De nieuwe gedaante van Isbells: ‘Soms moet je toegeven dat je het even niet meer weet’

De vorige Isbells-plaat sluimert nog zachtjes in ons hoofd, maar Gaëtan Vandewoude heeft alweer een opvolger klaar. Voor And the Noise Settles gaf de singer-songwriter voor het eerst de productie uit handen.

Nog geen twee jaar na zijn ongewoon poppy manifest Basegemiti lost Gaëtan Vandewoude al een nieuwe Isbells-plaat. Op het eerste gezicht lijkt And the Noise Settles een vlotte en snelle opvolger, maar schijn bedriegt. Het album heeft een bewogen geschiedenis die teruggaat tot 2021, toen de zanger-gitarist voor het eerst in zijn carrière op een muur botste en noodgedwongen de creatieve teugels uit handen gaf. ‘Er was een moment waarop ik alles moest loslaten om verder te kunnen’, zal hij daar later in ons gesprek over zeggen. 

Op een druilerige decemberdag zit Vandewoude monter en dankbaar voor zich uit te staren in de Leuvense concerttempel Het Depot. Zijn nieuwe plaat is al een poosje afgewerkt, en de tijd tot release heeft hem zuurstof gegeven om het ontstaansproces helder te schetsen.

Gaëtan Vandewoude: Het voelt aan als een puzzel waarvan de stukjes pas achteraf op hun plaats vielen. In 2021 trokken we met de band naar Lommel om te jammen. Op datzelfde moment werkte ik aan wat later Basegemiti zou worden. Het was een periode van ongeziene creativiteit: ik lag ‘s nachts wakker van de ideeën. Tot het ineens te veel werd.

Te veel van het goede?

Vandewoude: (lacht) Blijkbaar wel. Op een dag zat ik in de studio van Uwe Teichert om een nummer te mixen. Toen we de song ongemixt opzetten, zonder sfeer en effecten, werd ik er niet goed van. Wat uit de boxen kwam, klonk als een weerspiegeling van hoe ik me op dat moment voelde: leeg, kapot.

Ik was compleet de weg kwijt. De volgende dag ben ik gaan wandelen met Chantal Acda die niet alleen in de band zit maar ook mijn allerbeste vriendin is. Tijdens een wandeling heb ik haar alles opgebiecht. Haar reactie was verrassend: ze wees me meteen op mogelijkheden die ik zelf niet meer zag.

En zo werd zij plots de producer van je nieuwe plaat.

Vandewoude: Dat was vooraf helemaal niet het plan. Maar haar ideeën maakten me blij. Ik werd er zo rustig en enthousiast van. Ze stelde voor om op een andere manier te werken, op een andere plaats, met meer piano en strijkers. En dus ook met andere muzikale samenwerkingen buiten de vaste band. Ze pushte me ook om meer in het moment te leven. Waar ik normaal twintig takes zou doen voor het perfecte gitaarlijntje, moest ik nu leren te vertrouwen op wat er spontaan gebeurde.

Die beslissing had gevolgen voor de band.

Vandewoude: (stiller) Dat was pijnlijk. Het plan was om de plaat samen met de band te maken. Zij zijn mijn beste vrienden, familie eigenlijk. We zouden eerst wat sessies doen met de andere muzikanten en daarna samen de plaat afwerken. Iedereen wachtte op een telefoontje: wanneer mogen we komen opnemen? Maar dat is er niet gekomen. Ik had een beeld in mijn hoofd, als had ik een schilderij gemaakt, en het bleek gewoon af. Het had die volgende laag, met de band, niet meer nodig.

Ik voelde me een verrader want ik ben heel loyaal. Ik zie mijn bandmates doodgraag. Sommigen hadden het moeilijk met een afspraak die niet werd nagekomen, anderen keken er echt naar uit om hun deel bij te dragen.

Het is niet mijn gewoonte om het via berichten ‘uit’ te maken. Toen heb ik dat wel gedaan, met de boodschap: ‘Kijk, ik wil gewoon even zeggen dat de muziek heeft besloten dat het af. Dat was niet de bedoeling, maar het is zo.’

Wat waren de reacties?

Vandewoude: Mijn broer zei meteen: ‘Als dit is wat je nodig hebt, is het goed.’ Anderen hadden het er moeilijker mee. Er was verdriet, angst, zelfs wat woede. Ik was bang dat mensen zouden afhaken. Maar weet je wat het mooie is? Door erover te praten, besefte iedereen dat die eerste jamsessies in Lommel de echte kiem voor deze plaat vormen. Ze zijn er dus wel degelijk bij geweest vanaf het begin, alleen op een andere manier dan gepland.

Een van de ontroerendste nummers is Away You Go, een eerbetoon aan wijlen Geert Maris van Nona Mez.

Vandewoude: Dat nummer schreef zichzelf. Geert en ik speelden samen toen we vijftien waren, in een band met de weinig subtiele naam Fungus. (lacht) Daarna zagen we elkaar sporadisch, maar het klikte altijd. Zijn overlijden heeft me diep geraakt. Het nummer was een manier om hem te eren én los te laten.

Wordt de plaat live brengen een uitdaging?

Vandewoude: We gaan de nummers vertalen naar onze livebezetting. Dat wordt anders dan op de plaat, maar dat is net het mooie. De essentie, de geest van de songs blijft dezelfde. Of je die nu met een symfonisch orkest speelt of met een duo. Maar eerst trekken we in juli met de hele band naar Praag om nieuwe muziek te schrijven. Een soort helingsproces, misschien wel.

Is dit een nieuwe richting voor Isbells?

Vandewoude: Mensen hebben de neiging om muziek in hokjes te duwen. ‘Dit klinkt als de eerste Isbells-plaat’ of ‘dit is anders dan vroeger’. Voor mij is Isbells vooral een kwestie van waarachtigheid. Ik wil blijven nieuwe dingen proberen. Al ga ik nu niet meteen metal maken. (lacht) Deze plaat klinkt misschien anders, maar ze is nog steeds even authentiek als die eerste nummers die ik in mijn slaapkamer opnam. 

Het nieuwe album heeft me uit mijn produceerstoel geduwd en dat was oncomfortabel. (lacht) Maar het heeft me ook geleerd dat je soms door de ogen van een ander naar je eigen muziek moet kijken. Chantal heeft dingen gehoord die ik zelf niet meer hoorde. Dat is het mooie aan zo’n diepe vriendschap. Soms kennen mensen je beter dan jezelf.

Verwijst de titel van de plaat naar het moment dat de rust is weergekeerd na die turbulente periode?

Vandewoude: Hij refereert aan het moment waarop je in de studio kruipt en alles moet loslaten om die ene song te pakken. De ruis verdwijnt en je grijpt het moment. Dat is wat er bij elk nummer gebeurde. Het grappige is dat het achteraf gezien ook slaat op het hele proces. Door los te laten, vond alles zijn plaats.

Is er nog iets blijven sluimeren van die creatieve onrust?

Vandewoude: Ik lig ‘s nachts nog steeds wakker met nieuwe ideeën. Maar het verschil is dat ik nu weet dat ik niet alles zelf hoef op te lossen. Soms moet je gewoon gaan wandelen met je beste vriendin en toegeven dat je het even niet meer weet. (lacht) En wie weet waar je dan uitkomt. In Praag, bijvoorbeeld.