SKaGeN’s ‘Zeestuk’ slaagt met onderscheiding voor de ‘regenproef’

Clara Van den Broek en Korneel Hamers brengen een ode aan de zee. En een kritiek op de migratiepolitiek. En tonen prachtige schilderijen van de zee. En componeren beelden met muziek, dames en een suppoost. Enfin, het duo doet erg veel. Het is allemaal zeer goedbedoeld, maar Zeestuk gaat wat onder alle goede bedoelingen en boodschappen gebukt.

Regen! Dat is het ultieme criterium voor locatietheaterstukken. Zeker als het locatietheater van Belgische makelij betreft. Twee zomers geleden doorstond Cie Marius’Figaro de regenproef met glans, dit jaar onderwierpen de weergoden SKaGeN’s Zeestuk aan die proef. Niet geheel onverwacht, natuurlijk. Als je een ode aan de zee brengt, kan je verwachten dat die majestueuze appelblauwzeegroene madam zich er persoonlijk mee gaat moeien.

Zo geschiedde. De premièrereeks tijdens Theater Aan Zee 2016 werd voorzien van extra slagwind en striemende regen. Maar Clara Van den Broek en Korneel Hamers hielden moedig stand. Voor hun Zeestuk doken ze de kunstgeschiedenis, de actualiteit én hun persoonlijke geschiedenis in. Weliswaar in omgekeerde volgorde. Eerst was er de persoonlijke geschiedenis – de asse van een geliefde werd uitgestrooid in zee -, dan was er de actualiteit van vluchtelingen die in gammele bootjes naar Europa afzakken en toen kwam de kunstgeschiedenis in zicht en het idee om een voorstelling te maken over hoe die zee door de jaren heen geportretteerd werd. Opzet: Van den Broek en Hamers bezoeken een expositie. Als man en vrouw, als bewonderaarster en kunstenaar en, tot slot, als kanselier Angela Merkel en een vooringenomen journalist. Een hele boterham om met z’n tweetjes op te voeren. Zeker als er ook nog tien amateurspelers – negen dames en een heer, de ‘suppoost’ van de tentoonstelling – mee op de scène staan.

En het wordt helemaal waanzin als het prachtige decor – een immens houten en strak kader (net het kader van een schilderij), opgedeeld is in onregelmatige vakken waarvoor een smal podium en houten bankjes voor de toeschouwers staan – het spel niet echt ondersteunt. Bij de indoorversie van dit stuk worden de verschillende kaders op ‘Mondriaanwijze’ ingevuld terwijl de zeeschilderijen van onder meer Gerhard Richter, William Turner en Thierry De Cordier worden geprojecteerd en besproken’ door de personages. Bij de outdoor-versie kan je doorheen het lege kader naar de echte zee turen en intussen in de, samen met de koptelefoon gekregen, bundel naar het juiste schilderij zoeken dat besproken wordt. Dat is vooral gedoe.

Gevolg: de eerste scènes – waarin je vooral in de bundel naar schilderijen moet kijken terwijl in je koptelefoon de nodige informatie over het werk gegeven wordt – doet bijzonder stroef aan. Pas wanneer Van den Broek en Hamers echt beginnen te spelen, eerst als kunstenaar en interviewende bewonderaarster, nadien komen het koppel en het pittig politieke gesprek tussen de kanselier en de journalist eraan. Pas dan krijgt de voorstelling schwung, diepgang en emotie. De negen amateuractrices staan rond hen als verstilde toeschouwers of als turende visvrouwen. Het levert soms houterige beelden op maar het eindbeeld is onvoorstelbaar krachtig en ontroerend.

Tijdens de voorstelling die ik bijwoonde, goot het en trachtte de wind het decor tevergeefs de zee in te blazen. Ondanks die woeste weeromstandigheden, bleef je geïntrigeerd kijken en luisteren. Je voelt de maatschappelijke bekommernis en de emotionele verbintenis van de spelers met de zee en wie allemaal in haar tolt en op haar vaart. Maar de zee laat zich niet temmen. Letterlijk noch figuurlijk. Daar botst Zeestuk tegenaan. Dit is een geëngageerd stuk, met prachtige schilderijen, veerkrachtige – soms zelfs grappige – scènebeelden, een mooie, rijke tekst, rakende muziek van Bart Van Reyn (geïnspireerd door Vivaldi) en straf spel van twee acteurs die er pront in slagen om je blik secuur doorheen deze ratjetoe van beelden en prikkels te sturen. Maar er zijn net té veel beelden, té veel goede bedoelingen, té veel inspiratiebronnen en wat te weinig keuzes gemaakt om met glans te slagen voor de regenproef.

Smaakmaker: