STAN’s Jerusalem is een iets te voorzichtige koffieklets over geloven

Scarlet Tummers en Ata Nasser keuvelen in Jerusalem van tg STAN over de kunst van het koffiezetten, de kunst van het geloven en de kunst van elkaar vrijheid geven om te zijn wie je bent. Dat keuvelen mocht gerust kordater, diepgaander en met meer zorg voor de taal.

‘Dus je vergeeft alle mensen?’, vraagt Scarlet Tummers aan Ata Nasser. Tummers staat op het witte zeil waarop de twee tijdens het begin van de voorstelling met zwarte verf teksten over (durven) geloven schilderden. ‘Ja’, knikt Nasser kordaat. ‘Ook de Israëliërs?’, vraagt Tummers. Nasser laat een lange, steeds ongemakkelijkere stilte vallen. ‘Dat is anders’, zegt hij dan.

Dat – iets aanraken en het dan fladdersnel weer verlaten voor het te ernstig wordt – lijkt de methodiek van deze voorstelling.

Je gaat als toeschouwer op het puntje van je stoel zitten. Klaar voor de verbale vonken en vuur die zullen volgen. Er volgt, helaas, weinig meer dan enkele glimlachjes en sussende handbewegingen van Tummers. Jammer. Dat – iets aanraken en het dan fladdersnel weer verlaten voor het te ernstig wordt – lijkt de methodiek van deze voorstelling. Die voorstelling opent met een scène waarin de twee allerhande teksten op het zeil schilderen terwijl Nasser vertelt over Arabische koffie en de kunst van het koffiezetten die zijn moeder meesterlijk beheerst.

De twee praten op een keuvelende manier over hun eerste ontmoeting – bij Théâtre National – en over hun fascinatie voor elkaars leven. Nasser is een uit Palestina gemigreerde theatermaker. Tummers is een vanuit Nederland in Antwerpen verzeilde theatermaakster met een groot hart voor de teksten van Sylvia Plath – over wie ze de verrukkelijke voorstelling Sylvia maakte, mét live muziek van An Pierlé – en voor haar man Gustav. Dat haar man gelovig is en zij niet, is een bron van levendige gesprekken binnen hun gezin. Even dringt Nasser – Tummers uitvragend over die geloofskwestie in haar relatie – diep tot in Tummers ziel door. Met tranen in de ogen stamelt ze haar verscheurdheid uit.

Scarlet Tummers draagt haar lievelingsgedicht van Sylvia Plath voor met zoveel nonchalance dat enkel de Plathfreak kan raden welk gedicht ze bracht. Hoe jammer is dat?

Maar die rakende momenten zijn helaas in de minderheid. De twee blijven te vaak op keuvelniveau praten. Een pijnlijk voorbeeld hiervan is de scène waarin Tummers een van haar favoriete gedichten van Sylvia Plath voordraagt. Ze doet dit met zoveel nonchalance dat enkel de Plathfreak kan raden welk gedicht ze bracht. Hoe jammer is dat?

Jerusalem voert twee mooie mensen en secuur acterende spelers op die oprecht geïnteresseerd zijn in elkaars worstelingen met geloven en bestaan in deze grillige tijden. Ze doen dat in een doordacht en betekenisvol decor: het zeil hangt zó dat je de woorden niet kan lezen, zoals je de religieuze overtuiging van iemand nooit volledig kan doorgronden. Maar meer dan elkaars worstelingen voorzichtig aanraken in een taal die vaak meer aandacht verdient, doen ze helaas nog niet.