent dans un bad mood. Door mijn ziekte ging ik op een gegeven moment ook nauwelijks nog naar school. Ik was dertien en zat thuis terwijl mijn leeftijdsgenoten zich amuseerden. Mijn vader heeft toen een computer voor mij gekocht waarop ik FruityLoops heb geïnstalleerd. Met die muzieksoftware heb ik beats leren maken.

Was het ook niet dankzij je vader dat je into r&b bent geraakt?

Hamza: (knikt) Een andere reden waarom ik een computer gekregen had, was dat ik zo muziek kon downloaden en cd’s voor hem branden. (lacht) Dankzij hem heb ik R. Kelly, Jodeci, Teddy Riley, Montell Jordan enzovoort leren kennen, die op hun beurt de weg voor 50 Cent hebben geplaveid. 50 Cent heeft mijn muziekdroom aangewakkerd. Ik was op dat moment vooral vertrouwd met Franstalige rappers die eerder geëngageerde rap maakten. Ze disten politici en gingen in songteksten maatschappelijke debatten aan. 50 Cent heeft mij tot de pocherige kant van rapmuziek geïntroduceerd. Daar hou ik het meest van. Ik ben een entertainer, hè. J’aime bien la fête, j’aime bien l’égotrip.

Hield je vader van wat je deed?

Hamza: In het begin zeker niet. Ik schreef mijn eerste teksten in een schriftje dat mijn mama op een dag heeft gevonden. ‘Waar heb jij het zelfs over?’ kreeg ik te horen. (lacht) Mijn vader was een spiritueel type en hield niet van gewelddadige muziek waarin over vrouwen en het leven op straat wordt gepraat. (doet het geluid van geweerschoten na) Het is niet omdat ik ‘paw paw paw’ rap, dat ik ook echt iemand heb neergeschoten. Het is entertainment. Ik heb oprechte songteksten, maar je moet rapmuziek doorgaans met een korrel zout nemen.

Nu, uiteindelijk was hij wel trots op mij, omdat ik het gemaakt had. Maar mijn ouders hadden toch graag gewild dat ik een diploma had behaald. Dat is eigen aan ouders in België en Frankrijk, vind ik. Ze willen hun kinderen graag in een hokje steken, terwijl ze niet – of te laat – beseffen dat je niet elk kind zomaar kunt kneden. Je focust beter op wat je kinderen wél willen en ondersteunt hen daarin, want forceren helpt niet. Als mijn ouders mij naar de muziekschool hadden laten gaan, had ik nu allicht wél een diploma gehad.

Op Ma réalité rap je ‘j’ai grandi dans la violence’. Waarover gaat dat?

Hamza: Mon parcours de jeunesse. Het is thuis niet altijd makkelijk geweest. Het was ook geen catastrofe, hoor, maar hoewel mijn ouders mij goed hebben opgevoed, zat het er soms dik tegen. Het leven in Laken voor een jonge jongen met Marokkaanse roots was… (zoekt naar woorden) pas toujours facile. Het liep ook niet goed op school, en wat doet een kind dat stoom wil aflaten? Het brengt zijn tijd op straat door, smoort af en toe een joint… Laat ons het erop houden dat mijn jeugd bij momenten gewelddadig was.

Je bent eerder een rapper die liever pocht dan naar binnen kijkt. Hoe sincère is de Hamza op Sincèrement, Hamza?

Hamza: Tijdens de pandemie was ik vaak op mezelf. Ik dacht veel na over het leven, wat mij in zekere zin nostalgisch heeft gemaakt. Dat heeft de sombere kant in mezelf aangewakkerd. Ik ben van nature allesbehalve openhartig. Ik krop makkelijk dingen op, ik zal nooit op iemand afstappen om over mijn problemen te praten. Ik had nog véél eerlijker kunnen zijn in de songs, maar ik behoud toch graag een afstand tussen de rapper en mens. (lachje) Het idee was initieel om een plaat te maken die over de hele lijn somber zou zijn, maar gaandeweg kwam ik tot het besef dat ik zo niet ben. Ik experimenteer graag. Het is eigen aan mijn muziek dat ik graag voetjevrij met uiteenlopende genres. Dat heb ik altijd gedaan.

Als ik niet aangesproken wil worden of rustig wil winkelen, ga ik naar Antwerpen. Les flamands ne me connaissent pas.

Op een van zijn nieuwe nummers Nocif (met een sample van Modjo’s french-househit Lady) draaft met Damso een andere Brusselse grootheid op. Op het latin getinte Murder gebruikt hij een flard van Despacito. En Cocoro is een duidelijke flirt met de hedendaagse Nigeriaanse popmuziek. Een trendgevoelige jongen, die Hamza, zo lijkt het wel. ‘Ik varieer gewoon graag’, repliceert hij. ‘Ik luister voortdurend naar nieuwe muziek, en af en toe pik ik een sound op die mij inspireert. Het is geen bewuste keuze omdat het commercieel kan werken, wel omdat het mij oprecht interesseert. De beatmakers met wie ik werk – Ponko, Lucozi en Prinzly – houden bovendien graag de vinger aan de pols. Ze schuiven mij soms iets nieuws onder de neus – vaak de nieuwste rages – zodat ik voeling behoud met de nieuwste sounds.

Voor Cocoro wist je afrobeatssensatie Ckay te strikken. Hoe ben je bij hem uitgekomen?

Hamza: Hij was in Parijs tijdens de recentste editie van de Paris Fashion Week. Hij had studiotijd geboekt in dezelfde studio als ik. We hebben elkaar in de gang gekruist toen we op hetzelfde moment gingen plassen. (lacht) ‘Hamza’, zei hij, ‘I like what you’re doing. I want to work with you.’ Ik heb meteen gezegd: let’s do it bro!

Offset heeft in een interview met het gerenommeerde lifestylemagazine GQ laten optekenen dat hij je de beste Franstalige rapper vindt. Hoe moeilijk was het om hem tot een samenwerking te bewegen?

Hamza: C’était facile. Ook hij was in Parijs – maar dan tijdens de Fashion Week van 2021 – en we kenden de mensen die hem begeleidden. Zij hadden het idee om ons samen in de studio te krijgen. Nadat ik mijn zegen had gegeven, hebben ze Offset dezelfde vraag gesteld. Hij kende mij nog, dus het was snel beklonken. We hebben één dag in de studio doorgebracht. Hij was verzot op de beat van Sadio. ‘Geef mij nu de contactgegevens van de beatmaker’, beval hij. Niet veel later stond zijn take op tape. In Atlanta hebben rappers een andere aanpak dan bij ons. Ik schaaf bijvoorbeeld erg lang aan mijn teksten – ik schrap en herschrijf mijn punchlines – terwijl hij freestylet, bepaalde zinnen bijhoudt en zo in enkele takes uitkomt bij een definitieve verse. Daar waar ik mij over elk woord buig, doet hij veelal aan improvisatie. Het was heel cool om dat in real life mee te maken. C’est vraiment impressionnant.

Met jouw tomeloze ambitie: overweeg je om naar de States te verhuizen?

Hamza: Ik heb er al aan gedacht, ja, maar ik zit goed in Brussel. Verhuizen naar Parijs? Ben je gek! (lacht hard)Franchement, Brussel is een goede uitvalsbasis. Je hebt enkel internet nodig om vanop afstand met mensen te werken. Het is ook niet dat ik zoals Damso op straat word aangeklampt. Met een masker (iets mondmaskerachtigs, nvdr.) en een zonnebril leid ik in Brussel best een comfortabel leven. En als ik niet aangesproken wil worden of rustig wil winkelen, ga ik naar Antwerpen. Les flamands ne me connaissent pas. (lacht)