Gooi geen gsm’s naar artiesten (en drie andere gedragsregels voor de festivals)

Een geüpdatete concertetiquette voor 2023. Blijkbaar is daar nood aan.

Gooi geen dingen op het podium

‘Waarom suckt het livepubliek tegenwoordig zo?’ kopte Vice eind vorig jaar, een van de vele stukken over het losgeslagen gedrag van sommige Amerikaanse concertgangers. (‘Jij bent niet oud geworden. Concerten zijn raar vandaag’, kopte Mashable, terwijl Dazed ‘Er is een ernstig probleem met het huidige livepubliek’ schreef.) Waarbij één specifieke groep in het bijzonder werd geviseerd: jonge fans die opgegroeid zijn met TikTok en hun formatieve concertjaren door corona hebben gemist, waardoor sommigen een aantal dingen niet geleerd hebben. Dingen zoals: gooi geen shit naar artiesten.

Dan hebben we het niet alleen over boa’s en hartvormige zonnebrillen (bij Harry Styles) en pakjes sigaretten (bij The 1975), in de hoop dat artiesten met jouw object interageren, maar vreemd genoeg ook over gsm’s en camera’s. (Sowieso staan de eerste rijen vaak vol met fans die hun gsm proberen aan te reiken.) Bad Bunny gooide het afgelopen jaar een gsm uit het publiek in het water, Steve Lacy sloeg een instantcamera kapot, Denzel Curry kreeg een telefoon naar zijn kop gesmeten. Vanuit de artiestenwereld wordt boos gekeken richting Harry Styles, die vorig jaar halverwege een concert een gsm van een fan aannam om een BeReal te nemen, één fan viraal liet gaan en miljoenen mensen op het idee bracht om hetzelfde te proberen.

Film geen integrale optredens met je gsm

‘De tiktokificatie van de concertwereld’ wordt het genoemd, waarbij de video achteraf voor een deel van het publiek bij de live-ervaring hoort. Iets waar sommige artiesten zelf ook op inzetten. The 1975 bouwde voor hun vorige tour een verticaal decor, zodat het makkelijker te filmen was. Frontman Matty Healy durft al eens voor virale momenten te zorgen door aan een duim van een fan te zuigen of rauw vlees te eten op het podium ‘met het oog op de sociale media’, aldus The Guardian.

Het nadeel: veel meer dan vóór corona dreigt het publiek een zee van gsm-schermen en flitsen te worden, vooral dan bij artiesten met een internetachterban. Beach House, dat Space Song viraal zag gaan op TikTok, begint sinds een jaar hun optredens met een geprojecteerde boodschap waarin ze vragen om ‘het gebruik van gsm’s te beperken’ en ‘geen flits te gebruiken’. (Serieus: wie zijn die mensen die een flits gebruiken?) Mitski vroeg in een druk besproken tweet aan haar fans om te stoppen ‘met mijn integrale set te filmen’. ‘Wanneer ik op een podium sta en naar jou kijk maar jij staart naar een scherm, voel ik me alsof ik geconsumeerd word als content’, schreef ze, een post die zo controversieel bleek dat ze weer offline werd gehaald.

Brul niet élk nummer mee

Generatie Z blijkt een heel, heel, heel enthousiast publiek, in het bijzonder als het over meezingen gaat. Bij de eerste Billie Eilish-concerten werden de lyrics woord voor woord collectief gescandeerd met militaristische precisie. Bij de vorige passage van Harry Styles in ons land werd niet alleen élke song van zijn set meegebruld, maar ook de muziek die vóór het concert door de boxen werd afgespeeld. (Geen idee hoe de fans die nummers kenden.)

Wat, voor alle duidelijkheid, heel aanstekelijk werkt. Alleen werd de laatste maanden ook de keerzijde ervan belicht. In maart ging een tiktokker viraal met een video waarop ze aan het meekrijsen was tijdens een concert van Taylor Swift, met als boodschap dat ‘de vrouw naast haar vroeg om te stoppen omdat ze haar zevenjarige dochter bang maakte’. (Wat ze, vreemd genoeg, als een ereteken beschouwde.) Dezelfde week ging er een andere tiktokker viraal met een video van een komisch luid brullende Billie Eilish-fan, gericht ‘aan de persoon die denkt dat ze beter zingt dan Billie en al mijn video’s van het concert verknald heeft’.

Het was het begin van een fascinerend TikTok-debat over concertetiquette en het evenwicht tussen de individuele fanbeleving en de collectieve ervaring. De voorlopige consensus: meezingen kan, maar niet met elk nummer, niet om het luidst en met respect voor de artiest en de mensen rondom je. Klinkt rationeel.

Vraag artiesten niet om in je mond te spuwen

Een etiquetteregel die we zelf ook niet hadden zien aankomen. Blijkt dat de onlinecultuur van stans, simps en superfans, sowieso al verhevigd tijdens de coronajaren, nu ook zijn weg naar het livecircuit heeft gevonden. Fans zijn opvallend heviger geworden. (Zelfs een singer-songwriter als Phoebe Bridgers moest vorige zomer een concert vijf keer stilleggen om fans te laten verzorgen.) En vooral: er worden hele, hele rare dingen naar artiesten geroepen. Naar werkelijk elke vrouwelijke artiest, van Charli XCX tot Phoebe Bridgers, wordt tussen de nummers door ‘Mommy? Sorry!’ geroepen. (Het internet heeft een bizarre obsessie met celebrity’s ‘mama’ en ‘papa’ te noemen. Is bedoeld als een uiting van bewondering. Blijft raar.) Er was een veelbesproken incident waarbij Mitski tijdens een akoestisch nummer ‘Spuw in mijn mond!’ naar haar hoofd geslingerd kreeg. (Een verzoek dat Matty Healy van The 1975 eind vorig jaar daadwerkelijk inwilligde.) Naar Clairo werd dan weer ‘Hit the slay button!’ geroepen tijdens een rustig nummer. (Wat niet zo erg was als die keer dat ze in tranen uitbarstte nadat iemand een bh op het podium smeet tijdens Blouse, een nummer over seksualisering in de muziekindustrie.)

Bedoeling is doorgaans om interactie met de artiest te forceren door een zo absurd mogelijke boodschap te roepen of op een pancarte te schrijven. Wat, op een gepast moment, amusant kan zijn. Maar toch: vraag niet aan mensen om in je mond te spuwen. Dat is gewoon raar.