Wat als… vader een dolle klimaatactivist wordt? Dat speelt Joris Van den Brande in de theatersolo ‘Freedom Club’

Theaterauteur Freek Mariën schreef zijn ouderlijke woede van zich af in ‘Freedom Club’. Carlo von Winkelmann regisseert en Joris Van den Brande speelt.

De basisidee is ontleend aan ‘The Unabomber’. Dat is de bijnaam van Amerikaanse wiskundige Theodore John Kaczynski. Hij pleegde in de jaren 70 verschillende dodelijke bomaanslagen om een manifest rond de gevaren van technologie gepubliceerd te krijgen. Hij deed dit onder de naam ‘Freedom Club’.

Verslavend goed spel in een sjofel decor

Van den Brandes personage is geïnspireerd op die figuur. Van den Brande speelt een vader die een themapark uit de grond stampt waar mensen de extreme gevolgen van de klimaatverandering kunnen ervaren. Hij werkt keihard tot zijn park boomt en zijn gezin barst… Dat verhaal vertelt hij zorgvuldig, daarbij begeleid door twee windmachines en staand tegenover een wat sjofel ogende muur die langzaam afbrokkelt… De klik met dat decor is er (nog) niet. De klik tussen publiek wordt hechter naarmate de voorstelling vordert.

Eerst zit je erbij en kijk je ernaar. ‘Alwéér een stel makers dat zo nodig een stuk moet maken over waar de kranten vol van staan’, denk je. Tot het personage extremer wordt én Van den Brandes spel verslavend goed.

Ineens zit je op het puntje van je stoel te kijken naar een activist die met kleine criminele daden grootse veranderingen in de wereld wil tot stand brengen. ‘Als we nu eens allemaal bonen in de ventieltjes van die enorme SUV-banden stoppen? Als iedereen dit doet, kunnen de bandencentrales de vraag niet meer bijhouden. Weg SUV’s!’ Dat is maar een van de vele ‘stoute’ suggesties die hij doet. Uit die suggesties spreekt vooral de wanhoop van een man die niet langer wil toezien hoe wereldleiders treuzelen met het nemen van ernstige maatregelen. Dus wil hij verandering realiseren door ‘de gewone mens’ kleine ingrepen te laten doen die de rijke minderheid zuur opbreken.

Joris Van den Brande speelt fantastisch. Hij belichaamt de wanhoop en woede van veel volwassenen in deze klimaatcrisistijden.

Van den Brande speelt fantastisch en kruidt zijn spel subtiel met humor. Zijn brandstof is de heldere tekst van Freek Mariën. Hoe extremer het personage wordt, hoe feller de woorden en puntiger de zinnen worden. Bijna rap. Maar de regie stokt. Von Winckelmann zet Van den Brande vast op een piepkleine strook van het podium. Dat dwingt de acteur tot creatief ijsberen. Veertiger Van den Brande heeft voldoende spelkilometers op de teller om dit varkentje te wassen. Maar het gepruts met het wankele decor – achterliggende gedachte: onze wereld brokkelt af (onze voorspelbaarheidsthermometer knalde kapot…) – is overbodig want te banaal en eenduidig.

Desondanks stuurt Van den Brande zijn publiek geraakt naar huis. Neen, hij transformeert zijn toeschouwers niet tot een leger activisten. Maar hij belichaamt de wanhoop en woede van veel volwassenen in deze klimaatcrisistijden. Dat levert beklijvend theater en een stoutmoedig statement op.