‘Wat wil je deze harde wereld geven,’ vroeg choreograaf Alain Platel

‘Zachtheid’, antwoordden zijn dansers, en hij gaf hen muziek in gebarentaal en een melkwitte boom van Berlinde De Bruyckere.

Choreograaf Alain Platel en ­kunstenares Berlinde De Bruyckere zijn zielsverwanten. Eerder werkten ze al ­samen aan Nicht schlafen (2016). En toen Jan Vandenhouwe, directeur van Opera Ballet Vlaanderen, hem vroeg om een stuk ter ere van wijlen opera-­intendant Gerard Mortier, dacht Platel meteen: ‘Ik wil een boom.’ Met die wens trok hij naar De Bruyckere.

Alain Platel: Berlinde ontwierp een ­kale boom van 12 meter hoog en 8 ­meter breed, melkwit én zachtjes dooraderd, wat hem iets teders en menselijks geeft. Hij lijkt ook uit het podium te groeien. Misschien is hij een metafoor voor Gerard Mortier, die veel voor me betekende. Zijn dood sloeg een leegte in mijn leven. Alsof een boom waar je je hele leven langs passeert, bij pauzeert of met vrienden afspreekt ineens afgezaagd wordt.

Van wie is de muziek waarop je ­twintig dansers rond die boom laat ­bewegen?

Platel: Steven Prengels componeerde een werk waarin hij fragmenten van onder meer Bach, Beethoven en uit Händels beroemde aria Ombra mai fu verweefde. Het is een compositie die raakt, waarin danser /zanger TK ­Russell met zijn hemelse stem door orkest en koor zingt. Terwijl Steven de muziek schreef, vroeg ik de ­dansers: ‘Wat wil je deze wereld geven?’ ‘Een plek waar we elkaar graag kunnen zien! Troost! Zachtheid!’ klonk het antwoord.

Hoe vertaal je dat naar dans?

Platel: Dat doen de dansers. Ik werk met wat zij me aanreiken. Natuurlijk help ik hen wel, met vragen, met twee gastchoreografen die hen uitdagen en met Bart Verheyden, taalcoach voor gebarentaal. Hij is zelf doof maar ook erg muzikaal. Hij vertaalde de liederen naar gebarentaal, een van de ­mooiste talen ter wereld, en leerde ons dat aan. Toen ik aan de dansers vroeg wat ze de wereld wilden ­toeschreeuwen, maakten ze elk een solo. Enkelen van hen gebruikten de gebarentaal. Plots werd die een metafoor voor hoe ­mensen zich in deze harde samen­leving voelen: in wanhoop gebarend.

Wat maakt jou wanhopig?

Platel: In Palestina is een genocide aan de gang. Dat onze kunsthuizen niet verder raken dan vergaderen over de boycot van Israël stelt me enorm ­teleur.