Theatermaakster Ika Schwander: ‘Met mijn werk probeer ik iets te helen’

Ika Schwander maakte samen met Judith Engelen Howl Baby Howl, een stuk over kinderen met psychisch kwetsbare ouders.

De Frans-Nederlandse Ika Schwander – samen met haar drielingbroer en -zus geboren op 6 juli 1999 – dook als kind al in het washok om er te tekenen en te schrijven. Na de middelbare school trok ze naar Londen om schone kunsten te studeren aan Central Saint Martins. In 2023 studeerde ze af aan de Toneelacademie Maastricht met E vero è vero è vero, een buitengewoon stuk over seksueel trauma met de sleutelzin ‘It’s so much easier to recognise the crying body than the body of the ones that made it cry’. In Maastricht ontmoette ze ook Judith Engelen, met wie ze nu Howl Baby Howl maakte.

Hoe ontstond dit idee?

Ika Schwander: Judith is ook klinisch psycholoog. Het MaPa-team – een team uit Vlaams-Brabant van zorgverleners die drugsgebruikende ouders ondersteunen – vroeg haar om na te denken over hoe er meer aandacht kon gaan naar KOPP-kinderen, dat zijn kinderen van ouders met psychische problemen. Toen vroeg Judith me om daarover samen een voorstelling te maken.

Omdat we graag fictie met non-fictie verbinden, dachten we meteen aan Romulus en Remus, de mythische tweelingbroers en stichters van Rome, die gezoogd werden door een wolvin. Want hun verhaal gaat ook over opgroeien. Ook zij zullen pas later inzien dat de wereld waarin ze opgroeiden niet ‘normaal’ was.

Spelen jullie Romulus en Remus?

Schwander: Ja, maar we vertolken méér. We hebben hulpverleners en KOPP- kinderen geïnterviewd, op een moment dat ze al konden reflecteren over hun situatie. Fragmenten uit die interviews verwerken we in ons spel. Dat spel is even fluïde als ons decor. We werken met grote opblaasbare sculpturen. We hebben een grote wolvenpoot en een wolvenlichaam. Er is ook muziek en er zijn animaties die live kunnen reageren op ons gezicht.

Wat wil je bereiken met het stuk?

Schwander: Met mijn werk probeer ik altijd iets te helen. Soms is het moeilijk om over iets te praten. Maar het is nog moeilijker om er niet over te praten. (stilte) Er zijn momenten in mijn leven geweest dat ik me compleet verloren voelde. Spelen voelde telkens als thuiskomen. En ik hoop dat dit stuk ook voor het publiek als een soort thuiskomen voelt. Omdat je ineens begrijpt dat iedereen voor zijn kind wil zorgen. Maar dat soms niet kan.