Bekentenissen van Feist: ‘Ik zit telkens weer te janken bij American Idol’

Eindelijk: na zes jaar heeft Feist, de stem die zelfs de hardvochtigste sabelsleper kan doen wenen, nog eens een nieuw album uit, haar eerste sinds ze moeder is geworden.

‘Dus het betekent ruzie én rommel én een grote hoeveelheid? En dat allemaal in dezelfde taal?’

Wanneer ik Feist via een videocall in haar zonovergoten veranda in Los Angeles te spreken krijg, vraagt ze meteen naar de betekenis van mijn familienaam. ‘Ik had onlangs een filmploeg uit Duitsland over de vloer,’ vervolgt ze, ‘en daar staat in het woordenboek gewoon ‘vet’ naast mijn naam. Het kan nog erger: oudere Duitsers gebruiken het ook in de betekenis van extreem lethargisch, legden die gasten uit. Iemand van rond de vijftig die nog bij zijn of haar moeder woont, zonder een greintje energie of nieuwsgierigheid in het leven, als een homp vlees op de sofa, is blijkbaar feist. Goed om weten. (lacht) Ik ga nu met extra aandacht de woordspelingen in mijn Duitse reviews en interviews uitpluizen.’

Ik ben niet langer bang van hoe weinig tijd er voorhanden is. Daar werd ik door de komst van mijn dochter en het afscheid van mijn vader met mijn neus op gedrukt.

Ze hoeft zich weinig zorgen te maken. Multitudes, haar vijfde album sinds ze in 2004 Let It Die uitbracht, is een plaat die bruist en barst van het leven in al zijn verschillende stadia. Klassieke Feist, zou je haast zeggen. Maar de Canadese zangeres – ze overwintert sinds een jaar of tien in LA – is natuurlijk niet meer dezelfde dartele zangvogel die in 2007 met de single 1234 via een iPod-commercial de deur naar internationale roem – en een passage in Sesame Street – open beukte.

Na The Reminder (2007) – waar naast 1234 ook de hit My Moon My Man en het door James Blake richting eeuwigheid gezongen The Limit to Your Love op prijken – nam Feist afstand van de lichtvoetige folkpop met het ruigere en bij momenten grimmiger Metals (2011). Na een artistieke sabbatical van zes jaar volgde het nog meer uitgebeende Pleasure (2017), een plaat waarmee ze voornamelijk onplezierige gedachten uit haar bovenkamer wilde verjagen. Nog eens zes jaar later is er nu dus Multitudes.

Als Feist zelf het centrale thema van die plaat in één woord moet samenvatten, dan is het: ‘Hoop. Het is in zekere zin een album over opgroeien en over het fundament voor een hoopvolle toekomst leggen. Daarvoor moest ik wel enkele vastgeroeste gewoontes van me afschudden. Narratieven die je gewend bent, die je soms een beetje beter doen voelen, maar gewoon niet meer werken of van toepassing zijn. ‘Ocharme ik’ bijvoorbeeld: dat hele martelaarding, daar wilde ik niet langer in investeren. Nu mijn rol in mijn eigen volwassenheid radicaal veranderd is doordat ik een ouder ben geworden, begrijp ik voor het eerst wat echte verantwoordelijkheid betekent. In tegenstelling tot het soort theoretische verantwoordelijkheid dat je af en toe opneemt, tot je dringend ergens moet zijn. (lacht)’

Tihui, zo heet de adoptiedochter waarmee Feist sinds eind 2019 naar eigen zeggen ‘een matriarchaat van twee’ vormt. Haar komst – ze adopteerde het kind van bij de geboorte – viel toevallig samen met het einde van een tournee met Bon Iver. Het moest het begin zijn van een periode waarin haar creativiteit op een lager pitje stond en rust en innerlijke focus meer op het voorplan stonden. Maar het prille familiale geluk werd verstoord door twee drama’s: na enkele maanden de coronapandemie en in mei 2021 het overlijden van haar vader Harold. Geboorte en dood, het zijn de boeksteunen die Multitudes omsluiten, met daartussen een nieuw, spiritueel perspectief op de cyclus van het leven en het voortschrijden van de tijd. ‘Ik ben niet langer bang van hoe weinig tijd er voorhanden is, besefte ik’, zegt Feist terwijl er boven haar hoofd een politiehelikopter cirkelt. ‘Tijd is als een lopende band die eindeloos voortrolt, maar jij staat er maar voor een eindige periode op. Daar werd ik door de komst van mijn dochter en het afscheid van mijn vader plots met mijn neus op gedrukt. Door het in mijn songs door mijn eigen lens te benoemen voelt het wel alsof ik de tijd een beetje kan vertragen. Dat het ‘nu’ als het ware wat langer gerekt wordt, zelfs op momenten dat het ongemak van de dood op volle snelheid op me af komt. Dat bedoel ik wanneer ik spreek over hoop, snap je?’

‘We aim for the air/ One wing, then the other gets us there/ Above the dirt until one day, unfazed/ We become the earth.’ Het is met zulke natuurmetaforen dat Feist op het rijkelijk met vogels bevolkte, met bomen en bergen bezaaide Multitudes de verschillende seizoenen van ons bestaan vat. Het album werd ingeblikt aan de rand van Redwood National en State Parks, een cluster van wouden aan de Californische kust. Het gros van de songs kwam tot stand toen Feist de stedelijke lockdowns ontvluchtte in de wildernis ten noorden van Toronto, tijdens lange boswandelingen met Tihui stevig vastgegespt op haar buik. Maar Feist zou Feist niet zijn mocht ze Multitudes ook niet bevrucht hebben met enkele bitterzoete liefdesliedjes zoals Hiding Out in the Open en Love Who We Are Meant To.

‘Zingen over de liefde is een beetje zoals zingen over de lucht of over water: het is een element dat op zo veel verschillende manieren deel uitmaakt van wie we zijn. En het is een thema dat altijd hetzelfde blijft, maar tegelijk altijd andere vormen aanneemt. Of je beleeft het tenminste altijd anders. Je schrijft op je 47e niet dezelfde liefdesliedjes als op je 27e. Normaal gesproken, hè. (glimlacht) Neem nu Let It Die. Als ik dat tegenwoordig live zing, voelt het als een buitenlichamelijke ervaring. Ik zie de persoon die het beleefd heeft, de persoon die het geschreven heeft, die het opgenomen heeft, helemaal tot aan de persoon die zichzelf observeert terwijl die vreemde woorden van een ander uit haar mond komen. (lacht) Het is als een boek lezen op de middelbare school en het later, op volwassen leeftijd, nog eens herlezen. De woorden zijn dezelfde, maar het is een ander boek.’

Ik ben kapot van enkele jonge singer-songwriters. Adrianne Lenker is gewoon de Bob Dylan van onze generatie. Julia Jacklin, ook ongelooflijk getalenteerd.

‘You know I’d leave any party for you/ No party so sweet as our party of two’: die zin, die elke romantische ziel beroert, was zowat de meest geciteerde uit haar vorige album. Staat er op Multitudes een regel waarbij ze zelf dacht ‘yes, boenk erop’? ‘“Love is not a thing you try to do, it wants to be the thing compelling you/ To be you” uit Hiding Out in the Open. Daar was ik best trots op, ja. Omdat hij de liefde voorstelt als een levende entiteit, een bewuste kracht die je aanspoort om meer jezelf te zijn, in plaats van een soort perfectie na te streven. Als je kunt liefhebben vanuit de persoon die je werkelijk bent, dan balt de liefde een vuistje in de lucht voor jou, dan gaat ze van: yeah, man! (lacht)’

Toen de videoclip van Hiding Out in the Open twee maanden geleden op YouTube verscheen, regende het al snel commentaren van fans die met hun blijdschap over haar terugkeer geen blijf wisten en in alle mogelijke variaties lieten merken dat ze haar ontroerende en troostende stem gemist hadden. ‘Een stem die Dick Cheney zou kunnen doen wenen’, schreef Pitchfork zelfs ooit. ‘Goh, ik ben eerlijk gezegd al blij als ze me niet in de steek laat’, grimast Feist. ‘En ik lijd waarschijnlijk een beetje aan het impostor syndrome. Het heeft vele jaren geduurd voor ik zelf kon aanvoelen wat ik met mijn stem kan teweegbrengen. Dat moet zoiets zijn als investeren in of beschikbaar zijn voor oprechtheid en kwetsbaarheid. Met zuiverheid, zoals ik soms lees, heeft het niks mee te maken. Weet je, soms wanneer ik me ’s avonds of ’s nachts verveel, kijk ik naar talentenjachten als American Idol. En telkens zit ik weer een potje te janken. Echt waar, ik beken! (lacht) Ik bedoel, die mensen met een stem die zo acrobatisch en tonaal perfect is die de jury bijna smeken: mag ik aub toegang tot een carrière in de muziek? Zó aandoenlijk. Zo onrechtvaardig, eigenlijk. Maar de impact van mijn eigen stem? Misschien zie ik mensen wel eens op een bepaalde manier reageren tijdens een liveshow, maar doorgaans ben ik me daar niet van bewust.’

De naam ‘Feist’ is door de jaren haast muzikaal steno geworden voor veelal vrouwelijke singer-songwriters die half fluisterend en met een zekere bitterzoete melancholie in haar voetsporen zijn getreden. ‘Het zou arrogant zijn om te denken dat ik iets als een beweging in gang heb gezet. Maar er is wel een nieuwe generatie muzikanten die ik zelf heel inspirerend vind en die zich toelegt op contemplatieve, tedere songs. Ik ben de voorbije vijf jaar kapot geweest van enkele jonge singer-songwriters. Adrianne Lenker is gewoon de Bob Dylan van onze generatie. Julia Jacklin, ook ongelooflijk getalenteerd. En oké, ik ben er 47 en zij zijn nog heel jong, dus ik zal op de achtergrond, in hun onderbewuste, misschien wel een rol van betekenis gespeeld hebben in hun traject. Maar ik hoop vooral dat ze zich niks aantrekken van eender welke vergelijking. Ze moeten vooral hún moment grijpen. Die Duitse cameraploeg waar ik je over vertelde, was hier voor een documentaire over Peaches, die ik net als Chilly Gonzales al heel lang ken. Zij namen me in het begin van hun carrière soms mee op tournee, als een soort mascotte. (lacht) Sommige mensen zeggen nu: “Peaches was haar tijd zo ver vooruit.” Onzin. Peaches haar tijd was gewoon háár tijd, om te doen wat ze wilde doen en te zijn wie ze wilde zijn. En ja, vijf minuten later volgde de mainstream en sprongen er anderen op de kar, maar daar was het haar niet om te doen. Ze was gewoon zichzelf.’

En de Feist van twintig jaar geleden, die in badpak stond te rappen en te tapdansen in de Londense club Trash, waar Hot Chip, LCD Soundsystem en 2manydjs kind aan huis waren (u vindt de beelden nog op YouTube): herkent ze die nog als zichzelf? ‘Jazeker. Ik ben in die periode door vele gedaantes gegaan en heb vele rolletjes gespeeld. Niks dat wortels schoot, tot mijn solocarrière van de grond kwam. De tijden waren anders, de context was anders maar het was wel gewoon mijn leven. Als ik aan die beelden van Trash denk, zie ik maar één wezenlijk verschil met nu: dat ik toen in tien verschillende groepjes en projecten zat en momenteel maar in één. (lacht) En dat de Leslie Feist van toen zich heel comfortabel voelde in héél korte shorts, dat ook.’