Iris Van Cauwenbergh speelt de rol van haar leven in het vurige theater ‘Rosa’

Lap. Dan speel je de rol van je leven en mag er geen kat in de zaal zitten. Dat overkomt Iris Van Cauwenbergh, die de hoofdrol vertolkt in Rosa van TG Vagevuur.

In de nacht van 14 op 15 januari 1919 wordt het lichaam van Rosa Luxemburg over de reling van de Lichtensteinbrücke in het Berlijnse park Tiergarten gegooid. De politica en activiste was de oprichtster van de Kommunistische Partei Deutschlands. In haar teksten en toespraken ijverde ze vurig voor de ‘bevrijding’ van het volk, de arbeiders en de vrouwen. Zij werd die nacht, na een bevlogen leven vol engagement en passie, door haar politieke vijanden in het hoofd geschoten en in het Landwehrkanal onder de brug gegooid.

Wij kunnen ons haar bestaan levendig voorstellen dankzij Rosa van TG Vagevuur, dat begin februari online in première ging. De hele tournee werd geannuleerd maar deze maand speelt de ploeg nog een laatste livestream alvorens volgend seizoen live op tournee te gaan. Misschien komt die laatste livestream er om Iris Van Cauwenbergh de kans te geven om nog eens de rol van haar leven te vertolken?

Van Cauwenbergh is (nog) geen BV maar is binnen de theaterwereld een vaste waarde die steeds imponeert met tedere rollen waar ze telkens een grotesk kantje aan breit. Ze richtte mee Compagnie Lodewijk/Louis op waar ze haar speelstijl ontwikkelde. Regisseur en artistiek leider van TG Vagevuur Koen Boesman, die ook de tekst van dit stuk schreef, verleidt haar in Rosa om een andere speelstijl te proberen. Dat avontuur bevalt prima.

Tijdens de première vlamde van Cauwenbergh het podium op – in zwarte boots en sobere kleren die verwijzen naar het begin van de twintigste eeuw – alsof ze voor een bomvolle zaal stond en ze elke toeschouwer in die zaal er persoonlijk van wilde overtuigen dat het soms zo nodig is om de furie in jezelf los te laten, om voor de rechten van je medemens te vechten, op de barricaden te klauteren en om te durven toegeven aan je verlangen naar passionele liefde. Luxemburg deed het allemaal.

Van Cauwenberghs vurige vertolking beklijfde. Ondanks de veel meer dan anderhalve meter afstand tussen haar en het thuispubliek. En ondanks het rommelig aandoende decor waarvan de zin en betekenis op livestream niet overkwam.

Wat haar vertolking volledig ten goede kwam, was de inbreng van actrice/zangeres Aline Goffin, pianiste Elisabeth De Loore en de koorleden van Brussels Experimental. Goffin en De Loore omringen Van Cauwenbergh zowel met muziek als met tegenspel en vormen met haar een vinnig trio.

Na de première werd, samen met Furia en de Rosaluxemburgstichting, de Rosa Luxemburg 2021-prijs uitgereikt aan schrijfster Dalilla Hermans. Die prijs eert een vrouw die, net als Luxemburg, ‘moedig opstaat voor haar (politieke) overtuigingen en daarbij het publieke licht niet schuwt. Ze staat dapper in de storm.’ Die dapperheid lijkt overigens ook het sleutelwoord van Boesmans regie. Van Cauwenbergh, Goffin en De Loore marineerden hun tekst, hun lichaamstaal en hun mimiek in een bad van moed en onverschrokkenheid. Het resultaat? Je hangt, zelfs met een scherm ertussen, aan hun lippen en logt nadien uit met veel respect voor deze vrouwen en voor Luxemburg.