Alan Sparhawk in Trix: bevrijding van lichaam en geest

Weer opstaan nadat het leven je een zware uppercut heeft toegebracht: Alan Sparhawk weet er alles van. In november 2022 verloor hij zijn vrouw, drumster en zangeres Mimi Parker, aan eierstokkanker, wat meteen het einde betekende van hun slowcoreband Low. In Trix liet hij horen hoe hij zich, als artiest en als mens, opnieuw probeert uit te vinden.

Voor liefhebbers van wat we gemakshalve Duystermuziek zullen noemen, was Low al dertig jaar een begrip. Maar zoals een stoel niet op twee poten kan staan, is de fragiele en minimalistische muziek van het gezelschap niet denkbaar zonder de warme, pure stem van Mimi Parker. Alan en Mimi waren al onafscheidelijk sinds hun prille tienerjaren. ‘Ik was de motor, maar zij zat aan het stuur’, vertelde Sparhawk over hun relatie aan een journalist van The Guardian. Voor een muzikant zit er, ook na een traumatisch verlies, niets anders op dan muziek te blijven maken. Maar hoe doe je dat als de grond onder je voeten is weggezonken? 

‘Ik probeerde mijn stem te gebruiken, maar kon haar klank niet meer verdragen. Dus moest ik naar een andere stem op zoek’, aldus Sparhawk. White Roses, My God, zijn tweede lp onder zijn eigen naam sinds Solo Guitar uit 2006, werd een rouwplaat, net als Ghosteen van Nick Cave, Electro-Shock Blues van eels, Carrie & Lowell van Sufjan Stevens of A Crow Looked Down on Me van Mount Eerie. Tegelijk wijkt ze er echter aanzienlijk van af, omdat ze werd gemaakt in een toestand van totale gevoelloosheid. Om zijn emotionele verlamming tegen te gaan, begon Alan Sparhawk in zijn eentje te knutselen met synths, drumcomputers en andere elektronica en ging hij zijn stem vervormen met vocoders en autotune. 

Uit zelfbescherming stopte hij zijn ware gevoelens dus weg achter een digitaal gegenereerde, geslacht- of leeftijdloze robotstem en stuwende dancebeats. Zo creëerde hij een sound die met het universum van Low geen uitstaans meer heeft. Wél vertoont de repetitieve hyperpop-met trap-invloeden van White Roses, My God raakpunten met de elektronische experimenten van Neil Young, ten tijde van Trans, of het Camille-personage van Prince. Door zijn stem onherkenbaar te maken, wist Sparhawk ze te ontmenselijken en ontwierp hij een nieuwe werkelijkheid waarin zijn identiteit werd uitgevlakt, zodat het verdriet beheersbaarder zou worden.

Visceraal

In Antwerpen bediende hij zich van gesamplede beats, voorgeprogrammeerde elektronica, een Helicon VoiceTune-pedaaltje en liet hij zich enkel begeleiden door zijn zoon Cyrus op bas. Tijdens het eerste deel van de set, met mantra-achtige nummers als Get Still, Station of Brother, toverde hij Trix om in een discotheek en sprong hij wild in het rond. Voor Low-fans was dat wel even wennen. ‘Of ik een danser ben? Voor mij is dansen iets primairs’, liet Alan Sparhawk onlangs optekenen. ‘Voor mij is het een manier om mijn zelfvertrouwen en mijn levensvreugde terug te vinden. Als je erin slaagt je lichaam te bevrijden, zal je geest vroeg of laat volgen’.

Dat die even viscerale als rudimentaire machinemuziek voor de artiest aan een innerlijke noodzaak beantwoordde, was duidelijk. Toch was de opluchting bij het publiek groot toen Sparhawk vanaf Heaven zijn elektrische gitaar te voorschijn haalde en de stemvervormers opzij schoof. Tijdens de tweede helft van het concert introduceerde hij enkele pakkende nieuwe songs, die veel minder afstandelijk klonken en zich perfect in het oeuvre van Low lieten inpassen. Zoals de zanger aangaf, waren trage, sober gespeelde nummers als The Screaming Song en Torn and In Ashes ‘work in progress’, mogelijk bestemd voor een akoestische plaat  met de band Trampled By Turtles.

In JCMF (‘Jesus Christ Mother Fucker’), geschreven voor zijn groep Retribution Gospel Choir, liet Alan Sparhawk zijn woede de vrije loop. In Stranger herinnerde zijn onopgesmukte gitaarspel nadrukkelijk aan dat van Neil Young, al hoeft dat niet te verbazen: thuis in Duluth, Minnesota, treedt hij namelijk regelmatig op met de Crazy Horse- hommageband Tired Eyes. 

Kippenvel

Get High kwam uit het repertoire van zijn nieuwe funkgezelschap Derecho Rhythm Section, waar, naast zoon Cyrus ook zijn dochter Hollis deel van uitmaakt. Het indringende, blijkbaar nog niet helemaal voltooide Not Broken (‘It’s not broken/I’m not angry’) bezorgde menigeen kippenvel en met No More Darkness, waarin een quote van de onlangs overleden David Lynch voor het ontbrekende sluitstuk zorgde, kreeg Alan Sparhawk de toeschouwers zelfs aan het zingen.

De artiest bedankte de aanwezigen om zo aandachtig naar zoveel nieuw materiaal te luisteren en benadrukte nog eens dat België het eerste land buiten de VS was waar Low destijds voet aan de grond kreeg. Hij verontschuldigde zich ook voor zijn onwetende landgenoten die een niet nader genoemde autocraat aan de macht hadden geholpen. De avond werd besloten met twee toegiften die allebei uit Hey What, de zwanenzang van Low, waren geplukt: White Horses en Days Like These. Het noisy gruislaagje van de studioversies werd voor de gelegenheid weggeschraapt, waardoor ze nu extra kwetsbaar klonken. 

Mimi Parker laat een blijvende leegte na, maar Alan Sparhawk, die tegenwoordig ook actief is bij bands als Damien en Feast of Lanterns heeft zijn creativiteit teruggevonden. Het mag duidelijk zijn: er staat ons in de nabije toekomst nog heel veel moois te wachten.