‘Funeral’ blijft overeind dankzij Josse De Pauw en zijn bananendoos

Ontroerend Goed presenteert ‘Funeral’, een installatie-achtige performance die de vaste ingrediënten van een uitvaart herschikt tot een stijlvol maar weinig verrassend afscheidsritueel. Gelukkig is er Josse De Pauw.

Een voor een worden de toeschouwers binnengeleid in de met zwarte voilegordijnen gehulde zaal. Op een begrafenis groet je eerst de familie. Dat is hier niet anders. Elke toeschouwer krijgt een hartelijke handdruk van actrice Karolien De Bleser. Naast haar staat acteur Josse De Pauw. Hij geeft elkeen een handdruk met de kracht waaruit je minstens een avond steun kan putten. De Pauw geeft niet alleen stille kracht door. Hij is ook de stille kracht van Funeral.

MATTE BEDOENING

Regisseur Alexander Devriendt kreeg een mokerslag van het leven toen zijn vader –  kunstenaar Lucas Devriendt – stierf. Daar ligt de kiem van Funeral. De voorstelling is een rituele poging om de katholieke begrafenis te herdenken en te overdenken. Die poging valt nogal mat uit.

Het ritueel – op de avond die wij bijwoonden, geleid door Karolien De Bleser, Josse De Pauw, Julia Ghysels, Ayoub Sadik en Somalia Williamson – start bij het groeten. Elke toeschouwer sluit aan in de groetrij. Elke handdruk blijkt een secondeportret van de mens die je de hand schudt. Als vanzelf vormt de rij een grote cirkel rond een balkvormige steen. Die steen symboliseert de vele levens die passeren terwijl hij zich vormde. En hij fungeert als spreekgestoelte.

Er worden grootse, angstaanjagende en tedere levensmomenten uitgesproken terwijl de zaal zo donker is als de dood. Er wordt gespeecht bij het warme licht van een lampjesslinger. Er wordt niet met bloemen maar met confetti gegooid. (Door iedereen!) Er wordt gezongen. Er wordt in levenscirkels rond de stenen sokkel gewandeld. Kortom, er wordt gedaan wat tijdens uitvaarten wordt gedaan. Maar dan met veel meer gevoel voor esthetiek, stijl én humor. En met een aan schroom grenzende tederheid.

Die gehele structuur is een abstracte variant van een katholieke uitvaart. Het oogt als een plaatje. Maar Devriendt had meer op spelen en verbeelding kunnen inzetten. De originaliteit en sterkte van Funeral zit net in het spel dat Devriendt – die zich als artistiek leider van Ontroerend Goed al meer dan twintig jaar bekwaamd in theater dat gestoeld is op interactie – subtiel doet ontstaan tussen toeschouwers onderling én in het spel tussen de toeschouwers en de performers.

DE BANANENDOOS VAN JOSSE DE PAUW

Daarin speelt De Pauw de cruciale rol. Hoe? Door over en weer te benen met een bananendoos gevuld met in wit zijdepapier verpakte memorabilia. Het blijken spulletjes die niet in zijn hart passen – ‘als het hart te klein is, komen we samen’, zegt Ayoub Sadik in de openingsspeech van Funeral – maar wél behoren aan degenen die in zijn hart voortleven.

Josse De Pauw sleurt zijn zeventigjarige leven vol leute en leed de scène op, zonder bravoure noch koketterie.

De Pauw sleurt zijn zeventigjarige leven vol leute en leed de scène op. Hij doet dat zonder bravoure noch koketterie. Je ziet het in hoe hij stapt, kijkt, die doos vasthoudt, de spulletjes uit de doos vastneemt en benoemt, hoe hij met zijn forse hand confetti gooit. Deze gracieus spelende reus toont de rouwende mens vol veerkracht. Die kracht houdt Funeral overeind en geeft het glans.