De Brusselse multi-instrumentaliste Esinam stelt op Jazz Middelheim Healing Voices voor, haar nieuwe album met de Zuid-Afrikaanse Sibusile Xaba. Met dank aan een gedeelde liefde voor gemberthee en kleurrijke sokken.
Esinam Dogbatse leerde dwarsfluit spelen omdat een piano niet in haar rugzak paste. Want ook al groeide ze op in Sint-Joost-ten-Node bij een Belgische moeder en een Ghanese vader, Dogbatse is een onvervalste globetrotter. En een autodidact, doe-het-zelver, multi-instrumentalist, zangeres, producer en plantrekker. Haar debuutalbum, Shapes in Twilights of Infinity (2021), een hybride van retrofuturistische afropop en kosmische jazz, maakte ze zowat in haar eentje, maar haar tweede album is er een met de Zuid-Afrikaanse zanger-gitarist Sibusile Xaba. Healing Voices is een pan-Afrikaanse melange van twee einzelgängers die dezelfde hartslag delen.
Esinam: Ik heb Sibusile ontmoet in Brussel in 2018, toen hij een soloshow speelde op het Sint-Goriksplein. Ik was toen erg onder de indruk van de manier waarop hij zoveel deed met alleen zang, gitaar en stilte. Heel betoverend. Toen we in 2022 allebei op het WOMAD-festival in Zuid-Afrika speelden, kregen we het idee om samen een album te maken.
Geografisch liggen Ghana en Zuid-Afrika een eind van elkaar, zo’n 5000 kilometer. Zijn er cultureel of muzikaal wel raakvlakken?
Esinam: Sibusile en ik zitten op dezelfde golflengte. Op een of andere manier is mijn muziek heel complementair met die van hem. Het is moeilijk uit te leggen, het heeft iets met ritmes, vibraties en onze natuurlijke flow te maken. Onze hartslag past bij elkaar. Maar ik heb de kans nog niet gehad om me diep in de Zuid-Afrikaanse cultuur te verdiepen. Sibusile behoort tot de Zoeloes, maar er zijn nog veel andere stammen en volkeren in het land, dat twaalf officiële talen heeft. We gaan er met deze plaat enkele shows spelen. Het zal dus een ontdekkingsreisje worden.
Sibusile werkte op zijn album Ngiwu Shwabada samen met saxofonist Shabaka Hutchings. Voor ze aan de opnames begonnen, deden ze samen ademhalingsoefeningen, vertelde hij, om in dezelfde sfeer te raken. Hadden jullie ook zulke rituelen?
Esinam: Samen liters gemberthee drinken, telt dat? (lacht) We hebben dit album gemaakt gedurende verschillende jaren in Brussel, Zuid-Afrika, en tijdens een residentie in Mozambique, maar telkens hadden we nauwelijks woorden nodig om ons verbonden te voelen. Het was alsof ik samenwerkte met een oude vriend.
‘Het was alsof ik samenwerkte met een oude vriend.’
Tijdens het laatste luik in Brussel was jij zwanger van je dochtertje. Welk effect had dat op de opnames?
Esinam: Het laatste nummer dat we hebben afgewerkt was de tweede single van de plaat, Ready to Love. We hebben dat vorige zomer geschreven. Ik was toen acht maanden zwanger en dus écht klaar voor de onvoorwaardelijke liefde. (lacht)
‘Trance’ is een woord dat veel valt als het over jullie muziek gaat. Welke artiest heeft jou recent met zijn muziek naar andere, hogere sferen gebracht?
Esinam: Vorige zomer zijn Sibusile en ik na een opnamedag naar het optreden van André 3000 op Gent Jazz gaan kijken. Hij stelde daar zijn soloalbum New Blue Sun voor, waarop hij fluit speelt samen met muzikanten uit de jazz- en improscene van Los Angeles. Heel spacey, vooral als je het concert van aan de zijkant van het podium meemaakt. We mochten backstage omdat Sibusile heeft gespeeld op een album ((I’m Just) Chillin’, on Fire, uit 2023, nvdr.) van percussionist Carlos Niño, die New Blue Sun geproducet heeft.
En, achteraf samen met André fluittechnieken vergeleken?
Esinam: We hebben een praatje gemaakt, ja. Maar artiesten van dat kaliber val je op een concert niet te veel lastig met je eigen muziek, vind ik. Kijk, ik heb een plaat gemaakt met iemand die een plaat heeft gemaakt met iemand die samen met hem een plaat heeft gemaakt. (lacht) Wie weet komt het er wel eens van. Hij kan gemakkelijk aan mijn telefoonnummer raken. André 3000 mag me altijd bellen.
Nog één ding: behalve gemberthee, delen jij en Sibusile nog een andere liefde. Die voor stijlvolle, kleurrijke sokken.
Esinam: (lacht) Dat is Sibusile zijn ding. Kleurrijke stoffen en outfits: daar heb ik altijd van gehouden. Maar tijdens de fotoshoots voor dit album viel me op dat hij zijn sokken daar perfect op afstemde. Tijdens mijn laatste reis naar Ghana heb ik er een hele verzameling op de kop getikt, en sindsdien matchen niet alleen onze vibraties, maar ook onze voeten.
Healing Voices
Uit via WERF Records.
Jazz Middelheim
Van 06 tot 09.06 in Park Den Brandt, Antwerpen. Esinam speelt op 09.06. Volledige programma: jazzmiddelheim.eu
Esinam
Echte naam Esinam Dogbatse
Geboren in 1985 in Brussel, heeft Ghanese roots.
Speelt dwarsfluit, toetsen en allerhande percussie.
Debuteert eind 2018 met een titelloze ep op Sdban, gevolgd door het album Shapes in Twilights of Infinity (2021) via WERF.
Werkt samen met Témé Tan, Kel Assouf en Baloji.
3x Jazz Middelheim
Nog meer tips voor het festival.
Orchestra Baobab (06.06)
Al vijf decennia een begrip in Senegal en ver daarbuiten: het negenkoppige Orchestra Baobab, dat nog steeds de raakvlakken van traditionele Senegalese folk met Malinese blues en Afro-Cubaanse jazz verkent. Voorproefje nodig? Luister eens naar Mouhamadou Bamba (1980).
Amaro Freitas (07.06)
33 jaar geleden geboren in de sloppenwijken van het Braziliaanse Recife, nu door The Guardian, Pitchfork en The New York Times gelauwerd om zijn mystieke, dynamische interpretatie van verschillende jazzstijlen. Pianist Amaro Freitas brengt de Amazone naar Park Den Brandt.
Kahil El’Zabar Ethnic Heritage Ensemble (09.06)
De 71-jarige Amerikaanse percussionist Kahil El’Zabar was in de jaren zeventig niet alleen aan de slag bij grootheden als Pharoah Sanders en Nina Simone, maar ook met zijn eigen Ethnic Heritage Ensemble. Een herkansing voor wie vorige zomer hun bezwerende passage op Gent Jazz miste.