‘Kroniek’ (NTGent) morst met talent

‘Kroniek’ heeft alles om een schrijnend en treffend theaterportret van onze samenleving te worden: drie straffe performers en een hartverscheurend actueel onderwerp. Het enige mankement: een regisseur met een strak plan.

Je komt de zaal binnen en je wilt niet meer weg. Zo behaaglijk oogt het decor. De drie performers – toppers Bert Luppes, Oscar Van Rompay en Charlotte Van den Eynde – wandelen over een kale scène. Die scène baadt in een geel licht en wordt omzoomd door warmgele, fleurig beschilderde doeken. Achteraan staan twee schermen waarop een haardvuurtje te zien is. Nepgezelligheid troef.

De beginnende regisseur Florian Fischer – Kroniek is zijn regiedebuut – gebruikte Chronique d’une mort oubliée, een Arte-documentaire uit 2005 over de dood van de 53-jarige Michel Christen, als uitgangspunt voor deze voorstelling. De documentaire onderzoekt hoe het mogelijk is dat een man pas 28 maanden na zijn dood in zijn appartementje ontdekt wordt. De film kaart de schaduwzijde van de perfect georganiseerde zorgmaatschappij aan: we bekommeren ons niet meer om onze medemens want ‘daar zijn instanties voor’. Dat dit thema pijnlijk actueel is, bleek toen enkele dagen voor de première van Kroniek bekendraakte dat een man acht maanden geleden in zijn appartementje in Gent stierf. Pas onlangs werd zijn lijk ontdekt…

Brachten de documentaire en de actualiteit een soort narratieve verstomming teweeg bij Fischer en zijn ploeg? Wilden ze de wegen der pathetiek zoveel mogelijk vermijden en belandden ze dan maar in de greppel der nietszeggendheid? Geen idee wat er misging tijdens het repetitieproces maar het resultaat werkt evengoed verstommend. Niet van ontroering maar van verbijstering. Hoe kan een topploeg zo de mist in gaan met zulk topmateriaal? De regisseur was blijkbaar niet in topconditie. Fischer verdiende zijn sporen onder meer als regie-assistent van Meg Stuart en Johan Simons. Hun invloed is nauwelijks te traceren in de bevreemdende wandelingen die zijn acteurs over de scène maken…

De voorstelling begint flauw maar beleefd en informatief: de feiten worden uit de doeken gedaan, er wordt verteld over de research op café en bij buren van de overledene. Kortom, de documentaire wordt netjes samengevat door de drie vertellende performers. Vervolgens introduceren ze ons op een prozaïsche – lees Oosters getinte – manier in de verschillende ontbindingsfases van een lichaam. Met plaatjes én een geparfumeerde waaier… Tussendoor spelen de performers de laatste momenten uit Christens bestaan en werpen soms een verontschuldigende of net een geamuseerde blik in het publiek. Dat werkt alvast wél. En tussen alle ruis zitten heus wel parels van beelden. Zoals een van de laatste scènes, waarin de overleden man wordt opgebaard.

Maar het blijft onbegrijpelijk hoe Fischer niet alleen zijn onderwerp maar ook zijn voorstelling en de présence van zijn acteurs zo versplintert. Je ziet de performers opdraven in spelopdrachten, je ziet niet – of amper – hoe ze zich kunnen overgeven aan dat spel, ook al doen ze hun stinkende best. En doorleefd, veerkrachtig spel is nog steeds de basis van een sterke voorstelling. Ook de op zich indringende dansmomenten – waaruit de invloed van choreograaf / danseres Charlotte Van den Eynde spreekt – aarden niet in de rest van de voorstelling.

Dit regiedebuut toont vooral dat Fischer de nodige ervaring mist om met zo een topploeg en zo een delicaat thema een coherente voorstelling te maken. Hoe troostend mooi de scène ook is vormgegeven, die prachtige vorm kan de wankele inhoud niet stutten…

Smaakmaker:

Bert Luppes over de voorstelling Kroniek from NTGent on Vimeo.

Els Van Steenberghe