Dj Ojoo wil de onzichtbaren zichtbaar maken: ‘Ik houd van de militante kant van vibrerende bassen’

Ze maakte naam met bass heavy sets met een boodschap, wordt gelauwerd door Pitchfork en neemt al eens de Palestijnse vlag mee naar haar shows: maak kennis met Ojoo, onze tip voor Horst.

‘Hé, dat is mijn muziek! Ga naar iets anders luisteren.’ Zo moet het ongeveer geklonken hebben wanneer de broer van de toen achtjarige Ojoo ontdekte dat ze door zijn iTunes-lijst aan het scrollen was. Oké dan, dacht ze toen ze even later opnieuw voor de familiecomputer ging zitten bij haar thuis in Meknès, Marokko. Ik vind mijn eigen ding wel. Dat werd punk, metal, psychedelic, folk, dub: alles kon, zolang het maar níét op de commerciële hiphop van haar broer leek.

‘Ik was nog heel jong toen ik muziek begon te downloaden via LimeWire. Soms downloadde ik per ongeluk porno mee’, vertelt Ojoo (gestileerd als ‘ojoo’) lachend wanneer we haar spreken in Brussel, waar ze intussen woont. Nu is ze een gerespecteerde dj die wordt geboekt in clubs van Noorwegen tot Japan, maar toen leek ze wel de enige in Meknès die naar alternatieve muziek luisterde. Dankzij een vriendin die – als een van de weinige meisjes uit haar omgeving – gitaarspeelde, kwam ze in contact met lokale muziekcollectieven en webzines en ging ze naar de muziekfestivals die op dat moment in Marokko opkwamen.

Haar dj-debuut kwam er enkele jaren later, toen een booker van een van die festivals per abuis ontdekte dat ze draaide. Hij gaf haar prompt een slot. ‘Er was op dat moment misschien één vrouwelijke dj in Marokko, dus hij was verrast. Ik had snel een dj-naam nodig, en een jaar eerder had ik een geheim Instagramprofiel aangemaakt zodat ik mezelf kon zijn zonder dat mijn ouders meekeken.’ Ze noemde het account Ojoo Gyal, een knipoog naar dancehall, en het werd ook haar alias. ‘Ik hield van dancehall, nog steeds trouwens. Het is een van de weinige genres waarin vrouwen openlijk seksueel zijn. Anders zijn het vaak mannen die zingen over getting their dicks sucked or whatever.’

Uiteindelijk liet je ‘gyal’ vallen. Waarom?

Ojoo: De naam was ontstaan als een grap, maar ik herkende er mezelf niet in. Ik definieer me niet als vrouw. En ik was geïnspireerd door DJ Storm en Kemistry, dj’s wier artiestennamen helemaal niet vrouwelijk klinken waardoor iedereen schrikt als ze plots achter de decks verschijnen en drum-’n-bass draaien.

Steunden je ouders je dj-plannen, of hield je die zoals je Instagramprofiel verborgen?

Ojoo: Ze hadden geen idee. Mijn ouders weten nog altijd niet wat ik precies doe. Ze associëren het nachtleven met alcohol en drugs – dingen die niet haram zijn. Ik wil niet dat ze denken dat ik een extreme levensstijl heb. Ik wil hen niet kwetsen. Maar het is iets moois en ik hoop dat ik hen dat ooit kan laten zien.

Hoe ben je uiteindelijk in België beland?

Ojoo: De muziekscene in Marokko, hoe klein die ook was, was erg verdeeld. Het was een heel mannelijke omgeving. Ik dacht niet dat iemand als ik het zou kunnen maken. Er was veel uitbuiting, er liepen toxische figuren rond. Je hoorde verhalen over een dj met een machtige positie die beschuldigd werd van aanranding, maar niet ter verantwoording werd geroepen omdat de autoriteiten dan de hele scene – die sowieso al niet werd gezien als iets waardevols – zouden viseren. Ik had nood aan een gezonde muzikale omgeving. Toen ik in 2020 een eerste keer in Europa werd geboekt, in Rotterdam, ging ik in Brussel een set op Kiosk Radio spelen, maar die werd afgelast omdat het Warandepark sloot wegens storm. Uiteindelijk ben ik anderhalf jaar later naar België verhuisd om een master te volgen aan de ULB.

Het was ook dankzij Kiosk Radio dat je in 2022 op Horst draaide, een van je eerste festivals in Europa.

Ojoo: Ik had enkele maanden ervoor dan toch voor het eerst op Kiosk Radio gedraaid – nochtans een erg geïmproviseerde set. (lacht) Ik wist het te laat om me voor te bereiden, was halsoverkop op een elektrische step van de ULB naar Kiosk gereden en had helemaal nog niet vaak op deftige CDJ’s gedraaid, dus ik deed maar wat. Maar uiteindelijk vond Mickey (Mickaël Bursztejn, medeoprichter van Kiosk Radio, nvdr.) het goed en vroeg hij of ik op het door hen gecureerde podium op Horst wilde spelen.

***

Wanneer we haar spreken, is Ojoo net terug van enkele dagen in de Spaanse bergen. Het was haar eerste reis sinds ze het land weer uit mag. Wanneer ze vorig jaar haar verblijfsvergunning wilde hernieuwen, werd ze meegesleurd in de meedogenloze bureaucratische draaimolen die ons migratiebeleid heet. Net toen ze op het voorlopige hoogtepunt van haar carrière was – ze speelde op prestigieuze festivals als Primavera, Rewire en Terraforma en maakte haar debuut in Japan – moest ze shows afzeggen omdat ze België niet mocht verlaten. Zes maanden zou het uiteindelijk duren, sinds maart zijn haar papieren opnieuw in orde en pikt ze de draad weer op. Naast een reeks boekingen in het buitenland, staat ze binnenkort een tweede keer op Horst.

Haar set in Vilvoorde kan alle kanten uitgaan, maar één ding is zeker: u zult de bassen horen trillen. ‘Ik specialiseer me niet in één ding, maar mijn sets zijn sub heavy. Ik houd van reggae, van roots tot dub en steppers. Ik houd van de vibratie van de bassen, die iets helends heeft, maar ook van de militante kant ervan. Ik ben beginnen te draaien vanuit het idee dat dit project een stem moet geven aan wie niet gehoord wordt. Het is een middel tegen repressie. Om de onzichtbaren zichtbaar te maken.’

Zoals op het Franse festival Positive Education in 2023, waar ze enkele weken na de start van de genocide in Gaza stond. Ojoo speelde er zo’n bewogen set dat iemand in het publiek begon te huilen. ‘Beelden van kinderen onder puin bleven tijdens mijn set mijn hersenen binnendringen’, schreef ze achteraf op Instagram. ‘Deze post is een herinnering om Palestina niet te vergeten, niet alleen in je gesprekken, maar ook in je handelingen. En niet alleen Palestina, maar ook Congo, Soedan, West-Papoea… Dit muziek-ding is geen ontsnapping aan de realiteit, het is een versterking ervan.’

Heeft je activisme jou ooit in de problemen gebracht? In Duitsland werden artiesten geschrapt of onderbroken vanwege hun pro-Palestijnse ideeën. Door internetradio Hör en Berghain, bijvoorbeeld.

Ojoo: Sinds de genocide in Gaza ben ik niet meer in Duitsland geboekt, dus volgens mij is er een link. Ik denk dat mensen wel weten waarvoor ik sta wanneer ze me boeken. En als blijkt dat ze er problemen mee hebben, speel ik een extra militante set.