Stef Aerts over ‘Werken en Dagen’: ‘Ons leven wordt gedirigeerd door technologie, en daar worstelen we mee’

Stef Aerts liet zich inspireren door de eeuwenoude boerenalmanak van de Griekse dichter Hesiodos voor Werken en Dagen, het woordeloze stuk dat hij met zijn collectief FC Bergman maakte.

In 2023 kaapte acteur Stef Aerts met zijn gezelschap FC Bergman – dat hij runt met Marie Vinck, Thomas Verstraeten en Joé Agemans – de prestigieuze Zilveren Leeuw voor Theater weg op de Biënnale van Venetië. Ze kregen de prijs voor hun oeuvre vol woordeloos, visueel verbluffend theater. Dit voorjaar won Aerts een Ensor voor zijn rol in de film Wil. Hij kroop achter de camera voor het stuk Ne mobliez mie. En nu gaat hij de boer op met Werken en dagen.

Hoe ben je bij het werk van Hesiodos beland?

Stef Aerts: Toevallig. Al grasduinend door klassieke teksten zag ik ineens de titel Werken en dagen. Ik vond dat een heel mooie titel, en de rest van FC Bergman ook. De tekst uit 700 voor Christus blijkt de eerste boerenalmanak. Hesiodos geeft er advies aan zijn broer over hoe hij het land moet bewerken. Hij beschrijft ook hoe je moet werken, bij welke maanstand enzovoort. De achterliggende gedachte is: leef op het tempo van de seizoenen. Wij staan daar als samenleving heel ver van af. Ons leven wordt gedirigeerd door technologie, en daar worstelen we mee. Het zorgt ervoor dat we naar de natuur verlangen. Daar gingen we mee aan de slag.

Ruik ik daar koeien?

Aerts: (lacht) Nee. In The Sheep Song (2021) werkten we al met schapen, dat volstaat. We gaan terug naar de basics van het theater. We staan met acht spelers uit verschillende generaties op het toneel. Er is geen tekst. Wél livemuziek. Twee muzikanten brengen een eigen versie van Vivaldi’s De vier seizoenen. Intussen zie je de spelers ploegen – jazeker, je kan ploegen op een podium, zelfs zonder aarde – wroeten, feesten en, gaandeweg, overbodig worden. Door steeds onafhankelijker te worden van de natuur raken we onze band met de natuur kwijt, en met elkaar.

Joris Hessels vertelde onlangs in Knack Focus dat hij boos is op de wereld. En jij?

Aerts: Wij zijn geen kwade mensen. Maar bij FC Bergman zijn we allemaal vader of moeder. We zijn ongerust over de toekomst van onze kinderen. Die ongerustheid delen we door te tonen wat we als mensheid voorgoed verloren zijn. Ons stuk is een rêverie over wat ooit gewoon was, en nu zo gegeerd.