Experimentele producer Slauson Malone blikt niet graag terug op het verleden (ook niet dat van zichzelf)

Komende zaterdag brengt Slauson Malone zijn bevreemdende geluidscollages naar hiphopfestival Out the Frame in de Vooruit. Als u niets van die performance begrijpt, geen zorgen: dat is de bedoeling.

De line-up Out the Frame, het experimentele hiphopfestival dat Kunstencentrum Viernulvier dit weekend in de Vooruit organiseert, wordt sowieso al gekenmerkt door avontuurlijke acts die buiten de lijntjes kleuren. Toch weet Slauson Malone zelfs binnen dat gezelschap op te vallen als een unieke act. Vroeger maakte Jasper Marsalis deel uit van het productiecollectief Standing on the Corner, dat onder andere meewerkte aan Earl Sweatshirts album Some rap songs. Later verliet Marsalis het collectief om zich onder de naam Slauson Malone te storten op muziek die zich niet makkelijk in enkele woorden laat samenvatten.

‘Volgens mij is het niet mijn job om die vraag te beantwoorden’, glimlacht Marsalis speels wanneer we hem vragen hoe hij zijn werk zelf zou omschrijven. Bij deze een poging van onze kant: op zijn twee albums (A Quiet Farwell, 2016 – 2018 en Vergangenheitsbewältigung) laat Marsalis een bevreemdende collage van hiphopbeats, verknipte soul, benevelde jazz, akoestische gitaar en algemeen desoriënterende samples horen. Een abstracte mozaïek die even bezwerend als verwarrend werkt.

De limieten van genres

Zoals te verwachten van iemand die zulke eigenzinnige kunst maakt, liet Marsalis in oudere interviews al optekenen geen grote fan van genres te zijn. Toch stoort het hem niet dat hij tijdens Out the Frame op een hiphopfestival geprogrammeerd staat. ‘Mijn muziek valt grotendeels te linken aan de geschiedenis en vormelijke kenmerken van hiphop. Wat me voornamelijk stoort aan genres, is dat ze vaak verwijzen naar andere, sociale kwesties. Zeker in de muziekjournalistiek wordt hiphop vaak gebruikt om het te hebben over “zwarte mensen die zwarte muziek” maken, snap je? Ik zou een countryplaat kunnen maken en mensen zouden het nog steeds hiphop noemen. Als Out the Frame gewoon een ‘hiphopfestival’ was omdat er zwarte artiesten speelden, dan had ik dat problematisch gevonden. Maar ik denk niet dat dat hier het geval is.’

Gelukkig komt Slauson Malone op dat vlak overeen met organisator Viernulvier, want momenteel sleutelt hij er in residentie aan een exclusieve show om tijdens Out the Frame te brengen. Daarvoor werkt hij samen met Nah, de naar Antwerpen verhuisde drummer en producer uit Amerika die zich specialiseert in beenharde, industriële hiphopbeats. Wanneer we Marsalis erop wijzen dat de energie van Nahs muziek doorgaans wat intenser is dan die van Slauson Malone, moet hij even lachen. ‘Uit het feit dat je dat zegt, kan ik afleiden dat je me nog niet live gezien hebt. Mijn performances klinken nogal anders dan mijn opgenomen muziek. Bovendien hebben Nah en ik een interessante, gedeelde geschiedenis in de experimentele muziekscene van New York. Ik kijk ernaar uit om opnieuw samen te werken.’

Slauson Malone 1

Wanneer Marsalis live speelt, doet hij dat niet als Slauson Malone, maar als Slauson Malone 1. Een klein getal dat verschillende betekenissen met zich meebrengt. ‘Eerst en vooral is het een knipoog naar dat moment waarop je een nieuw e-mailadres wil aanmaken, maar je naam al bezet blijkt te zijn, en je dat oplost door er een eentje aan toe te voegen. (lacht) Daarnaast is er een traditie in de hiphop, van KRS-One tot 645AR, om een getal in je artiestennaam te zetten. Maar bovenal ben ik geïnteresseerd in het leven na de dood van artiesten. Na mijn laatste album heb ik het gevoel dat ik alles heb gezegd wat ik als Slauson Malone kon zeggen. Dat project is nu dood en begraven, en Slauson Malone 1 doet dienst als een soort coverband.’

Dat spel met het verleden is typisch voor Slauson Malone. Op zijn albums en in de interviews errond sprak Marsalis vaak over de gebreken van geschiedschrijving. Nostalgie was volgens hem een gevaarlijk concept, een soort fantastische voorstelling van een verleden dat nooit heeft plaatsgevonden of op z’n minst bijeengekunsteld is. De albumtitel Vergangenheitsbewältigung betekent zoveel als ‘in het reine komen met het verleden’ en wordt voornamelijk gebruikt in verband met het oorlogsverleden van Duitsland. Bij Slauson Malone wordt de term echter verbonden aan het racistische verleden (en heden) van het Westen. Bij de release van A Quiet Farwell liet Marsalis optekenen dat zijn muziek ging over de dagelijkse worstelingen van zwarte mensen in een witte wereld.

Het lichaam verkennen

Alleen staat Marsalis zelf niet meer achter die interpretaties. ‘Ondertussen vind ik die lezing van mijn werk een beetje te simpel. Eigenlijk is het nu een wat ongemakkelijk moment voor een interview: mijn nieuwe muziek is nog niet uit en ik wil er nog niet te veel over verklappen, maar ik heb het gevoel dat ik het hoofdstuk van mijn oudere werk ondertussen afgesloten heb.’ (lacht) Slauson Malone blikt niet graag terug op het verleden, ook niet dat van zichzelf.

Waar de muziek tegenwoordig dan wel over gaat? ‘Het lichaam. Mijn eigen lichaam verkennen als performer, maar ook de link tussen verschillende lichamen als deel van een publiek. Als performer heb je een soort rare autoriteit, die ik vaak probeer te ondermijnen door niet op het podium, maar op de vloer te spelen. Zo forceer je jezelf in een bizarre, onderdanige positie. Stel je bijvoorbeeld voor dat we tijdens dit interview allebei op de grond zouden zitten. Dat zou toch raar zijn? (lacht) Daarnaast denk ik dat ik dat er in mijn muziek ook een soort zoektocht naar vreugde zit. Een soort verlossing van alle sociale problematieken die aanwezig zijn in mijn werk.’

Programmeren en hercontextualiseren

Wat Marsalis tegenwoordig nog fascineert, is programmeren. Momenteel verdiept hij zich in de muzikale programmeertaal Max/MS. ‘Die interesse is ontsproten uit een soort drang naar vrijheid. Ik wilde simpele dingen doen in de programma’s waarmee ik muziek maak, maar stootte daar vaak op een muur. Ik snapte niet waarom, de dingen die ik probeerde zouden met de technologie perfect mogelijk moeten zijn. Dan ben ik zelf maar beginnen programmeren om die vrijheid te creëren. Achter Max/MSP zit ook een hele gemeenschap die alle kennis openlijk deelt. Bovendien denk ik dat heel veel elektronische muziek ontstaat door bepaalde programma’s en technieken op een andere manier dan bedoeld te gebruiken. Neem bijvoorbeeld de Fisher SpaceXpander, die oorspronkelijk in een autoradio zat maar die eruit werd getrokken om muziek mee te maken.’

Marsalis gaat er volmondig mee akkoord wanneer we de vergelijking trekken met de manier waarop hij bijvoorbeeld soulsamples gaat hercontextualiseren. ‘Een ander voorbeeld is akoestische gitaar. Je zou het misschien niet verwachten, maar op mijn albums speel ik veel gitaar, wat in hiphop niet zo’n gebruikelijk instrument is. Ik kan nu enkel Mrs Officer van Lil Wayne en enkele nummers van The Fugees opnoemen als tegenvoorbeelden.’

Op het einde van het interview vragen we Marsalis welke emoties hij nu precies wil losweken met zijn geluid. ‘Ken je dat gevoel wanneer je iets ziet of hoort waar je niet van houdt, maar dat je wel met een soort van ontzag vult? Alsof je niet kan geloven dat je dit op dit moment echt aan het ervaren bent? Dat is het gevoel dat ik constant najaag. Volgens mij is dat een heel krachtige emotie. Je botst als het ware op een grens in je eigen mogelijkheid om iets te begrijpen.’ Iedereen die op een mentaal en/of artistiek obstakel wil botsen, moet deze zaterdag dus naar Out the Frame afzakken.