Horst Festival is véél meer dan wat tenten op een koeienwei

Het festival dat als geen ander beseft dat je het helemaal anders kunt aanpakken – en jaar na jaar uitverkocht is – vindt dit weekend in Vilvoorde plaats: Horst Arts and Music, tussen koeltorens, kunst en koffiebranderijen.

Dit weekend zullen opnieuw 10.000 bezoekers naar het Vilvoordse Asiat­park afzakken voor drie dagen ­architectuur, kunst, maar allicht toch vooral muziek: Horst Arts and Music is een van de eerste afspraken van het festivalseizoen voor wie niet vies is van het betere nachtleven.

Maar nu is het op dit voormalige militair domein nog opvallend ­rustig tussen de bakstenen gebouwen, de smalle paadjes en het onkruid dat ­ongestoord over de kazerne op rust mag woekeren. In plaats van dubstep­legendes Skream & Benga of het ­mysterieuze technoduo Two Shell, die hier binnenkort spelen, hoor je ­getimmer en zie je een ­kunstenaar een performance inoefenen ­terwijl ­enkele vrijwilligers in de weer zijn met een vorkheftruck.

Ook al volop aan de gang: Horst Atelier, ‘de ziel van het festival’, legt medeoprichter Jochem Daelman uit. Het is in die workshops dat de ­iconische podia worden gebouwd, dat kunstinstallaties worden gemaakt en dat vrijwilligers – vaak architecten en scenografen in spe – ervaring en ­expertise opdoen die ze achteraf meenemen naar hun eigen projecten.

Het is maar één voorbeeld van hoe Horst méér is dan een festival dat ­ergens voor een korte periode neerstrijkt en even snel weer vertrekt. Tien jaar geleden vond de eerste editie plaats aan het kasteel van Horst in het Hage­land. Intussen is Horst uitgegroeid tot een organisatie die niet alleen een ­festival op poten zet, maar ook een expo cureert, een nachtclub uitbaat, workshops organiseert en een hele wijk – het Asiatpark – helpt te ­ontwikkelen voor de stad Vilvoorde. Het valt amper op wanneer je tijdens het festival op de ­site loopt, maar tussen iconische podia zoals Moon Ra (‘de hut’ voor de ­ingewijden, ontworpen door het ­Zwitserse bureau Leopold Banchini) en Vesshcell (‘de put’, ontworpen door het Griekse Serapis) hebben zich onder meer een klimzaal, een fietsatelier, een koffiebranderij en een Spaanse club ­gevestigd. Het leverde Horst een Ultima voor cultureel ondernemerschap op. En binnenkort willen de organisatoren ook een jeugdwerking op touw zetten.

Maar eerst is er nog het festival zelf. Nieuw dit jaar is het fietspeloton: wie wil, kan, begeleid door dj’s, vanuit Brussel naar het festivalterrein zo’n twaalf kilometer verderop ­fietsen. En er is deze editie ook een nieuw ­podium: de Ring, ‘een ontwerp van het Italiaans-Brusselse architectenbureau Piovenefabi’, zegt Daelman. ‘Met de stalen platen van een afdak dat in een verloren hoek op de site stond, ­hebben we een nieuw podium gebouwd. Na het festival wordt de plek een polyvalent sportveld. Zo kunnen we iets achterlaten dat ook na het festival ­gebruikt kan worden.’

Horst staat bekend om zijn unieke stages. Wat maakt een podium geslaagd?

Jochem Daelman: Het is voor ons belangrijk dat het een omsloten plek is waar je je comfortabel genoeg voelt om te ­dansen. We willen de barrière tussen dj en bezoeker wegwerken. Als het publiek zo dicht bij de dj staat dat het aan de platen­draaiers kan prutsen, zit het goed. Dj’s staan vaak op een verhoogje, waardoor alle koppen naar hen zijn gericht en iedereen op elkaars achterhoofd staat te kijken. Dat willen we wat doorbreken. De dj is belangrijk, maar het zijn uiteindelijk de mensen die het maken.

Een van jullie meest iconische stages is Moon Ra, dat dit jaar gecureerd wordt door de Brusselse Kiosk Radio en de New Yorkse The Lot Radio. Het is ook de laatste editie voor dat podium. Komt er iets in de plaats?

Daelman: We dromen er al lang van om naar de overkant van de Zenne gaan. Volgend jaar gebeurt dat eindelijk. Er komen daar twee nieuwe podia. Dat is nodig, want het festival zet de Asiatsite, die steeds meer vorm krijgt, onder druk. Zo moet de fietswinkel enkele ­dagen de deuren sluiten. Door ook aan de overkant podia te bouwen kunnen we het festival beter spreiden.

Aan die kant van de Zenne ligt nu een verwilderd gebied, ­ingesloten ­tussen twee kanaaltjes. We ­willen er een soort park van maken. Landschaps­kunst is iets waar we ons nog niet in hebben verdiept.

Een fietspeloton, een brunch op de camping, allerlei leuke plekken om even uit te blazen: de ervaring van de festivalganger staat bij jullie centraal. Wordt dat moeilijker nu Horst steeds groter wordt?

Daelman: Daar maken we ons zorgen over, ja. Groeien kan een impact hebben op de sfeer. Wanneer we ­volgend jaar naar de overkant van het water gaan, verdubbelt het terrein, maar de capaciteit zal niet verdubbelen. Het ­festival wordt groter, maar zou net kleiner ­moeten aanvoelen. Omdat het publiek zich meer gaat verspreiden.

Vorig jaar verrasten jullie de bezoekers met een Deewee-nachtwinkel en getunede auto’s met boxen die zo luid stonden dat je haren er letterlijk rechtop van gingen staan. Kun je al iets verklappen over deze editie?

Daelman: We gaan weer aan de slag met de koeltorens. Onze droom blijft daar iets ín te doen, zoals in 2019. Maar dat gaat niet meteen gebeuren. De ­centrale is nu eigendom van Engie en uit veiligheidsoverwegingen mag ­niemand in de buurt komen. In de plaats daarvan gaan we een gigantisch videowerk op de ­torens projecteren. Met behulp van een héél grote projectietoren.