Gentse nachtleven in rouw na sluiting van Kompass Klub: ‘Liever doofpot dan dialoog’

Er zijn drugs in het nachtleven, ook in het Gentse, maar Kompass Klub vier maanden sluiten lost dat probleem niet op. Dat is de algemene teneur van een rondvraag bij café- en clubuitbaters van de Arteveldestad. ‘Welke ondernemer kan zijn zaak vier maanden sluiten zonder failliet te gaan?’

Amelie Lens, Stephan Bodzin, Boys Noize, Kollektiv Turmstrasse, Helena Hauff, Marcel Dettman, Ben Klock: een ronkender lijstje technonamen is nauwelijks te bedenken. Allemaal zouden ze de volgende vier maanden aantreden in de Gentse Kompass Klub, maar de uitbaters van de technotempel kregen woensdagavond te horen dat de nachtclub vier maanden dicht moet. Een beslissing die woede oproept bij een pak mensen, want inmiddels zit de petitie om de zaak open te houden, die gedeeld werd door onder meer de Brusselse technoclub Fuse, aan 10 000 handtekeningen.

Dat het overlijden van een medewerker eind januari er iets mee te maken heeft, hoeft geen betoog. Volgens de politie lag een overdosis MDMA mee aan de basis van zijn dood, de familie van de dertiger liet evenwel later in de pers verstaan dat hij aanleg had voor hartproblemen.

Maar dat is niet het enige drugsgerelateerde incident in de bijna drie jaar dat Kompass Klub bestaat. De politie, zo staat te lezen in een intern document dat De Standaard citeert, registreerde 240 drugsgebruikers en pakte 23 dealers op.

‘Maar daarvan hebben wij er 18 zelf aangegeven’, pareert uitbater Jens Grieten. ‘Door onze eigen inspanningen nu tegen ons te gebruiken, geeft de stad de indruk dat we dat beter niet hadden gedaan.’

Afgestompte stad

Het verhaal doet denken aan dat van de Decadance, nog een vaste waarde in het Gentse uitgaansleven. Ook die uitbaters gaven naar eigen zeggen een pak dealers aan bij de politie, maar toch probeerde toenmalig burgemeester Daniel Termont de club in 2017 voor tien weken te sluiten. Die beslissing werd uiteindelijk ongedaan gemaakt door de Raad van State. Dat Decadance even later toch werd gesloten, had volgens uitbater Bart De Kegel niet alleen te maken met de plannen van Termont, maar de affaire speelde wel degelijk mee. ‘Ik hoor van collega’s dat ze bang zijn om nog mee te werken met de politie. Welke uitbater durft nu nog dealers aan te geven?’

Net als De Kegel kijkt Peter Decuypere, als stichter van I Love Techno een al even grote veteraan in het Gentse nachtleven, met grote ogen naar de zaak-Kompass Klub. ‘Met I Love Techno ben ik hier ooit met open armen ontvangen. Burgemeester Frank Beke pleitte toen echt voor mijn zaak, hij vond dat evenement belangrijk voor zijn stad. Kompass Klub vervult vandaag, als technoclub van absoluut wereldniveau, diezelfde functie, maar dreigt wel dicht te gaan.’ De Kegel vat de teneur samen: ‘Deze progressieve stad is afgestompt. Er zijn te veel regeltjes. De stad wil liever straffen dan oplossen.’

Bijna elke horeca-uitbater die we voor dit stuk spreken, begint zijn verhaal met de opmerking dat de beslissing van De Clercq het drugsgebruik in het nachtleven niet zal tegenhouden. ‘Er zijn altijd drugs geweest in het nachtleven en die zullen er altijd zijn’, zegt Jef Willem, organisator van het feestconcept Trillers in de Kompass Klub en consultant voor Laundry Day en Fire Is Gold. ‘Als je dat weet, is sensibilisering de eerste stap. In steden als Amsterdam communiceren de clubs transparant over drugs en kunnen bezoekers bijvoorbeeld hun pillen testen in een veilige ruimte. Xtc met te veel MDMA erin of ander zwaar gerief haal je er dan zo uit. Maar hier steken we druggebruik liever in de doofpot, totdat er een dode valt. Voor dat laatste, en dat mag je zo opschrijven, acht ik de overheid verantwoordelijk, omdat ze weigert te kijken naar correcte oplossingen.’

Liever straffen dan oplossen

Decuypere stelt het minder scherp, maar is het in grote mate eens met Willem. ‘Een gebruiker buiten de club valt ook buiten de statistieken. Je verdringt het probleem naar de illegaliteit, waar je er nog veel minder vat op hebt. En nogmaals, een drugsdode is niet te vermijden. Zelfs als Kompass Klub vier maanden lang alle mogelijke inspanningen levert, is er niemand die kan uitsluiten dat er op de avond van de heropening weer een dode valt.’

Gilles Lebawski, die regelmatig openluchtfuiven organiseert in het Gentse, mist communicatie en constructiviteit. ‘Het is al gebeurd dat de politie klachten krijgt van geluidsoverlast en dan bij ons komt aankloppen met de vraag welke milieuvergunning wij hebben, omdat ze dat zelf niet weten. Of dat ze een evenement zonder pardon een halfuur voor het einde stilleggen.’

Van andere uitbaters horen we een positiever verhaal als het over het overleg met de stad gaat. Zo zit Lucas Standaert, eigenaar van een pak Gentse cafés waaronder de Giraf, de Aap en de Afsnis, sinds anderhalf jaar constructief samen met enkele andere uitbaters en de stad wat betreft geluidsoverlast. ‘Vroeger was dat een strakke procedure: na één klacht een waarschuwing, na twee klachten een pv met boete enzovoort. Nu houdt de politie een dossier bij per zaak en dat werkt voor ons veel beter. Ik weet niet waarom dat niet van de grond komt voor de strijd tegen drugs. Maar dan nog blijft de vraag: welke ondernemer kan zijn zaak vier maanden sluiten zonder failliet te gaan?’

Geen luie zetel

Daar is niks van aan, zegt Tim Joiris, uitbater van enkele studentencafés in Gent en voorzitter van Horeca Oost-Vlaanderen. ‘De stad is níet tegen het nachtleven, dat ondervind ik zelf in de Overpoort. Daar waren een tijdje heel veel problemen, maar daar wordt nu met heel veel overleg aan een positief beleid gewerkt. Dat gaat soms hard tegen hard, maar iedereen is betrokken en het komt er wel tot een consensus.’

Joiris is ook de enige van onze respondenten die voor de sluiting van Kompass Klub is. ‘Ik vind vier maanden lang, maar sta wel achter het principe. Deze cooldown is nodig om samen te zitten met alle betrokken partijen.’ De cafébaas is streng voor Kompass Klub: ‘Er is geen gratis water beschikbaar, er is geen ruimte met stoelen om uit te rusten en de tagline van de Facebookpagina is ‘sleep is overrated’. Slaap is níet overrated: wie wakker wil blijven, grijpt uiteindelijk naar drugs.’

‘Dit neigt naar het zielige’, zegt uitbater Jens Grieten. ‘In de toiletten is er wél gratis water beschikbaar. En onze slogan… tja, we zijn een nachtclub, maar het is heel kort door de bocht om te zeggen dat iedereen die een nachtje uitgaat aan de drugs zit. En die slogan komt ook voort uit onze inzet: een club van dit niveau uitbouwen in drie jaar tijd doe je niet vanuit je luie zetel.’

Grieten en zijn team tekenen nu beroep aan voor de Raad van State en namen daarvoor topadvocaat Walter Damen in de arm. Intussen proberen ze met alle macht om de shows van de volgende maanden te verplaatsen, iets waarvoor ze naar eigen zeggen veel hulp krijgen van andere clubs en zalen. ‘Voor Amelie Lens, die normaal nu vrijdag zou spelen, is er met 85 procent zekerheid een oplossing’, maakt Grieten zich sterk.

Mathias De Clercq wenste bij monde van zijn medewerker niet te reageren, noch op de zaak-Kompass Klub, noch op de kritiek van de horeca-uitbaters, omdat Kompass Klub nog beroepsmogelijkheden heeft.