Achter de schermen van de nieuwe dEUS-clip: ‘Wie wordt de garnaal?’

De titeltrack van How to Replace It, een epos van vijfenhalve minuut met timpani’s en trompetten, kende u al. Nu heeft dEUS ook de langverwachte videoclip gelost. Tom Barman geeft tekst en uitleg bij zijn maritieme minifilm.

‘Dit is wat wij binnen de groep “a pie shaped song” noemen, een taartvormig nummer’, zegt Tom Barman over How to Replace It, de titelsong van de dit voorjaar verschenen achtste dEUS-plaat en de vaste opener van hun huidige liveset. ‘Daarmee bedoel ik: het begint minimalistisch, met de taartpunten dus, en deint dan uit. Om te eindigen in complete mayhem. Zo was het bij Roses, zo was het bij Instant Street, en zo is het nu bij How to Replace It. Niet dat we het erom doen, hoor. Die luide, gejaagde finales zijn gewoon de aard van het beestje dat dEUS heet. Het zal wel een uiting van angst voor de dood zijn, zeker? (lacht)’

Je kunt How to Replace It gerust als verre familie van Theme From Turnpike (dat ritme), Bad Timing (die opbouw) en Slow (die samenzang) beschouwen. Maar het nummer is ook vintage dEUS omdat Barman – nog steeds parttime bewoner van een Portugese stulp met zicht op de Atlantische Oceaan – er elf jaar na Following Sea opnieuw de maritieme wereld in bezingt, compleet met huilende zeemeeuwen, hoestende vissers en een aardkloot die onder water loopt. En bij een maritieme song hoort een (grotendeels) maritieme videoclip. Daarin zijn Tom Barman en kornuiten zelf prominent te zien. Niet als hoestende vissers, maar als… vissen. ‘Wie ons zover heeft gekregen om in die vissenpakken te kruipen? Ik natuurlijk!’ lacht Barman, scenarist, regisseur én kreeft met dienst. ‘Ik heb de groepsleden ondergebracht in de wereld van de zeedieren, en dan moeten er natuurlijk harde keuzes gemaakt worden. Keuzes als: wie wordt de garnaal? (lacht)’

De clip van How to Replace It – opgenomen op verschillende locaties verspreid over drie landen, geproduceerd door Landvogel en van special effects en een tsunami voorzien door respectievelijk Uncanny en The Pack – is meer dan alleen de vissenscènes. Veel meer. ‘Ik heb het scenario in twintig koortsige minuten geschreven op het moment dat de plaat in de afwerkingsfase zat’, aldus Barman. ‘Niet dat het daardoor een samenvatting van het hele album is geworden, maar er zijn wel veel verschillende vignetten, verschillende scènes die verwijzen naar meerdere nummers op de plaat.’ Zo speelt een fragment met Barman en violist Klaas Janzoons zich af in het Antwerpen van 1989 en is wat later een visser te zien die een T-shirt met het opschrift ‘1989’ draagt, duidelijke referenties naar single 1989. En wanneer de dEUS-zanger zich als een gladde marketeer presenteert, knipoogt dat naar Man of the House, een song over big tech. Barman: ‘Elk detail, elke referentie heeft een symbolische waarde. In dat opzicht is het een minifilm geworden.’

Werkten, naast madam-met-een-bontjas Greet Rouffaer en een horde in Peaky Blinders-achtige outfits gehulde jonge figuranten, nog zoal aan die minifilm mee: Tom Barmans vaste director of photography Renaat Lambeets (zie ook Any Way the Wind Blows) en coregisseur Jonas Govaerts (H4Z4RD). ‘Jonas was een soort eerste assistent deluxe. Hij was zeer belangrijk voor de partijen waar computers bij te pas kwamen. Maar ik ben hem er ook heel dankbaar voor dat ik af en toe zijn hulp heb kunnen inroepen om in mijn plaats ‘actie’ en ‘cut’ te roepen op de set. Ik moest me ten slotte in dat kreeftenpak kunnen voortbewegen.’