Alabaster dePlume laat tijdens zijn shows alles gewoon gebeuren: ‘Zoals in Terminator 2’

U zult de naastenliefde van het podium van Jazz Middelheim voelen stromen bij deze bijzondere Britse saxofonist.

‘Hello, spirit’, met die woorden begroet Alabaster dePlume elke persoon die zijn pad kruist. Onze uitgestoken hand slaat hij vriendelijk af, in plaats daarvan krijgen we een warme knuffel. ‘Thank you for living. It can be tricky sometimes.’

We treffen de Britse saxofonist eind mei in Theresia, een tijdelijke zomerinvulling in centrum Gent, waar hij in de tuin zijn nieuwste album Gold komt presenteren. Samen met zijn uitstekende vijfkoppige band demonstreert DePlume er, freewheelend door zijn oeuvre, waarom zijn platen en performances bij zoveel zielen een gevoelige snaar raken. Geloof ons vrij: u zult deze zomer weinig andere artiesten vinden die met zoveel empathie en spontaniteit op een podium staan als deze excentrieke meneer.

Al zo’n tien jaar is hij intussen in de weer met bezwerende, door Oost-Afrikaanse en oriëntaalse klankschalen gekleurde composities, in combinatie met sociaal geëngageerde spoken word en poëzie. In de gerevitaliseerde jazzscene van zijn thuisland was hij een bizar buitenbeentje dat grotendeels onder de radar opereerde. Tot de pandemie: met het eind februari 2020 verschenen To Cy & Lee: Instrumentals Vol. 1 lenigde DePlume een globale nood aan kalmerende, troostende muziek. (Ook bij ene Justin Vernon, die de track Visit Croatia sampelde op Bon Ivers benefietsingle PDLIF.) To Cy & Lee haalde menig eindejaarslijstje, en al die aandacht heeft DePlume recent verzilverd met het universeel bejubelde Gold. ‘Er is een tijd voor ieder deuntje’, repliceert hij bescheiden.

Na tien jaar aan de weg timmeren je doorbraak aan een virus danken, dat moet toch een vreemd gevoel geven? Zeker omdat je nooit echt aan je oorspronkelijke formule gesleuteld hebt.

Alabaster DePlume: Het is niet aan ons artiesten om te verwachten dat de muziek die je maakt altijd meteen bij de mensen resoneert, vind ik. Maar het doet natuurlijk deugd dat ik nu, na zo lang, een groter publiek heb. Het voelde voordien soms als suiker uitgieten in een rivier. (lachje) Dat er een pandemie aan zat te komen, kon ik uiteraard niet weten, maar ik voel al lang de grote nood aan vredige, verbindende muziek. De successen van extreemrechts, het failliet van de neoliberale hegemonie… Er zijn redenen genoeg. En vergis je niet: met de rust en geborgenheid in mijn muziek wil ik niet aanzetten tot inschikkelijkheid, integendeel . ‘Comforting but never comfortable’, schreef iemand over Gold. Dat vond ik heel mooi uitgedrukt. Compassie en empathie zijn volgens mij de eerste stap naar activisme. Want we gaan elkaar nodig hebben met al het werk dat voor de boeg ligt.

Als de mensen staan te babbelen terwijl ik speel, als ze liever elkaar aandacht geven, dan ben ik blij voor hen. Laat ze van elkaar houden.

Ook je optredens noem je een ‘gezamenlijke creatie’.

DePlume: Ik hou ervan om gevoelig te zijn voor de aanwezigheid van de mensen. Ik hou van muziek, en ik hou van woorden, maar niks is zo mooi als mensen. Ik hou ervan om ons moment te délen, een tijd die nooit herhaald kan worden, die voor altijd, in de eeuwigheid verder leeft. Het moet een verschil maken wie aanwezig is. Dus niet alleen de muzikanten, ook de mensen in het publiek, de mensen die achter de bar werken, de technici… Elke keer me gevraagd wordt hoe ik mijn liveshows precies aanpak, antwoord ik: ‘Ik weet het niet.’ Mocht ik het wel op voorhand weten, dan zou het niet uitmaken wie er aanwezig is, snap je? Elk optreden begint voor mij met een sprong in het onbekende, in het onzekere.

Is dat niet beangstigend?

DePlume: Ja. Maar ik treed de angst tegemoet. Sinds ik dat doe, is voor mij als artiest alles veranderd. Want zonder angst kan er geen moed zijn, mijn beste. Angst moet je diep in de ogen kijken. Ik doe mijn best om zo weinig mogelijk op veilig te spelen. Moed is niet veilig. Liefde is niet veilig.

Hoe werkt dat op festivals? Daar is het toch moeilijk om een betekenisvolle connectie met alle aanwezigen te maken?

DePlume: Ik speel graag op festivals, want ik hou ervan wanneer mensen bij elkaar komen. En als mensen staan te babbelen terwijl ik speel, dan ben ik blij voor hen. Als ze liever elkaar aandacht geven, laat ze dan van elkaar houden en me compleet negeren en vergeten. Let them want and have each other!(lacht) Het is niet hun job om naar mij te luisteren, het is mijn job om de mensen iets aan te reiken dat hun aandacht kan prikkelen. Toegegeven, als dat niet lukt, kan dat een beetje frustrerend zijn, maar hoe meer ik zelf uit de weg ga, hoe groter de kans op slagen.

Hoezo?

DePlume: Het gaat erom dingen te laten gebeuren. De muziek wil gebeuren, de show en het mooie moment willen gebeuren, ze wíllen doorbreken. Dat lukt het best wanneer ik mijn ik zoveel mogelijk loslaat. Wanneer álles dat het gebeuren in de weg kan staan uit elkaar spat. Zoals in Terminator 2, weet je wel?

Niet echt, nee.

DePlume: Er zit een scène in die film waarin de slechte Terminator van top tot teen bevriest, en wanneer Arnold Schwarzenegger erop schiet spat hij in slow motion helemaal uit elkaar. Dát is het, zo moet een goede show zijn. Zo voel ik me dan zelf ook achteraf, helemaal aan flarden gereten, helemaal open. Zo komt alles goed, lieve mensen, wanneer we compleet open zijn, met onszelf en met elkaar.

We zullen het doorgeven.

DePlume: Thank you, spirit.