Brat, hét woord dat 2024 bepaalde

Met Brat maakte Charli XCX de beste plaat van het jaar en kleurde ze 2024 snotgroen.

Het begin: een trashy hit

‘Het is saai geweest zonder mij.’ In januari kondigde de Britse popzangeres Charli XCX haar comeback aan met een lijst met ‘schattige marketingideeën’ zoals ‘Charli lekt een sekstape’ en ‘Charli berooft een winkel’. Het was het startschot van een ironische en héél erg online albumcampagne. Het enige doel: Brat moest de plaat van de zomer worden.

Vanzelfsprekend was dat niet. Charli XCX stond jarenlang bekend als de underdog van de popwereld. In 2022 stond ze met haar album Crash op nummer één in het Verenigd Koninkrijk, maar de grote arena’s en magazinecovers bleven uit. Ze was ‘famous, but not quite’, zoals ze zingt op Brat. Als laureaat van de PC Music-scene, rond het intussen opgedoekte hyperpoplabel van producer A.G. Cook, experimenteerde ze met glitchy internetgeluiden, autotune en minimalistische beats die net niet radiovriendelijk genoeg waren. Pas toen ze vorig jaar met Speed Drive op de soundtrack van Barbie belandde, had ze eindelijk een sound vast die een zweem van het grote sterrendom bevatte.

Op Von Dutch, de eerste single van haar nieuwe album, zette ze die verzoening tussen de underground en het brede publiek verder met trashy dancepop en moddervette synths die geurden naar pornstar martini. De zelfingenomen lyric ‘I’m your number one’ bleek profetisch.

Uitgelopen eyeliner is brat

De recordbrekende Boiler Room-set. De virale videoclip van 360 met internetsterren als Julia Fox en Gabbriette. De remix met Addison Rae. De remix met Robyn en Yung Lean. Nog voor haar zesde plaat in juni eindelijk in de rekken lag, was Charli XCX alomtegenwoordig. De lente was nog niet voorbij of de zomer werd al omgedoopt tot ‘brat summer’.

Op het album legde Charli ongepolijst haar onzekerheden op tafel. In inventieve clubtracks zong ze over hoe complex het is om een vrouwelijke popster zijn (Girl, So Confusing), een onvervulde kinderwens (I Think about It All the Time), daddy issues (Apple), haar bitchgedrag (Mean Girls) en hoe ook zij zich soms heel uncool voelt (I Might Say Something Stupid). Met Brat bouwde Charli XCX een ravetempel uit de as van PC Music. U was uitgenodigd om te dansen, maar ook om te helen – mits u brat genoeg was.

Want met Brat was Charli niet alleen de nieuwe it-girl geworden, ze had een term gekleefd op een lifestyle waar iedereen deel van wilde uitmaken. Als 2023 het jaar was van de brave bubbelgumroze vrouwenbeelden van Barbie en Taylor Swift, dan stond dit jaar in het teken van ongegeneerde imperfectie. In een interview beschreef Charli ‘brat’ als een pak sigaretten, een aansteker van Bic en een wit topje met spaghettibandjes zonder beha, en plots bestond de wereld enkel nog uit zaken die brat waren en zaken die dat niet waren.

Brat is hard feesten op een weekdag. Brat is poppers snuiven. Brat is Kyle MacLachlan. Brat is uitgelopen eyeliner. Brat is het soort hedonistische, foute vuiligheid die al snel indie sleaze als richtlijn nam, een stijl die ruwweg van de jaren 2008 tot 2012 populair was, niet toevallig toen Charli XCX haar eerste hit scoorde met I Love It. Het was het trashy tijdperk in de nasleep van de bankencrisis, toen millennials met een neonkleurige iPod Nano naar electroclashbangers als Like a G6 luisterden, discoleggings droegen en slordige make-up opsmeerden om zich klaar te maken voor een nacht dansen op Kesha en de Yeah Yeah Yeahs. Die partytracks zijn synoniem met recessiepop, clubsongs om op te dansen in een wereld in verval. 2024, het zoveelste jaar op rij dat gedomineerd werd door oorlogen, de klimaatcrisis, een burn-outepidemie en politiek extremisme, suckte even hard. Brat was het tegengif in nostalgische, snotgroene feestverpakking.

Kamala is dat niet

Eind juli gaf Charli XCX met één tweet de doodsteek aan brat summer: ‘Kamala IS brat.’ Meteen kleurde de campagne van de presidentskandidate slijmgroen, verschenen er ‘demo(b)rat’-petjes op de markt en deden wel erg grijze politici het Apple-dansje op TikTok. Vanwege het toenemende succes en de ongelukkige toe-eigening van multinationals (zelfs de Deutsche Bank was plots brat), zat Brat al enkele weken op de fragiele grens tussen edgy en mainstream. Kamala Harris was de druppel. Diezelfde week kopte Pitchfork: ‘Brat summer is dead.’ Charli nam op X akte van de elegie met een nijdige ‘Oh? See u next week :)’.

Op de vooravond van haar 32e verjaardag kwam de repliek in de vorm van de Guess-remix met Billie Eilish, inclusief smerige beats en een videoclip waarin het duo op een obscene berg ondergoed ligt. Ze streek met de single een van haar zeven Grammy-nominaties op. Toen Rosalía op Charli’s verjaardag opdaagde met een boeket van zwarte begrafenisbloemen en sigaretten, was dat haar bratty manier om duidelijk te maken dat brat summer nog niet voorbij was.

See you next year

Charli’s brat-jaar was een fascinerende strijd om dominantie. In een verzadigd en ijzersterk popjaar met releases van Sabrina Carpenter, Chappell Roan, Taylor Swift, Beyoncé en Billie Eilish, kon Charli XCX haar momentum behouden door haar angels (de naam voor haar fans) geen rust te gunnen. Het internet was amper bekomen van de remix van Girl, So Confusing met Lorde, of ze bracht al Brat and It’s Completely Different but Also Still Brat uit, een remixalbum van zeventien nummers met gastbijdragen van onder meer Ariana Grande, Kesha en Bon Iver. De Sweat Tour met Troye Sivan in oktober volgde ze op met een tour langs Britse arena’s in november.

En ook in 2025 zult u niet om Charli heen kunnen: ze kondigde een wereldtournee aan en werd gecast in zes films, waaronder een Jeanne d’Arc-adaptatie met Anya Taylor-Joy en Salma Hayek. Charli XCX zal wel zelf bepalen wanneer ze klaar is met brat.