Anderhalf jaar geleden voelde Raye zich nog ‘als een toilet’

Haar tranen gingen toen de wereld rond. Ondertussen heeft Raye gebroken met haar platenmaatschappij en bereikte ze nummer één in de Britse charts. Vóór Taylor Swift.

‘Ik kan eigenlijk niet geloven dat ik dit schrijf’, zo stond het nauwelijks drie maanden geleden op haar Facebook. ‘Ik was zeven toen ik mijn eerste song schreef. Ik was tien toen ik mezelf de belofte deed dat ik professioneel muzikant zou worden. Ik was vijftien toen ik mijn eerste song uitbracht. Ik was zeventien toen ik mijn eerste platencontract tekende. Ik word binnenkort 25 en ik mag jullie zeggen…’ En dan volgt de preorderplug voor haar debuutalbum My 21st Century Blues. In het geval van Raye is de opluchting die uit haar promopraatje spreekt allicht niet geveinsd. Veel te lang leek ze veroordeeld tot zijsporen en nevenrollen.

In de zomer van 2021 valt het masker af: ‘Ik heb het gehad met een beleefde popster te zijn, het allemaal opkroppen en doen alsof ik 100 procent fantastisch ben.

Rewind naar juni 2021. Raye lost de single Call on Me, een nogal doordeweekse kermisknaller, vergezeld van een videoclip die blinkt van de showgirlglamour. In Gay Times vertelt de Londense dat haar label Polydor de release van een debuutalbum helemaal ziet zitten: ‘Ze houden belangrijke vergaderingen, gaven me een budget. Het leven is goed. I’m feeling the love!’

Een dikke week na de release van Call on Me slaat die hoerastemming helemaal om. In een stroom emotionele tweets en een openhartige livestream waarin ze haar tranen de vrije loop laat, valt het masker af: ‘Ik heb al een deal voor vier albums sinds 2014. En ik heb er nog geen enkel mogen uitbrengen.’ Ze zegt dat ze alles gedaan heeft wat het label haar vroeg: ‘Ik heb geswitcht tussen genres. Ik heb zeven dagen per week gewerkt. Ik heb het gehad met een beleefde popster te zijn. Het allemaal opkroppen en doen alsof ik 100 procent fantastisch ben, zal alleen maar meer pijn doen. Vandaag voel ik me als een toilet.’ Collega’s als Charli XCX en Rina Sawayama steken haar een hart onder de riem, het debat over hoe grote labels vrouwelijke artiesten nog al te vaak in een keurslijf dwingen, laait in alle hevigheid op.

En het begon allemaal zo veelbelovend. Op haar veertiende schrijft Rachel Keene, zoals Raye echt heet, zich in op de befaamde Brit School, die onder haar alumni onder veel meer Adele en Amy Winehouse telt. Na twee jaar geeft ze er de brui aan, maar een van haar songs komt Olly Alexander van Years & Years ter ore. Dat leidt tot een platencontract bij Polydor, onderdeel van major Universal. De jaren daarop rijgt Raye de featurings en credits aan elkaar. Drie keer haalt ze de Britse top 10, zij het telkens gekoppeld aan afgeborstelde house-dj’s: You Don’t Know Me met Jax Jones, Bed met David Guetta en Joel Corry en Secrets met Regard. Drie hits waarop ze niet alleen haar zangtalent mag showcasen maar waar ze ook aan meeschreef. Uitstraling zat, degelijke stem én een pen die de contouren van de pop beheerst: Polydor lijkt een aanwinst in huis te hebben, maar parkeert die – voorlopig? –liever in het voorgeborchte van de doorbraak, in een ‘beloftevolle’ bijrol. Een soloalbum, een eigen volwaardige kans, is de wortel die haar wordt voorgehouden.

Gefrustreerd begint Keene steeds meer ideeën bij anderen te slijten. Ze schrijft mee voor onder andere Charli XCX, Little Mix, Rita Ora, Ellie Goulding en John Legend. In 2019 krijgt ze tijdens de filmpremière van The Lion King van Beyoncé zelve, live voor de camera’s, te horen dat Bigger, een song waar Raye aan meewerkte, de openingstrack wordt van het bijbehorende album The Gift. Meer cadeautjes volgen er niet. De singlesverzameling Euphoric Sad Songs (2020) levert behalve een top 20-notering in Litouwen weinig op.

Een jaar later, na haar publieke hartenkreet, volgt de breuk met Polydor. Popambities aan diggelen. Niet?

‘Ontsnapt’ uit de verstikkende greep van een grote platenfirma krijgt Raye het als independent artist wel voor elkaar. Afgelopen oktober verschijnt de single Escapism, een opzwepende funk-r&b-raphybride met medewerking van 070 Shake, een voormalige poulain van Kanye West die ook bekendstaat als een multitalent dat zich moeilijk in een hokje laat dwingen. Geholpen door zijn populariteit op TikTok begint de single in november aan een gestage klim in de Britse top 40.

Zes jaar geleden kreeg Raye, toen als belofte genomineerd voor BBC Sound of 2017, de vraag of ze zichzelf ooit hele arena’s zag vullen. ‘Mijn doel is om de grootste zanger te worden die ik kan zijn’, antwoordde ze. ‘Ik wil zo groot zijn als de grootsten die er zijn, een Katy Perry of een Taylor Swift.’

Vlak achter Escapism, op nummer 2, stond vorige week Taylor Swifts Anti-Hero.