Laura van Dolron speelt ‘De Nieuwe Laura’ voor iedereen die pijn heeft

Zelfverklaard stand-upfilosoof Laura van Dolron ging dit weekend in De Studio in première met De Nieuwe Laura. In de zaal zaten, helaas, enkel ‘enge journalisten’.

‘Laura van Dolron nodigt jou als ‘enge journalist’ uit naar de Belgische première van De Nieuwe Laura.’ Dat bericht vonden we enkele dagen geleden in onze mailbox. Deze engerd is altijd benieuwd naar vers werk van de eigenzinnige, bloedeerlijke Laura van Dolron die in haar theaterwerk haar leven tegen het licht van enkele spots houdt en er vermakelijke en rakende inzichten in herkent waar elk mens wat mee kan.

Dus trokken we afgelopen zaterdagmiddag, net als zes andere engerds, met mondmasker en handen die roken naar ontsmettende handgel naar de theaterzaal van De Studio in Anwerpen. Haar openingszin trof ons in het hart: ‘Dit is voor iedereen die pijn heeft’. Wie heeft dat niet?

Sinds maart 2020 doet van Dolron wat de Duitse actrice Elena Uhlig onlangs in Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung vertelde toen een journalist haar vroeg waarom ze sinds de lockdown zo actief filmpjes post op Instagram: ‘Een nar moet zijn volk ook in zware tijden entertainen.’ Dat is exact waar ook van Dolron in uitmunt. ‘Soms denk ik, misschien moet ik me aan de hele situatie overgeven’ vertelde ze na afloop van De Nieuwe Laura maar in ‘zich overgeven aan de omstandigheden’ blinkt de theatermaakster voorlopig niet uit. Gelukkig maar.

Vorig voorjaar speelde ze nog vanuit een prachtig opgetooid De Kleine Komedie – de gezelligste en meest toonaangevende comedyzaal uit Amsterdam – een livestreamversie van Een antwoord op alle vragen. Inclusief interactie met het publiek dat op voorhand enkele vragen – ‘alles mag!’ – moest doorsturen. Ze postte ook filmpjes vanuit de enige kroostvrije kamer in haar huis: de zolderkamer. En na de Belgische première van De Nieuwe Laura speelde ze zaterdagavond nog een livestreamversie van haar successtuk Wat nodig is vanuit De Studio.

Toch is het een klein wonder dat van Dolron terug opduikt in de theaterzalen. Dat bekent ze – gewapend met ‘Lancôme Drama-mascara en blauwe oogschaduw voor extra bescherming’ – ook bij aanvang van De Nieuwe Laura, dat ze op een kale scène speelt met enkel een groot glas thee als houvast. Zij had het een beetje gehad met die spierwitte, van alle betekenis gestripte repetitieruimtes en, vervolgens, met die donkere, van de wereld afgesloten theaters. Dus trok ze een aantal jaren met haar stand-upfilosofie de wereld in en speelde voor (en met) onder meer geïnterneerden, daklozen, vluchtelingen, zieke kinderen en kinderen wiens ouders uit het ouderlijke gezag zijn geplaatst én voor een terminale zieke die niet van theater houdt. Daarover vertelt ze, soms opnieuw met de tranen in de stem, in De Nieuwe Laura.

Het theater dat van Dolron brengt, is een genre op zich. Speciaal ontworpen decors, kostuums, meesterlijke belichting of een imposant ficitief verhaal: je hoeft er niet naar te zoeken. Zij gebruikt haar leven als springplank om het over het leven te hebben. Ventileren over haar leven maakt haar een fijner mens in haar leven als echtgenote en moeder van twee dochters. De ‘Laura privé’ is gebaat bij de ‘Laura wereld’. Herkenbaar.

Kleine zin na voorzichtige overpeinzing verwoordt ze waarom het spelen buiten de theaters haar het theater terug deed omarmen. ‘Het theater is een veilige plek waar je de wereld kan binnenbrengen en vandaaruit een beetje kan trachten te veranderen’. De wereld zachter maken, is haar missie. Verwacht van haar geen snoeiharde schaterscènes, klaterende comedyscènes of met lichtflitsen en stoere soundscapes ondersteunde statements. Ze staat op de planken in de kleren die ze die dag wil dragen, met de thee die ze op dat moment wil drinken en legt, kwetsbaar eerlijk, via haar eigen leven – haar dochter die de baas des huizes is, de zenmeester die ze wil imponeren met haar perfectie, de echtgenoot met wie ze dapper in relatietherapie is – haar vinger op de wonde van de buitenwereld waar vrouwen het slachtoffer zijn van besparende mannen, waar mensen hun pijn trachten te negeren in de plaats van er even rustig bij stil te staan, waar angst te fel en vriendelijkheid te weinig regeert.

In een pakkende slotscène – die we niet verklappen – refereert ze aan de piepkleine Laura die ongemoeid onder de tafel speelde, met de benen van de volwassenen om zich heen. Iedereen wist dat ze er was maar niemand lette op haar. Het theater blijkt de vervangplek. In het theater kunnen volwassenen ‘even onder de tafel gaan zitten’ en even in een onbekommerde ‘let maar niet op mij’-modus gaan. Wat het vaccin nu is voor onze fysieke gezondheid, is die modus voor het mentale welzijn. Ze eindigt door het publiek een opdracht te geven waardoor we even hetzelfde voelen. Wauw.

Dirigent Leonida Kavakos trachtte onlangs in de Nederlandse krant Trouw te verwoorden wat de (podium)kunsten zo essentieel maakt: ‘Er is geen stilte in ons dagelijks leven. Daardoor hebben we een moment nodig om samen stil te zijn, om onze gedachten te kunnen ordenen en ons hoofd te voeden. Je hebt een reset nodig. Er is daarvoor geen betere plek dan de klassieke concertzaal.’

Laura van Dolron bewees op een zonnige zaterdagmiddag, moedig zeven engerds trotserend, dat ook het theater een accurate resetplek is – zij noemt het een pauzeplek- om samen stil te zijn. Al mocht dat moment gerust iets langer duren en zou de puurheid van haar theater heus wel een klein lichtplan of een bescheiden rekwisiet verdragen. Aldus de enge criticus in ons die voorts met een heerlijk gelucht en geraakt hart De Studio verliet.