De wederopstanding van Backxwash: ‘Fuck, moet ik al deze emoties opnieuw doorstaan?’

Backxwash verrast op haar nieuwe album Only Dust Remains met een lichter geluid. In haar teksten zoekt de industriële rapper nog steeds de donkerste krochten van haar ziel op. ‘Maar het gaat goed met me, hoor!’

Er zijn weinig artiesten die je zowel op een affiche vol metalartiesten als op een avant-gardefestival als Rewire kunt aantreffen. Een van de weinigen die die brug wel slaat, is Ashanti Mutinta, de Zambiaans-Canadese artiest die loodzware hiphop maakt onder de naam Backxwash. Ze stond al twee keer op het metalfestival Roadburn in Nederland en is nu ook curator op BRDCST, het avontuurlijke festival van de Ancienne Belgique.

Deze week verschijnt haar nieuwe plaat. Terwijl haar vorige albums een soort trilogie vormden, luidt Only Dust Remains een nieuw hoofdstuk in. ‘De vorige drie platen gingen heel erg over hoe ik me op dat moment voelde’, vertelt Mutinta via Zoom. ‘Ik was constant op tour en werd de hele tijd gebombardeerd met indrukken. Zonder er al te diep over na te denken, noteerde ik wat ik ervaarde. Voor Only Dust Remains heb ik voor het eerst bewuster nagedacht over mijn emoties. Eindelijk kon ik eens een jaar of twee aan een album werken, in plaats van om de zes maanden iets uit te brengen. Deze nieuwe fase in mijn carrière draait rond geduld.’

Het viel me op dat er op Only Dust Remains veel minder metalinvloeden te horen zijn.

Backxwash: Een bewuste keuze. Ik ben trots op mijn vorige twee albums, maar ze klonken erg gelijkaardig. Ik wil mezelf uitdagen, niet constant hetzelfde project uitbrengen. Want ik hou van veel verschillende geluiden: piano, strijkers, synthesizers… Door de metal even achterwege te laten kon ik mezelf vrijer uitdrukken. Tijdens het schrijven was ik heel erg geïnspireerd door Post van Björk en hoe elk nummer op dat album anders klinkt.

Zowel qua geluid als qua inhoud waren je vorige albums heel donker. Je rapte over suïcidale gedachten en de onveiligheid die je als zwarte trans vrouw ervaart. Toen ik Only Dust Remains voor het eerst hoorde, dacht ik dat het een luchtiger album was. Tot ik de teksten las.

Backxwash: (lacht) Ik heb het inderdaad over dezelfde thema’s, maar ik heb nog nooit zo diep gegraven als nu. Het is een beetje zoals de film Midsommar, waar de sfeer heel vrolijk en zonnig is, terwijl er op de achtergrond een hoop griezelige dingen gebeuren. Ik hou van die dualiteit.

Gaat het goed met je?

Backxwash: Die vraag krijg ik vaak, maar ik zou zeggen van wel. Dit zijn gewoon thema’s waar ik ervaring mee heb, en mijn muziek is een goede uitlaatklep.

In je liveshows rap je met een brede glimlach over aardedonkere onderwerpen. Is het niet confronterend om die gevoelens constant te moeten herbeleven?

Backxwash: Misschien stomp ik die gevoelens net af door die nummers telkens opnieuw te brengen. Of misschien weegt het plezier van performen harder door dan het terugkeren naar die donkere plekken. Na mijn shows komen mensen vertellen dat ze hetzelfde ervaren en dat mijn muziek hen daarbij helpt. Daar put ik veel troost uit. Het doet me beseffen dat we niet eenzaam zijn, dat we dit collectief meemaken.

De meeste teksten op Only Dust Remains zijn introspectief, maar soms gaat het ook over de staat van de wereld. In History of Violence heb je het bijvoorbeeld over het bloedbad in Palestina.

Backxwash: Oorspronkelijk ging History of Violence na de eerste helft van het nummer stoppen, maar het voelde niet af. Dan heb ik er een soort dualiteit in gestoken. Het eerste deel gaat over het geweld waar ik controle over heb, omdat ik het mezelf aandoe. In de tweede helft zoom ik uit naar al het geweld waar ik machteloos tegenover sta. Want tegenwoordig word je op het internet en in het nieuws voortdurend overladen met beelden van geweld.

Inspireert je dat niet om net hardere, agressievere muziek te maken, in plaats van deze ietwat behapbare plaat?

Backxwash: Ja, maar dat heb ik al drie albums lang gedaan. (lacht) Het moet oprecht zijn. Ik wil niet de persoon zijn die op een dag bewust de studio induikt met het idee ‘vandaag ga ik iets over Gaza zeggen’. History of Violence was gewoon het juiste moment. Oorspronkelijk was dat nummer ook kanshebber om een van de singles te worden, maar uiteindelijk hebben we dat niet gedaan. Je wilt zo’n tekst niet publiceren en meteen daarna vragen om je album te bestellen. (lacht)

Het is belangrijk om belangrijk om de stemmen van Palestijnse muzikanten te versterken. Zelf spring ik voorzichtig om met politieke boodschappen in mijn muziek. Er zijn andere artiesten die daar veel beter in zijn.

Iets waar jij dan weer heel goed in bent, is religieuze metaforen in je muziek verwerken. Wat is je relatie met het christendom?

Backxwash: Zambia, waar ik ben opgegroeid, is een heel christelijk land. Daar ging ik keihard in mee. Ik was het soort persoon dat voor elke maaltijd een gebed opzegde. Maar dat zorgde voor complexe emoties. Mijn hart wilde in de Bijbel geloven. Maar toen ik hoorde wat er in alle parabels en hymnes verteld wordt, begon ik te twijfelen. Ondertussen ben ik agnostisch, maar mijn band met het christendom is zeker niet puur esthetisch. Niet zoals metalbands die een omgekeerd kruis op hun albums zetten omdat dat cool lijkt. Het is een middel om mijn ervaringen te bespreken.

Het eerste nummer op Only Dust Remains heet Black Lazarus, naar de christelijke figuur die uit de dood werd opgewekt. Ondanks de suïcidale teksten suggereert het toch een vechtersmentaliteit.

Backxwash: Oorspronkelijk ging dat zelfs de albumtitel worden. Wanneer je het album van begin tot einde beluistert, merk je dat de donkerste thema’s in het begin zitten en er gaandeweg meer licht doorsijpelt. In Black Lazarus krijg ik inderdaad een tweede kans om te leven, al voel ik me niet per se waardig. Het is eerder: ‘fuck, moet ik al deze emoties opnieuw doorstaan?’ (lacht) Maar de plaat is niet zo defaitistisch als het klinkt. Gaandeweg komt er aanvaarding. Als ik kom te gaan, dan doe ik dat als een bad bitch en ben ik dankbaar voor alle connecties die ik gaandeweg heb gelegd.

De uiteindelijke titel klinkt anders nog fatalistischer.

Backxwash: Black Lazarus heb ik geschrapt omdat die titel te boos klinkt. In Only Dust Remains schuilt veel meer aanvaarding. Ooit gaat het gebeuren, en dat is oké. Ik ben blij dat ik het ondertussen al zover geschopt heb.