Britse jazzpunkband Maruja: ‘Kwaadheid is een legitieme emotie’

Na enkele succesvolle ep’s en een verzameling jamsessies brengt de jazzpunkband Maruja zijn grandioze debuutalbum Pain to Power uit. ‘We moeten onze verschillen vieren.’

Waarom in therapie gaan als je samen kan jammen? Dat is de filosofie van het Britse jazzpunkkwartet Maruja. ‘Alle sessies zijn uitputtend’, beschrijft bassist Matt Buonaccorsi het proces. ‘Fysiek, mentaal en spiritueel. Met ons vieren gooien we alle emoties over ons leven en de staat van de wereld eruit. We reiken diep naar binnen en gooien alle pijn en onrust in de ether. Heftig, maar heel bevrijdend.’

Op de compilatie The Vault kan je enkele onbewerkte jams horen, maar meestal gebruikt Maruja ze als vertrekpunt voor uitgedachte songs die even intens als episch klinken. Met de ep’s Knocknarea en Connla’s Well belandde het viertal al op de radar van menig rockfan, nu komt er in de vorm van Pain to Power eindelijk een debuutplaat. ‘Zowel wij als de fans hebben op dit moment gewacht’, vertelt drummer Jacob Hayes. ‘Ondertussen voelt ons proces vertrouwd en wilden we dat jamgevoel intact houden. Muzikaal en thematisch wilden we het wel grandiozer maken.’ Wie luistert naar bijvoorbeeld het tien minuten lange Look Down on Us, kan alleen maar vaststellen dat ze in dat opzet geslaagd zijn. Als een apocalyptische profeet gaat frontman Harry Wilkinson tekeer tegen de horror van onze laatkapitalistische samenleving. De ronkende bassen en nerveuze saxofoonlijnen maken de boodschap alleen maar urgenter.

Daarmee sluit het nummer aan bij de thema’s waar Maruja eerder al over zong. De oudere ep’s bekritiseerden macht in al haar facetten. ‘Denk aan techgiganten en andere mensen die alle touwtjes in handen hebben’, licht Buonaccorsi toe. ‘Zij hebben een gigantische honger naar macht, die ze gebruiken om egoïstische redenen. Terwijl zij steeds rijker worden, krijgen de lagere sociale klassen die een maatschappij opbouwen en leefbaar houden steeds minder.’

Begin bij jezelf

In de tweede helft van Look Down on Us gebeurt echter iets verrassends. Waar de ep’s inzomen op woede, klinkt Pain to Power met momenten zowaar hoopvol. Buonaccorsi bevestigt dat de power in de albumtitel een dubbele betekenis heeft. ‘Het gaat niet enkel over de macht die we bekritiseren, maar ook over de kracht die we in onszelf vinden. Nu we al zo lang samen muziek maken, zijn we emotioneel veel meer verbonden met elkaar. We voelen nog steeds dezelfde woede, maar we hebben geprobeerd om die door een optimistische lens te bekijken. Gezien de opmars van fascisme en de groeiende ongelijkheid in de wereld blijft kwaadheid een legitieme emotie. Maar wat doe je daar dan mee? Vanuit het cliché dat je de wereld niet kunt veranderen zonder jezelf te veranderen, proberen we die negatieve emoties in daadkracht om te zetten. Turning pain into power. Als we allemaal van onszelf en onze medemensen houden, kunnen we de krachten bundelen en voor revolutie zorgen.’

Die boodschap komt het duidelijkst naar voren in Saoirse, waarin de zin ‘It’s our differences that make us beautiful’ als een mantra herhaald wordt. ‘Rechtse regeringen steken de schuld altijd op minderheden, en linkse politici nemen die retoriek steeds vaker gemakzuchtig over. Terwijl het de overheid is die drinkwater privatiseert, die subsidies voor ziekenhuizen en spoorwegen wegneemt en er over het algemeen voor zorgt dat mensen steeds armer worden en geen jobs meer vinden. Dan is het heel makkelijk om mensen af te leiden door migranten als de daders aan te duiden. Mensen die te gestresseerd zijn of geen tijd hebben om het systeem echt te analyseren, trappen daarin. Terwijl we onze verschillen net moeten vieren en over culturele grenzen heen de situatie van onderuit gezamenlijk moeten veranderen’, aldus Hayes.

Kneecap achterna

‘Saoirse’ is het Ierse woord voor vrijheid. Officieel is Maruja een Britse band, uit Manchester, maar verschillende groepsleden hebben Ierse roots, waardoor die cultuur en mythologie regelmatig in de muziek terugkeren. Toen Saoirse als single uitkwam, droeg de band het nummer op aan Palestina. Daarmee volgde Maruja het voorbeeld van andere Ierse bands als Kneecap en Fontaines D.C., die hun platform ook gebruiken om de genocide aan te kaarten. ‘Vanwege onze gelijkaardige geschiedenis vol bezetting en bloedvergieten, voelen Ieren veel empathie voor het drama in Palestina’, bevestigt Buonaccorsi.

Wanneer je als band zo’n drama in het Midden-Oosten probeert aan te klagen, kun je je daar soms machteloos bij voelen. Hayes kijkt er anders naar. ‘Als je ziet hoe hard de Britse en Amerikaanse regeringen Kneecap hebben zwartgemaakt en hebben geprobeerd om hun visums te laten intrekken, denk ik dat verzet op het podium net wél werkt. Zeker in de Verenigde Staten, waar ze geografisch wat verder van Israël en Palestina verwijderd zijn en minder oorlogsvluchtelingen binnenkrijgen, zijn gewone burgers zich misschien minder bewust van de situatie. Terwijl hun regering wel wapens en gevechtsvliegtuigen blijft leveren. Door mensen zich daar meer bewust van te maken, komt er steeds meer protest. Na shows komen veel mensen ons zeggen dat ze zich hetzelfde voelen over de situatie, en daar vind ik hoop in. Het is belangrijk om te blijven geloven in de duurzame effecten van bewustwording. Uiteindelijk is dat de oproep tot collectivisering waar heel Pain to Power over gaat.’